πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_126 της ΠΕΣΕΔΕ
ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΈΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ
Ο νομικός σύμβουλος της ΠΕΣΕΔΕ, Σωτήριος Μπρέγιαννος, παρουσιάζει στο ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟΝ ΒΗΜΑ γιατί ο υποχρεωτικός εμβολιασμός δεν είναι μόνον νόμιμος αλλά και επιβεβλημένος ως μέσο κοινωνικής αλληλεγγύης απέναντι στους συνανθρώπους μας που χάνονται καθημερινά.
- Τους τελευταίους είκοσι μήνες η χώρα μας, όπως όλες οι χώρες του πλανήτη, υφίσταται την ΄΄πληγή΄΄ της πανδημίας COVID-19 με χιλιάδες κρούσματα, εκατοντάδες διασωληνωμένους στα νοσοκομεία της χώρας και δεκάδες νεκρούς καθημερινώς. Η χώρα μας, όπως όλες οι χώρες του πλανήτη, έχουν εμπλακεί σ’ έναν πόλεμο μ’ έναν άγνωστο αδυσώπητο εχθρό, που αφήνει καθημερινώς πίσω του χιλιάδες θύματα.
- Αμέσως μετά την εμφάνιση του ιού, η επιστημονική κοινότητα αποδύθηκε σε μια πρωτοφανή προσπάθεια αναζητήσεως ΄΄όπλων΄΄, που θα μπορούσαν να καταπολεμήσουν ή να αναχαιτίσουν τον ιό ή να ενισχύσουν την άμυνα του οργανισμού και να καταλύσουν την θανατηφόρα πορεία του. Και ολόκληρη η ανθρωπότητα αγωνιωδώς παρακολουθούνε την προσπάθεια αυτή ευελπιστώντας ότι θα ολοκληρούτο αποτελεσματικώς το συντομώτερο δυνατό και θα απέτρεπε άλλες περαιτέρω απώλειες. Η αναμονή δε των θετικών αποτελεσμάτων της επιστημονικής ερεύνης ήταν τόσο έντονη και αγωνιώδης, που καθημερινώς σε ολόκληρο τον κόσμο εγκαλούντο για την ΄΄καθυστέρηση΄΄ οι κυβερνήσεις, ως να ήσαν αυτές που διεξήγαν τις επιστημονικές έρευνες. Και ήταν εξαιρετικώς θετικό το γεγονός ότι ολόκληρη η ανθρωπότητα είχε στραφεί με αγωνία προς την επιστήμη περιμένοντας απ’ αυτήν τα ΄΄καλά νέα΄΄ για να ξαναβρεί την κανονικότητά της, για να σταματήσει την αρρώστια και τις χιλιάδες απώλειες.
- Όταν τον Αύγουστο του 2020 ανακοινώθηκαν τα καλά επιστημονικά νέα, η παραγωγή των εμβολίων ήταν επί θύρας και η ανθρωπότητα ανάσανε με ανακούφιση, άρχισε αμέσως, κυρίως μέσω των μέσων κοινωνικής δικτυώσεως, να αναπτύσσεται η συνωμοσιολογία του παραλόγου και του παραδόξου, να καλλιεργούνται οι πιο αλλόκοτες θεωρίες, οι πιο διεστραμμένες κατασκευές. Και ενώ αρχικώς φάνηκε ότι όλες οι συνωμοσιολογικές θεωρίες και κατασκευές θα απέληγαν στην ΄΄χωματερή΄΄ του γελοίου και του γραφικού και θα υπερβαίνοντο από την λογική και το πείραμα, ξαφνικά από τον Δεκέμβριο του 2020 και μετά οι θεωρίες αυτές άρχισαν να συμπλέκονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία τους, να αναπτύσσονται απανταχού της γης κινήματα αντιεμβολιασμού και να προβάλλεται ως ουσιώδες δίλημμα η δήθεν προστασία του ενός ως υπέρτερο αγαθό της ανάγκης προστασίας του αγαθού της δημοσίας υγείας, δηλαδή της υγείας των πολλών. Και στο δίλημμα αυτό προστέθηκαν οι παραδοξότητες των διαφόρων θρησκευτικών ή παραθρησκευτικών ερμηνειών, οι εσχατολογικές θεωρίες, οι ερμηνευτικές παραδοξότητες ιερών βιβλίων (της Αποκαλύψεως του Ιωάννου, του Κορανίου κλπ), τα οποία, συνδυασμένα με τις συνεχείς ψευδολογίες διεστραμμένων τύπων, σεχτών και ομάδων του περιθωρίου, που επιδιώκουν να αξιοποιούν κάθε ΄΄αναταραχή΄΄ ή ΄΄διαταραχή΄΄, εξελίχθηκαν σ’ ένα σύστημα υπονομεύσεως της ζωής σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Έτσι, σήμερα εξακολουθούν να πεθαίνουν καθημερινώς χιλιάδες άνθρωποι προς δόξαν της αγυρτείας, της απάτης, της ηλιθιότητος, του ψεύδους, της συνομωσιολογικής εξάρσεως και του ψυχοπαθολογικού φανατισμού.
