Δημοπρατείται η αποκατάσταση και επαναλειτουργία του Εθνικού Θεάτρου Ρόδου

Mε ομόφωνη απόφασή της η Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η οποία συνήλθε υπό την προεδρία του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου, έδωσε το «πράσινο φως» για την δημοπράτηση του έργου της αποκατάστασης και επαναλειτουργίας του εμβληματικού Εθνικού Θεάτρου Ρόδου.

Το έργο «Αποκατάσταση και επαναλειτουργία Εθνικού Θεάτρου Ρόδου»  που θα ξαναδώσει ζωή στο εμβληματικό, ιστορικό κτίριο, είναι συνολικού αρχικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού 17.235.000,00 €.  Χρηματοδοτείται με το ποσό των 16.800.000,00 € συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με το ποσό των 400.000,00 € από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και με το ποσό των 35.000,00 € από τον Δήμο Ρόδου.

Η συνολική προθεσμία εκτέλεσης του έργου ορίζεται σε 24 μήνες από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης με τον ανάδοχο.

Η αποκατάσταση και η επαναλειτουργία του Εθνικού Θεάτρου Ρόδου, αποτελεί  όνειρο όλης της κοινωνίας της Ρόδου, ένα ακόμα στοίχημα, να κλείσει οριστικά  μια ακόμη πληγή δεκαετιών, από τις πολλές  που κληροδότησαν στον τόπο οι διαχειριστές ενός νοσηρού και τραυματικού παρελθόντος,  διασφαλίζοντας για το ιστορικό κτίριο την αναβίωση του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει στα πολιτιστικά δρώμενα, όχι μόνο της Ρόδου, αλλά ολόκληρης της χώρας.

Ο δρόμος γι’ αυτό το ιστορικής σημασίας έργο άνοιξε κατά την  επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στη Ρόδο, στις 5 Νοεμβρίου 2021, οπότε ο Πρωθυπουργός, αναγνωρίζοντας την ιστορική, αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία του Εθνικού Θεάτρου, καθώς και την μεγάλη πολιτισμική συνεισφορά του από την περίοδο της ανέγερσής του επί Ιταλοκρατίας, μέχρι και την περίοδο αναστολής της λειτουργίας του,  προέβη στην ανακοίνωση της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Ρόδου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Της εξαγγελίας της χρηματοδότησης αποκατάστασης του εμβληματικού αυτού κτιρίου, προηγήθηκε μια μακρά περίοδος συνεργασίας και συνεννοήσεων ανάμεσα στον Περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, τον Δήμαρχο Αντώνη Καμπουράκη και την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα έργο σύνθετο και απαιτητικό, λόγω της ιδιαιτερότητας και της ιστορικότητας του.

Ακολούθησε η υπογραφή  Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης  μεταξύ της  Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου και του Δημάρχου Ρόδου Αντώνη Β. Καμπουράκη, για την υλοποίηση του έργου  και η έγκριση από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ) του Υπουργείου Οικονομικών, της χρηματοδότησής του από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με το χρηματικό ποσό των 16.800.000,00 € συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%.

Μετά την θετική αξιολόγηση της ΕΥΣΤΑ επί της πληρότητας των στοιχείων του έργου και της συμβατότητας αυτού με τους γενικούς και ειδικούς στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, υπέγραψε την απόφαση ένταξης.

Ιστορικά στοιχεία

Το Εθνικό Θέατρο Ρόδου αποτελεί εμβληματικό κτήριο για όλους τους Δωδεκανήσιους. Σχεδιάστηκε από τον νεαρό αρχιτέκτονα Αρμάντο Μπερναμπίτι και αποτελεί δείγμα “ορθολογιστικής αρχιτεκτονικής”.   Εγκαινιάσθηκε το 1937 ως θέατρο Giacomo Puccini.

Το πρώτο έργο που ανέβηκε στην τεράστια (για τα τότε δεδομένα της χώρας) σκηνή του, ήταν η όπερα Μαντάμ Μπάτερφλάι του Giacomo Puccini, τον Μάιο του 1937. Από την κατασκευή του στη δεκαετία του ’30 μέχρι και το 2006 λειτουργούσε κανονικά με πλήθος σημαντικών παραστάσεων υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου.

Από το 1965, το Εθνικό Θέατρο Ρόδου, πέρασε στην κυριότητα του Δήμου Ρόδου και λειτούργησε σαν κινηματογράφος μέχρι το 1969. Επί χούντας το 1969 κι ενώ το μόνο που χρειαζόταν, ήταν η αντικατάσταση των καθισμάτων της πλατείας, έγινε μια δαπανηρή επισκευή, η οποία κράτησε μέχρι το 1982, με αποτέλεσμα να μειωθεί η μοναδική ηχητική του θεάτρου. Κατεδάφισαν τη γαλαρία που εξυπηρετούσε τους θεατές του φτωχού βαλαντίου και την ένωσαν με τα θεωρεία.

