
Μετρό Θεσσαλονίκης: Περιγραφή του έργου
Η «ακτινογραφία » του Μετρό Θεσσαλονίκης - το έργο, που παρουσία σε πολυετείς καθυστερήσεις, λόγω διακοπής εργασιών κατά περιόδους εξαιτίας πολλών παραγόντων, καθώς και μακροχρόνιων διαδοχικών προσφυγών στη δικαιοσύνη λόγω των αρχαιοτήτων, έγινε πραγματικότητα!
Το Μετρό Θεσσαλονίκης είναι το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό, αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό έργο υποδομής στη Βόρεια Ελλάδα. Η ολοκλήρωσή του αναβάθμισε τη Θεσσαλονίκη σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη, αλλάζοντας τη μορφή του αστικού τοπίου και βελτιώνοντας ριζικά την καθημερινότητα των πολιτών. Το Μετρό Θεσσαλονίκης, αναμφισβήτητα, αποτελεί ένα από τα πιο σύγχρονα Μετρό στην Ευρώπη, καθώς ενσωματώνει στην κατασκευή του τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα σε συνδυασμό με τις πιο απαιτητικές προδιαγραφές ποιότητας και λειτουργικότητας. Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του Βασικού Έργου και της Επέκτασης προς Καλαμαριά, αναμένεται να εξυπηρετούνται καθημερινά 310.000 επιβάτες.

Αποτελεί ένα μέσο σταθερής τροχιάς που παρέχει ασφαλή, άμεση και γρήγορη πρόσβαση στον άξονα της πόλης. Πρόκειται για ένα Αυτόματο Σύστημα GoA4 (χωρίς οδηγό, αλλά με συνοδό), με διπλές σήραγγες μονής τροχιάς.
Αποτελείται από τη Βασική Γραμμή, μήκους 9,6 χλμ. και τη γραμμή της Επέκτασης προς Καλαμαριά, μήκους 4,8 χλμ. Το μεγαλύτερο τμήμα των γραμμών, διέρχεται κάτω από βασικούς οδικούς άξονες και κεντρικά σημεία της πόλης. Συνολικά, το Μετρό Θεσσαλονίκης διαθέτει 18 υπόγειους Σταθμούς εκ των οποίων οι 13 βρίσκονται κατά μήκος της Βασικής Γραμμής και οι 5 κατά μήκος της Επέκτασης προς Καλαμαριά.
Η αφετηρία της Βασικής Γραμμής βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά της πόλης στον Σταθμό «Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός», στον εξωτερικό χώρο του κτηρίου του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας (Ο.Σ.Ε.), διασχίζει κατά μήκος τις περιοχές του κέντρου και καταλήγει στην νοτιοανατολική πλευρά, στον Σταθμό «Νέα Ελβετία». Η υπόγεια γραμμή κινείται στους άξονες των οδών Μοναστηρίου, Εγνατίας, Ν. Εγνατίας, Δελφών και Σόλωνος.
Οι σταθμοί διαθέτουν ανελκυστήρες και κυλιόμενες σκάλες για την εξυπηρέτηση όλων των αναγκών προσβασιμότητας καθώς επίσης, κάμερες και προσωπικό για την ασφάλεια του επιβατικού κοινού.
Επίσης διαθέτει ένα αμαξοστάσιο στην περιοχή της Πυλαίας. Πρόκειται για τον χώρο εναπόθεσης των τρένων, συντήρησης και επισκευών του τροχαίου υλικού και του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού. Στις εγκαταστάσεις του Αμαξοστασίου στεγάζεται και το Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας, καθώς και το κτήριο Διοίκησης του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Οι μελέτες και η κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκαν από την Ελληνικό Μετρό Α.Ε. και το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό της και τη συνδρομή των καλύτερων εταιρειών, παγκοσμίως, στην κατασκευή Μετρό για την ολοκλήρωση ενός Δικτύου υψηλών προδιαγραφών με άρτιες υποδομές και κορυφαία τεχνολογία.

