Ο Σύλλογος Μελετητών Δημοσίων Έργων Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΜΕΔΕΚΕΜ) αναλύει στο Εργοληπτικόν Βήμα Νο_132 γιατί οι μελέτες από οικονομικούς φορείς που δωρίζονται σε αναθέτουσες Αρχές, δεν πρέπει να προσμετρώνται στην εμπειρία για αναβάθμιση της βαθμίδας του μελετητικού πτυχίου, ούτε για απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που είναι προαπαιτούμενη σε διαγωνισμούς.
Η δυνατότητα δωρεάς μελέτης εισήχθη στο θεσμικό πλαίσιο δημοσίων συμβάσεων μελετών και παροχής τεχνικών & λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών με το άρθρο 2Α του ν. 3316/2005, το οποίο προστέθηκε στον νόμο το 2011, με την παράγραφο 1 του άρθρου 29 του ν. 4014/2011. Η διάταξη προβλέπει τα εξής:
α. Δίνεται δυνατότητα σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο να δωρίσει μελέτη ή να παράσχει υπηρεσίασε φορέα του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, χωρίς αντάλλαγμα εκ μέρους του δωρεοδόχου.
β. Για να εγκριθεί η παροχή της δωρεάς απαιτείται απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή του αρμόδιου οργάνου διοίκησης της εκάστοτε δωρεοδόχου Αρχής. Η εγκριτική απόφαση καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους θα εκπονηθεί η μελέτη ή θα παρασχεθούν οι υπηρεσίες, θα γίνει η επίβλεψη εκ μέρους του δωρεοδόχου, η παράδοση της μελέτης και η έγκριση της μελέτης από τις Υπηρεσίες τους. Αν δεν απαιτείται περιβαλλοντική ή άλλη αδειοδότηση κατά τη διάρκεια εκπόνησης της μελέτης, η αποδοχή της δωρεάς μπορεί να γίνει χωρίς να έχει προηγηθεί απόφαση έγκρισης της εκπόνησης αυτής.
γ. Προαπαιτούμενο της απόφασης αποδοχής της δωρεάς είναι η δημοσίευση ανακοίνωσης για την υποβολή σχετικού αιτήματος του ενδιαφερόμενου (δωρητή) στις ιστοσελίδες της αναθέτουσας Αρχής και του ΤΕΕ και η πάροδος προθεσμίας ενός μήνα, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να υποβάλει παρατηρήσεις επί της μελέτης. Η ανακοίνωση και οι τυχόν παρατηρήσεις διαβιβάζονται στο οικείο Τεχνικό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων, το οποίο πρέπει να εκδώσει σύμφωνη γνώμη προκειμένου να ολοκληρωθεί νόμιμα η διαδικασία.
Η δυνατότητα δωρεάς μελέτης αποτέλεσε συνέχεια σχετικής διάταξης για την δωρεάν κατασκευή έργων, η οποία θεσμοθετήθηκε όταν πριν από χρόνια, μετά από ένα τροχαίο ατύχημα, μελετήθηκε και κατασκευάστηκε πεζογέφυρα σε Δήμο της Αττικής, ως δωρεά εκπαιδευτικού ιδρύματος.
Παρά το γεγονός ότι η άνω διάταξη δεν έτυχε θετικής αποδοχής από τους φορείς των μελετητών, ο νόμος 4412/2016 την περιλαμβάνει στα άρθρα του ν. 3316/2005 που δεν καταργήθηκαν και συνεχίζουν να ισχύουν και μετά την έναρξη ισχύος του (άρθρο 377, παράγραφος 1 περίπτωση 40).
Οι λόγοι για τους οποίους οι φορείς των μελετητών είναι αντίθετοι με την εφαρμογή της διάταξης είναι πολλοί, με κυριότερους:
α. τη γενικότητα του ορισμού της ιδιότητας του δωρητή, που μπορεί να είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, με φιλανθρωπικό σκοπό, αλλά δεν αποκλείεται να είναι κάποιος επιχειρηματίας ή επαγγελματίας ή κάποια επιχείρηση, μεταξύ των οποίων και μελετητής ή γραφείο μελετών ή εργοληπτική επιχείρηση, πιθανόν με άλλους σκοπούς εκτός από τους φιλανθρωπικούς,
β. το γεγονός ότι δεν τίθεται καμία προϋπόθεση σε ό,τι αφορά την πιστοποίηση του προσώπου ή των προσώπων που θα εκπονήσουν τη μελέτη, σε αντίθεση με τις λοιπές μελέτες του δημοσίου, και
γ. εκτιμάται ότι υπάρχει κίνδυνος καταχρηστικής εφαρμογής της διάταξης, δηλαδή αντί για ευγενή και κοινωφελή σκοπό, να χρησιμοποιηθεί για ιδιοτελή σκοπό, με τρόπο που να διακινδυνεύσει το δημόσιο συμφέρον.
