Η ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ αρωγός στην προστασία του περιβάλλοντος

16:15 - 06/03/2025

Καθώς ο κλάδος των κατασκευών σημειώνει άνοδο με ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια, το ζήτημα της ορθής διαχείρισης των ΑΕΚΚ (Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων) γίνεται σημαντικότερο από ποτέ. Την επιτακτική ανάγκη να γίνεται σωστή χρήση των φυσικών πόρων, και των αποβλήτων επισημαίνει ο Δημήτρης Λιακόπουλος: Μηχανικός Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης - Διεύθυνση Λειτουργίας ΑΝΑΕΚΚ στο Εργοληπτικόν Βήμα.

Μετά από δεκαετή ύφεση, απόρροια της βαθιάς οικονομικής κρίσης που ταλαιπώρησε τη χώρα, η κατασκευαστική δραστηριότητα ξαναβρίσκει τα βήματά της και γνωρίζει σταδιακή άνοδο. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρατηρείται αντίστοιχη αύξηση και στα παραγόμενα Απόβλητα από τις Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) τα γνωστά σε όλους μας «μπάζα». Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (Ν.4819/2021 & ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010), η ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ κρίνεται υποχρεωτική, με στόχο πάντα τον περιορισμό στο ελάχιστο των δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στον άνθρωπο.

Υπό το πρίσμα της ορθής, εναλλακτικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ, η εφαρμογή καλών πρακτικών κατά την κατεδάφιση και κατασκευή ενισχύει την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και γενικώς την αξιοποίηση των παραγόμενων ποσοτήτων. Μεταξύ αυτών, η υλοποίηση επιλεκτικής κατεδάφισης και διαλογής στην πηγή, η οποία ενθαρρύνεται από το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και επιβάλλεται από τα συστήματα πιστοποίησης πράσινων κτιρίων (Leed, Breeam κλπ) συμβάλει σημαντικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των οικοδομικών και κατασκευαστικών εργασιών. Άμεσες συνέπειες των πρακτικών αυτών είναι ο περιορισμός των προσκομιζόμενων ποσοτήτων στις μονάδες επεξεργασίας ΑΕΚΚ, αλλά και η παραγωγή «καθαρών» ροών αποβλήτων και επομένως ποιοτικών δευτερογενών υλικών από τις εν λόγω μονάδες, τα οποία μπορούν να αντικαταστήσουν επάξια στα τεχνικά έργα τα χρησιμοποιούμενα πρωτογενή οδηγώντας εν τέλει στην άμβλυνση του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων και γενικότερα του κόστους κατασκευής.

Απόρροια των ανεξέλεγκτων απορρίψεων οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές

Στον αντίποδα, η λανθασμένη διαχείριση των υλικών αυτών και η ανεξέλεγκτη απόρριψή τους προκαλεί περιβαλλοντική ρύπανση και αρνητικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία, αλλά και αισθητική υποβάθμιση και μείωση της αξίας της γης. Παράλληλα τα μπαζωμένα ρέματα είναι μία από τις κύριες αιτίες πλημμυρικών φαινομένων, ενώ και οι δασικές πυρκαγιές κατά ένα μεγάλο ποσοστό μπορούν να προκληθούν εξαιτίας των ανεξέλεγκτων αποθέσεων. Και όλα αυτά συμβαίνουν παρά το γεγονός ότι ο νομοθέτης έχει προβλέψει ποινικές, αστικές και διοικητικές κυρώσεις που κατά περίπτωση μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, υπόλογος δεν θεωρείται μόνο αυτός που προκαλεί ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή συμβάλει στην πρόκληση ρύπανσης ή υποβάθμισης, αλλά και ο ιδιοκτήτης της έκτασης, στην οποία πραγματοποιήθηκε η διάθεση, καθώς εξαιτίας της παράλειψής του να ασκήσει τον προβλεπόμενο έλεγχο δεν αποτράπηκε η εν λόγω ενέργεια.

Επομένως, η ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ είναι νομικά επιβεβλημένη και ηθικά και περιβαλλοντικά αδιαπραγμάτευτη. Το πρώτο και πιο βασικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή γίνεται με την ορθή συμπλήρωση από τον Μηχανικό των Στοιχείων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ) για την έκδοση των κατά περίπτωση άδειων, η οποία θα πρέπει να απεικονίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις πραγματικές ποσότητες απόβλητων που θα προκύψουν από την εκάστοτε εργασία. Ο σωστός υπολογισμός και πρόβλεψη των αποβλήτων που αναμένεται να παραχθούν από την υλοποίηση ενός έργου ενισχύει τη δυνατότητα ελέγχου και οδηγεί εν τέλει τα απόβλητα προς ανακύκλωση, «φράζοντας» το δρόμο προς τα ρέματα, τα χωράφια και τα δάση.

Η διαχείριση των ΑΕΚΚ διενεργείται αποκλειστικά μέσω φορέα (Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης – ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ) εγκεκριμένου από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), σκοπός του οποίου είναι η οργάνωση, ο συντονισμός και ο έλεγχος των εργασιών ορθής διαχείρισης των ΑΕΚΚ και των διαδικασιών που ακολουθούνται κατά την ανακύκλωσή τους, με στόχο την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η βέλτιστη περιβαλλοντικά διαχείριση των ΑΕΚΚ και τα έργα εφοδιάζονται με την απαραίτητη Βεβαίωση Παραλαβής που χορηγείται αποκλειστικά από εγκεκριμένο ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, προκειμένου ακολούθως να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής (ΠΕΚ) από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης, για την περίπτωση των κτιριακών έργων.

Η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ αποτελεί ένα από τα πλέον δυναμικά αναπτυσσόμενα ΣΣΕΔ όλων των ρευμάτων αποβλήτων με διευρυμένο δίκτυο συνεργατών και πληθυσμιακή κάλυψη που σήμερα ξεπερνά το 65%. Πρόκειται για πιστοποιημένο φορέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εγκεκριμένο από τον ΕΟΑΝ με ισχυρή παρουσία σε 32 Περιφερειακές Ενότητες. Η ΑΝΑΕΚΚ βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή του κατασκευαστικού κλάδου και δίπλα στον ιδιώτη κατασκευαστή, στους επαγγελματίες του χώρου, στους ΟΤΑ και στους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου, για να ενημερώσει και να κατευθύνει στην εύρεση της καλύτερης δυνατής λύσης στη διαχείριση των ΑΕΚΚ.

πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_142 της ΠΕΣΕΔΕ