Ασφάλεια και Αξιοπιστία
Το Μετρό Θεσσαλονίκης με το Αυτόματο Σύστημα (χωρίς οδηγό) που διαθέτει, είναι ένα από τα πιο σύγχρονα, ασφαλή και αξιόπιστα Μετρό στην Ευρώπη και παγκοσμίως.
Το Αυτόματο Σύστημα χωρίς οδηγό (Driverless) τα τελευταία χρόνια εξαπλώνεται ραγδαία στις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου. Πρόκειται για ένα Σύστημα που αντιπροσωπεύει το μέλλον στις μετακινήσεις με Μετρό, κυρίως γιατί παρέχει τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας και αξιοπιστίας.
Το Αυτόματο Σύστημα καλύπτει τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφάλειας για τους επιβάτες καθώς η λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης παρακολουθείται καθημερινά με πολλαπλούς αυτόματους μηχανισμούς ελέγχου. Έτσι, διασφαλίζεται ότι κάθε δρομολόγιο, κάθε ώρα, και σε όλο το μήκος του Δικτύου εκτελείται σύμφωνα με όλους τους κανόνες ασφάλειας και προστασίας βάσει των Διεθνών Προτύπων.
Επιπλέον, οι Σταθερές Θύρες στις Αποβάθρες (Platform Screen Doors -PSD) που υπάρχουν σε όλους τους Σταθμούς προφυλάσσουν τους επιβάτες κατά την παραμονή τους στις αποβάθρες καθώς απομονώνουν το χώρο των σηράγγων (όπου ηλεκτροδοτούνται και κινούνται τα τρένα) και τον καθιστούν απροσπέλαστο. Παράλληλα, οι Θύρες αυτές κρατούν τις αποβάθρες καθαρότερες και χωρίς θόρυβο από τους συρμούς.
Τέλος, ένα ακόμη χαρακτηριστικό του Μετρό Θεσσαλονίκης και του Αυτόματου Συστήματος που διαθέτει είναι η ευελιξία των δρομολογίων που προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες συνθήκες της καθημερινότητας. Με τον τρόπο αυτό, σε περιπτώσεις διαφοροποιήσεων της επιβατικής ζήτησης, το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει τη δυνατότητα να αυξήσει ή να μειώσει, από το Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας, τον αριθμό των τρένων που εξυπηρετεί το επιβατικό κοινό, δίνοντας αντίστοιχες εντολές από το κεντρικό σύστημα ελέγχου συρμών.

Χαρακτηριστικά της Γραμμής 1 (Βασικής Γραμμής)
- • 9,6 χιλ. γραμμής με δύο ανεξάρτητες σήραγγες μονής τροχιάς.
- • 13 σύγχρονοι σταθμοί, με κεντρική αποβάθρα (Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός, Δημοκρατίας, Βενιζέλου, Αγίας Σοφίας, Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο, Παπάφη, Ευκλείδη, Φλέμινγκ, Αναλήψεως, 25ης Μαρτίου, Βούλγαρη, Νέα Ελβετία)
- • Αμαξοστάσιο 52. 000 τ.μ. (περιλαμβάνει το Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας, επισκευαστική βάση και γραφειακούς χώρους )
- • 18 πλήρως αυτοματοποιημένοι, κλιματιζόμενοι συρμοί 4 οχημάτων, οι οποίοι κινούνται χωρίς οδηγό, αλλά με συνοδό.
- • Συστήματα αυτόματων θυρών σε κάθε σταθμό, για την εξασφάλιση μέγιστης ασφάλειας του επιβατικού κοινού κατά την παραμονή του στις αποβάθρες.
- • Μεταφορική ικανότητα 18.000 επιβατών ανά ώρα και ανά κατεύθυνση.
- • 475 επιβάτες /συρμό
- • Επικοινωνία επιβατών με το Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας– ΚΕΛ
- • Χρονοαπόσταση συρμών: Ανά 3,5 λεπτά στο αρχικό στάδιο της εμπορικής λειτουργίας και ανά 90 δευτερόλεπτα μετά την παραλαβή των επιπλέον συρμών, σε ώρες αιχμής
- • Διάρκεια ταξιδιού, συμπεριλαμβανομένων των στάσεων στους 13 σταθμούς:17 λεπτά
- • Ύψιστο επίπεδο αυτοματισμού συρμών GOA4
- • Ασύρματη Σηματοδότηση CBCT
- • Σύστημα ισχύος έλξης 750V DC με ηλεκτροφόρο ράβδο.
- • Σύστημα αερισμού σηράγγων με δύο φρεάτια αερισμού ανά σταθμό και δύο ανεμιστήρες σηράγγων.
- • Εμπορική ταχύτητα συρμού: 30 χλμ./ώρα, μέγιστη ταχύτητα συρμού: 80 χλμ./ώρα,
Η Γραμμή 1 παραδόθηκε σε εμπορική λειτουργία στις 30 Νοεμβρίου 2024. Τιμή εισιτηρίου διάρκειας 70 λεπτών, ανερχεται σε 0,6 Ευρώ.