Έκλεισαν μόνιμα την ανοιγόμενη κινητή στέγη που εξυπηρετούσε τις καλοκαιρινές παραστάσεις, αχρήστευσαν τους υπάρχοντες αγωγούς εξαερισμού και τους αντικατέστησαν με καινούργιους για κλιματισμό. Ωστόσο, διεσώθη ο χώρος της ορχήστρας που είχε τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει 60 οργανοπαίκτες.

Το 1982 λειτούργησε σαν κινηματογράφος, ωστόσο, το κτήριο από το 1981 και μετά δεν συντηρήθηκε συστηματικά, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει σημαντικής έκτασης φθορές. Λειτούργησε από το 1987 ως τα μέσα της δεκαετίας του 2000 και έκτοτε η λειτουργία του κτηρίου σταμάτησε.

Η μη συστηματική συντήρηση από το 1981 και μετά, αλλά και οι αποσπασματικές εργασίες, χωρίς συστηματικό πλάνο συντηρήσεων, με ταυτόχρονη αλλαγή χρήσεων χώρων και εκτεταμένες προσθήκες και τροποποιήσεις Η/Μ εγκαταστάσεων, οδήγησαν στο να διακοπεί η λειτουργία του το 2006. Έκτοτε παραμένει κλειστό, με τον χρόνο να αυξάνει εκθετικά τα προβλήματα.

Το έργο αφορά στην ολοκλήρωση των μελετών εφαρμογής και την εκτέλεση όλων των εργασιών (οικοδομικών, ηλεκτρομηχανολογικών κλπ) για την πλήρη αποκατάσταση του Μνημείου, ώστε να είναι έτοιμο για λειτουργία ως κέντρο πολιτισμού, ανοικτό για το κοινό, με αίθουσες θεάτρου (λυρικού και πρόζας), χορού και μουσικής, αίθουσες μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων, χώρους πολλαπλών χρήσεων, πωλητήριο και χώρο αναψυχής σύμφωνα με τις εγκεκριμένες οριστικές μελέτες.

Κύριος στόχος των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων είναι η αποκατάσταση του Εθνικού Θεάτρου, με τρόπο που θα διαφυλάσσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό την αρχική του μορφή και αξιοποιώντας τα αυθεντικά υλικά κατασκευής. Παράλληλα, θα εκσυγχρονιστεί με τις απαραίτητες τεχνολογικές και λειτουργικές υποδομές.

Οι κύριοι άξονες στους οποίους βασίζεται η πρόταση επέμβασης είναι οι εξής:

• Αντιμετώπιση του κτηρίου ως μνημείου και η αποκατάστασή του κατά το δυνατόν πλησιέστερα στην αρχική του μορφή, με τον απαραίτητο τεχνολογικό και λειτουργικό εκσυγχρονισμό.
• Αποκατάσταση των μορφολογικών χαρακτηριστικών του και η ανάδειξη του θεατρικού χώρου στο πνεύμα της αρχικής ιδέας.
• Λειτουργική μετατροπή του σε κέντρο πολιτισμού, ανοικτό για το κοινό ανεξαρτήτως παραστάσεων, με αίθουσες θεάτρου (λυρικού και πρόζας), χορού και μουσικής, αίθουσες μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων, χώρους πολλαπλών χρήσεων, πωλητήριο και χώρο αναψυχής.
• Πλήρης αξιοποίηση χώρων αποκλειστικά για παρουσίαση θεαμάτων και δρώμενων με θέμα τον πολιτισμό και την παράδοση.
• Δυνατότητα φιλοξενίας εκδηλώσεων όχι μόνο μεγάλου, αλλά και μικρού βεληνεκούς, και δυνατότητα πειραματικών εφαρμογών.
• Εναλλακτικές δυνατότητες πολλαπλών και ανταποδοτικών χρήσεων, που θα συνάδουν το επίπεδο ποιότητας του χώρου (π.χ. οι τακτικές παρουσιάσεις της Ρόδου σε επισκέπτες).
• Αξιοποίηση του αρχικού σχεδιασμού του και του αυθεντικού υλικού με γνώμονα την αειφόρο λειτουργία του ΕΘΡ.
• Χρήση συμβατών σύγχρονων συστημάτων, ΑΓΙΕ και εφαρμογή συστημάτων φυσικού φωτισμού και δροσισμού στα πλαίσια των σύγχρονων απαιτήσεων λειτουργικότητας.
• Ορθολογική λειτουργία με το μικρότερο δυνατό κόστος συντήρησης σε βάθος χρόνου, αλλά και ανάδειξη του κτηρίου όχι μόνο ως «δοχείου πολιτισμού», αλλά και ως αντικειμένου με δική του πολιτιστική υπεραξία.

.