- Πως, όμως, μπορεί ένα ευνομούμενο κράτος να αντισταθή σ’ αυτή την λαίλαπα της ανοησίας, που τείνει να τινάξει κατά κυριολεξία ΄΄στον αέρα΄΄ την κανονικότητα και το μέλλον της ανθρωπότητος και της κοινωνίας μας; Πως μπορεί ένα ευνομούμενο κράτος να διασφαλίζει την υγεία των πολιτών του και να προστατεύει το αγαθό της δημοσίας υγείας; Υπό καθεστώς λογικής η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι μόνον μία και αυτονόητη: Ένα ευνομούμενο κράτος, που σέβεται τον εαυτό του και τους πολίτες του, επιβάλλει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό όλων των πολιτών και σε απολύτως σύντομο χρόνο διασφαλίζει καθεστώς ανοσίας και εξασφαλίζει την κανονικότητα στην ζωή των πολιτών του και την δημόσια υγεία.
- Όμως, ένα ευνομούμενο κράτος είναι υποχρεωμένο, απολογούμενο στους πολίτες του για την απόφασή του επιβολής του υποχρεωτικού εμβολιασμού, να παρουσιάσει με πειστικότητα τα στοιχεία, που θα επιστηρίζουν την απόφασή του αυτή, δηλαδή είναι υποχρεωμένο να παρουσιάσει τα νομικά ερείσματά του, που θα δικαιολογούν την απόφασή του αυτή, την επέμβασή του στην σφαίρα της ιδιωτικής ζωής των πολιτών του και τον περιορισμό του θεμελιώδους τούτου δικαιώματος των πολιτών του. Επειδή δε τον τελευταίο καιρό ο υποχρεωτικός εμβολιασμός χαρακτηρίσθηκε από κάποιους ως εκδήλωση ΄΄αυταρχισμού΄΄, είναι απαραίτητο για την διευκόλυνση του διαλόγου και για την άρση της αμηχανίας, που αδικαιολογήτως προκαλούν οι αναφορές περί ΄΄αυταρχισμού΄΄, να παρατεθούν οι διατάξεις του νόμου, που επιβάλλουν τον υποχρεωτικό εμβολιασμό όλων των πολιτών ως την μοναδική λύση προστασίας της δημοσίας υγείας και της επαναφοράς της κοινωνίας μας στην ΄΄κανονικότητα΄΄.
- Με το άρθρο 12 παρ. 1 και 2 περ. γ΄ του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα, προβλέπεται ότι:
΄΄1. Τα Κράτη Μέρη στο παρόν Σύμφωνο αναγνωρίζουν το δικαίωμα του καθενός στην απόλαυση του υψηλοτέρου δυνατού επιπέδου σωματικής και ψυχικής υγείας. 2. Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από τα Κράτη Μέρη του παρόντος Συμφώνου για την επίτευξη της πλήρους πραγματοποίησης αυτού του δικαιώματος περιλαμβάνουν εκείνα που είναι απαραίτητα για: (α) … (δ) την πρόληψη, και θεραπεία και τον έλεγχο των επιδημικών, ενδημικών επαγγελματικών και άλλων ασθενειών…΄΄.