Τροχαίο υλικό – Καινοτομίες και χαρακτηριστικά προηγμένης τεχνολογίας
- • Η κίνηση των τραίνων ελέγχεται με ασύρματη μετάδοση 5 – 10 φορές/sec με ακρίβεια θέσης κάθε τραίνου της τάξης του 1 μέτρου.
- • Το επίπεδο διασφάλισης της ασφαλείας λειτουργίας είναι SIL4 (δηλ. η πιθανότητα σφάλματος είναι της τάξης 10-8)
- • Τα δεδομένα της λειτουργίας του κάθε συρμού (θέση, προφίλ ταχύτητας, συναγερμοί, αστοχίες, διαγνωστικά, δεδομένα σηματοδότησης, κάμερες-CCTV, κλπ.), μεταδίδονται ασύρματα (Wi-Fi) μέσω του ίδιου συστήματος μετάδοσης (DCS) και ενιαίας κεραίας.
- • Υπάρχουν κάμερες υψηλής ευκρίνειας εσωτερικά και εξωτερικά καθώς και στο πρόσθιο και οπίσθιο μέρος του συρμού με δυνατότητα on-line μετάδοσης βίντεο συνεχούς ροής (video-streaming) στο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας.
- • Τα υλικά του τραίνου έχουν επιλεγεί με χαμηλό Φορτίο Πυρκαγιάς (< 5 MW), είναι ανακυκλώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον σε ποσοστό >95 %

Επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά
Το έργο της επέκτασης προς Καλαμαριά περιλαμβάνει 5 νέους σταθμούς (Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα)
- • Μήκος υπόγειας γραμμής 4,78 χλμ.
- • Αναμένεται να εξυπηρετεί καθημερινά 70.000 επιβάτες
- • Διάρκεια ταξιδιού, από τον Σταθμό της Μίκρας μέχρι το κέντρο της Θεσσαλονίκης: 15 λεπτά.
Παράδοση του έργου «Επέκταση Καλαμαριάς» στα τέλη του 2025.

Αρχαιολογικά Ευρήματα
Η «Ελληνικό Μετρό Α.Ε», σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, ανέδειξε τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα του έργου σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, σε κεντρικούς Σταθμούς του δικτύου. Συνεπώς, το όφελος από την κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης είναι διπλό για την πόλη: ταχύτητα, ασφάλεια, άνεση και αξιοπιστία με το καλύτερο μέσο μαζικής μεταφοράς, αλλά και ανεκτίμητη γνώση για την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Στις αρχαιολογικές ανασκαφές απασχολήθηκαν, έως σήμερα, χιλιάδες άτομα όλων των ειδικοτήτων για την αρχαιολογική έρευνα, η οποία απέδωσε περισσότερα από 300.000 ευρήματα.
Πολύτιμα ευρήματα, διαφορετικών ιστορικών περιόδων της πόλης, ήρθαν στο «φως» κατά την κατασκευή των σταθμών «Βενιζέλου» και «Αγίας Σοφίας» που βρίσκονται εντός των ορίων του ιστορικού κέντρου της πόλης.
Τα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα του έργου παρουσιάζονται στους Σταθμούς και στα μουσεία, με το Σταθμό «Βενιζέλου» να αποτελεί διεθνώς, τον μεγαλύτερο αρχαιολογικό χώρο ενταγμένο σε μεγάλο τεχνικό έργο. Παράλληλα, μεγάλο μέρος των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν, θα εκτεθεί στο Μουσείο που κατασκευάζεται στο «Crossover» του Μετρό Θεσσαλονίκης, συνολικής έκτασης 6.370 τ.μ., καθώς και στο Μουσείο που προετοιμάζεται στο Μητροπολιτικό Πάρκο «Παύλου Μελά».


Νίκος Ταχιάος στο Εργοληπτικόν Βήμα: «Το Μετρό αντικατοπτρίζει την ιστορία της Θεσσαλονίκης»
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_142 της ΠΕΣΕΔΕ
ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ακολουθήστε το gobhma.gr στο Google News για να έχετε έγκαιρη & έγκυρη τεχνική ενημέρωση