Ωστόσο, εκτός από τα παραπάνω εγγενή προβλήματα της διάταξης, πρόσφατα αντιμετωπίστηκε απόπειρα μελετητών να χρησιμοποιήσουν μελέτη, την οποία εκπόνησαν και παρέδωσαν σε αναθέτουσα Αρχή χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, ως εμπειρίαστις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. για την αναβάθμιση μελετητικών πτυχίων με χρήση μελετών που δωρίστηκανσε αναθέτουσα Αρχή, εμφανίζοντας στους προσκομιζόμενους στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου και στην Επιτροπή του Μητρώουπίνακες εμπειρίας, τη δωρισθείσα μελέτη με προϋπολογισμό ίσο μετην προεκτιμώμενη αμοιβή, καταθέτοντας μάλιστα και σχετική βεβαίωση από την δωρεοδόχο Αρχή, και
β. για την απόδειξη κάλυψης της απαιτούμενης τεχνικής και επαγγελματικής ικανότηταςσε διαγωνισμούς ανάθεσης δημόσιας σύμβασης εκπόνησης μελέτης.
Το παραπάνω θέμα συζητήθηκε διεξοδικά από τοΔιοικητικό Συμβούλιοτου ΣΜΕΔΕΚΕΜ, το οποίο έλαβε υπόψη τα ακόλουθα:
α. Ο δωρητής οικονομικός φορέας δεν υπογράφει σύμβαση με τη δωρεοδόχο αναθέτουσα Αρχή, δηλαδή η αμοιβή του ισούται με μηδέν (0,00) ευρώ. Επομένως, δεν υφίσταται η «συμβατική αμοιβή» της παραγράφου 4 του άρθρου 3 του π.δ. 71/2019 (112 Α) και της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του π.δ. 138/2009 (185 Α), και η συνεκτίμηση στην εμπειρία του της δωρισθείσας μελέτης αποτελεί ευθεία παραβίαση της Αρχής της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων, των οποίων η εμπειρία προσμετράται με βάση τη συμβατική τους αμοιβή, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό της προσφερθείσας από αυτούς έκπτωσης κατά τον διαγωνισμό.
β. Αν ένας μελετητής εργάζεται σε μελετητική εταιρεία και αμείβεται με τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, δεν είναι δυνατόν να αποδείξει την εμπειρία του από βεβαίωση του εργοδότη, επειδή και ο ίδιος ο εργοδότης (μελετητική εταιρεία) δεν μπορεί να έχει βεβαίωση εκπόνησης της μελέτης από την αναθέτουσα Αρχή, στην οποία να βεβαιώνεται χρόνος εκπόνησης και συμβατική αμοιβή.
Με βάση τα παραπάνω, το ΔΣ αποφάσισε ομόφωνα ότι οι μελέτες που εκπονούνται από οικονομικούς φορείς και δωρίζονται σε αναθέτουσες Αρχές κατά το άρθρο 2Α του ν. 3316/2005, δεν πρέπει να προσμετρώνται στην εμπειρία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναβάθμιση της βαθμίδας του μελετητικού πτυχίου, ούτε για απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας που είναι προαπαιτούμενη σε έναν διαγωνισμό ανάθεσης δημόσιας σύμβασης μελέτης ή παροχής τεχνικών & επιστημονικών υπηρεσιών.
Η παραπάνω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου θα κοινοποιηθεί στην Επιτροπή ΜΕΜ και θα εφαρμόζεται από τα μέλη του Συλλόγου που είναι εκπρόσωποι αυτού στην Επιτροπή ΜΕΜ.
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_132 της ΠΕΣΕΔΕ