- Στο Γενικό Σχόλιο υπ’ αριθ. 14 για το δικαίωμα ΄΄στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας΄΄, που δημοσιεύθηκε στις 11.8.2000, η Επιτροπή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα σημείωσε μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
΄΄(Άρθρο 12.2(γ) Το δικαίωμα στην πρόληψη, θεραπεία ασθενειών): 16 …. Ο έλεγχος ασθενειών αναφέρεται στην …… εφαρμογή ή ενίσχυση προγραμμάτων ανοσοποίησης και άλλων στρατηγικών ελέγχων των λοιμωδών νοσημάτων ……. (Ειδικές νομικές υποχρεώσεις). 36. Η υποχρέωση εκπλήρωσης απαιτεί, μεταξύ άλλων, τα συμβαλλόμενα κράτη να αναγνωρίζουν επαρκώς το δικαίωμα στην υγείαστο εθνικά πολιτικά και νομικά συστήματα, κατά προτίμηση μέσω νομοθετικής εφαρμογής, και να υιοθετούν μία εθνική πολιτική υγείας με λεπτομερές σχέδιο για την υλοποίηση του δικαιώματος στην υγεία. Τα κράτη πρέπει να εξασφαλίσουν την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων εμβολιασμού κατά των μεγάλων μολυσματικών ασθενειών …. (Βασικές υποχρεώσεις). 49 Η Επιτροπή επιβεβαιώνει επίσης ότι τα ακόλουθα αποτελούν υποχρεώσεις προτεραιότητας: (α) … (β) Να παρέχει ανοσοποίηση κατά των μεγάλων μολυσματικών ασθενειών που εμφανίζονται στην κοινότητα. (γ) Λήψη μέτρων για την πρόληψη, τη θεραπεία και τον έλεγχο επιδημικών και ενδημικών ασθενειών΄΄.
5.3. Η Επιτροπή Οικονομικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στις τελικές παρατηρήσεις της επί της περιοδικής επιθεωρήσεως μεμονωμένων κρατών έχει κατ’ επανάληψη τονίσει την υποχρέωση προληπτικού εμβολιασμού του υψηλότερου δυνατού ποσοστού του πληθυσμού (βλ. τις παρατηρήσεις της 7.6.2010 για το Καζακστάν), έχει επικρίνει το μειωμένο ποσοστό εμβολιασμού (βλ. τις παρατηρήσεις της 13.12.2012 για την Αίγυπτο) και έχει ζητήσει την αντιστροφή της αρνητικής απέναντι στον εμβολιασμό στάσεως (βλ. τις παρατηρήσεις της 13.6.2014 για την Ουκρανία).
5.4.Στο ΄΄Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης Εμβολίων΄΄ του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) του έτους 2013 περιελήφθη σύσταση προς τα κράτη για την επίτευξη ενός εθνικού ποσοστού καλύψεως τουλάχιστον 90% σε σχέση με τα εμβόλια, που αποτελούν μέρος των εθνικών προγραμμάτων εμβολιασμού, ειδικώς δε για τον εμβολιασμό ο ΠΟΥ έκανε τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
΄΄Τα συντριπτικά στοιχεία καταδεικνύουν τα οφέλη του εμβολιασμού ως μία από τις πιο επιτυχημένες και οικονομικά αποδοτικές γνωστές παρεμβάσεις για την υγεία. Τις τελευταίες δεκαετίες ο εμβολιασμός έχει επιτύχει πολλά πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης της ευλογιάς, ένα επίτευγμα που έχει χαρακτηριστεί ένας από τους μεγαλύτερους θριάμβους της ανθρωπότητας. Τα εμβόλια έχουν σώσει αμέτρητες ζωές, μείωσαν την παγκόσμια επίπτωση της πολιομυελίτιδας κατά 99% και μείωσαν τις ασθένειες, την αναπηρία και τους θανάτους από διφθερίτιδα, τέτανο, κοκύτη, ιλαρά, την αιμοφιλική γρίπη και την επιδημική μηνιγγιτιδοκοκική μηνιγγίτιδα Α ….. Ο εμβολιασμός είναι και πρέπει να αναγνωρίζεται ως βασικό συστατικό του ανθρωπίνου δικαιώματος στην υγεία και στην ατομική, κοινοτική και κυβερνητική ευθύνη. Ο εμβολιασμός αποτρέπει περίπου 2,5 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. Προστατευμένα από την απειλή ασθενειών, που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, τα ανοσοποιημένα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ευδοκιμήσουν και περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Αυτά τα πλεονεκτήματα αυξάνονται περαιτέρω με τον εμβολιασμό στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή. Ως μέρος ενός ολοκληρωμένου πακέτου παρεμβάσεων για την πρόληψη και τον έλεγχο ασθενειών, τα εμβόλια και ο εμβολιασμός αποτελούν ουσιαστική επένδυση για το μέλλον μιας χώρας … Ο περασμένος αιώνας ήταν, από πολλές απόψεις, ο αιώνας της θεραπείας, με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας με την ανακάλυψη και την χρήση των αντιβιοτικών ως έναν από τους μεγαλύτερους παράγοντες αλλαγής στην υγεία. Αυτός ο αιώνας υπόσχεται να είναι ο αιώνας των εμβολίων, με την δυνατότητα εξάλειψης ή ελέγχου μίας σειράς σοβαρών απειλητικών για την ζωή ή εξουθενωτικών μολυσματικών ασθενειών με τον εμβολιασμό στον πυρήνα των προληπτικών στρατηγικών΄΄.
5.5. Με το άρθρο 11 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη προβλέπεται ότι:
΄΄Με σκοπό τη διασφάλιση της αποτελεσματικής ασκήσεως του δικαιώματος στη προστασία της υγείας, τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν είτε άμεσα είτε σε συνεργασία με δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς την υποχρέωση να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα σχεδιασμένα μεταξύ άλλων : 1…. 3 … για την πρόληψη, όσο το δυνατόν περισσότερο, από επιδημίες, ενδημικές ή άλλες ασθένειες…΄΄.
5.6. Με το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προβλέπεται ότι:
΄΄1.Παν πρόσωπον δικαιούται εις τον σεβασμόν της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του…. 2. Δεν επιτρέπεται να υπάρξη επέμβασις δημοσίας αρχής εν τη ασκήσει του δικαιώματος τούτου, εκτός εάν η επέμβασις αύτη προβλέπεται υπό του νόμου και αποτελεί μέτρον το οποίον, εις μίαν δημοκρατικήν κοινωνίαν, είναι αναγκαίον δια την εθνικήν ασφάλειαν, την δημοσίαν ασφάλειαν, την οικονομικήν ευημερίαν της χώρας, την προάσπισιν της τάξεως και την πρόληψιν ποινικών παραβάσεων, την προστασίαν της υγείας ή της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και ελευθεριών άλλων΄΄.
5.7. Με την υπ’ αριθμ. 1317/19.3.1997 σύσταση της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) με τίτλο: ΄΄Ο εμβολιασμός της Ευρώπης΄΄ προβλέφθηκαν τα εξής:
΄΄ 1…….5. Η Συνέλευση θεωρεί ότι οι προσπάθειες για την βελτίωση του επιπέδου εμβολιασμού δεν θα πρέπει να επικεντρωθούν μόνο στη δεινή κατάσταση των χωρών, που βρίσκονται σε μετάβαση. Το επίπεδο ανοσοποίησης των πληθυσμών στην Δυτική Ευρώπη μειώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το χαμηλό ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων ατόμων, σε συνδυασμό με τα κρούσματα μολυσματικών ασθενειών στην ίδια γεωγραφική περιοχή, εγείρει φόβο για μεγάλες επιδημίες και στην Δυτική Ευρώπη. 6.Ως εκ τούτου η Συνέλευση συνιστά στην Επιτροπή Υπουργών να καλέσει τα κράτη μέλη: 6.1.Να επινοήσουν ή να ενεργοποιήσουν εκ νέου ολοκληρωμένα προγράμματα εμβολιασμού ως το πιο αποκλειστικό και οικονομικό μέσο για την πρόληψη των μολυσματικών ασθενειών και να μεριμνήσει για την αποτελεσματική επιδημιολογική επιτήρηση …… 7.Η Συνέλευση καλεί επίσης την Επιτροπή Υπουργών: 7.1.Να καθορίσει μία συντονισμένη πανευρωπαϊκή πολιτική για την ανοσοποίηση του πληθυσμού, σε συνεργασία με όλους τους ενδιαφερομένους εταίρους, για παράδειγμα τον Π.Ο.Υ., την UNICEF, και την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο τη διαμόρφωση και την τήρηση κοινών προτύπων ποιότητας για τα εμβόλια και να εξοικονομήσει επαρκή προμήθεια εμβολίων σε λογικό κόστος. 7.2.Να καλέσει τα κράτη μέλη να επικυρώσουν τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ιδίως το άρθρο, που κατοχυρώνει το δικαίωμα στην προστασία της υγείας και να δώσει εντολή στο εποπτικό όργανο του Χάρτη να δώσει την δέουσα προσοχή στην εκπλήρωση αυτής της δέσμευσης΄΄.
5.8. Με το ψήφισμα 1845/25.11.2011 της Κοινοβουλευτικής Συνελεύσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) προβλέφθηκαν τα εξής:
΄΄1. Τα δικαιώματα, τα καθήκοντα και οι ευθύνες δεν μπορούν να διαχωριστούν το ένα από το άλλο. Το να ζεις ως μέλος της κοινωνίας συνεπάγεται αναπόφευκτα καθήκοντα και ευθύνες καθώς και δικαιώματα….4. Ορισμένα καθήκοντα έχουν ήδη θεσπιστεί σε διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και σε εθνικές έννομες τάξεις. Τα καθήκοντα αυτά είναι ενδεικτικά της ύπαρξης άγραφων θεμελιωδών ευθυνών. 5. Οι υποχρεώσεις, που επιβάλλονται από το νόμο, υπόκεινται στην αρχή της αναλογικότητας. Όταν επιβάλλεται βάρος σε ένα άτομο, στο όνομα του γενικού συμφέροντος, πρέπει να επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ των διαφόρων συμφερόντων που διακυβεύονται. 6. Ομοίως, οι ευθύνες δεν μπορούν ποτέ να είναι τόσο βαριές ώστε η ανάληψή τους να θέτει σε κίνδυνο τα δικαιώματα του ατόμου, ιδιαίτερα τα θεμελιώδη δικαιώματά του. Οι ευθύνες πρέπει να παραμένουν λογικές ανά πάσα στιγμή…. 8. Η Συνέλευση:
8.1. Προσδιορίζει το ακόλουθο σύνολο θεμελιωδών αρμοδιοτήτων:
8.1.1. Όλα τα άτομα έχουν τη γενική θεμελιώδη ευθύνη …να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων ενώ ασκούν τα δικά τους δικαιώματα.
8.1.2. Επιπλέον, όλα τα άτομα έχουν συγκεκριμένες θεμελιώδεις ευθύνες να σέβονται και να προστατεύουν την ανθρώπινη ζωή, … να δείχνουν αλληλεγγύη, να ενεργούν υπεύθυνα ….8.2. Τονίζει ότι αυτές οι θεμελιώδεις ευθύνες δεν μπορούν ποτέ να ερμηνευθούν ως παραβίαση, περιορισμός ή παρέκκλιση από τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που περιλαμβάνονται στη Σύμβαση στον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη…και σε άλλα διεθνή και περιφερειακά μέσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. 8.3. Καλεί τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης να λάβουν υπόψη αυτές τις γενικές και ειδικές θεμελιώδεις ευθύνες με αναλογικό τρόπο όταν συναλλάσσονται με άτομα΄΄.
5.9. Με το άρθρο 168 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως προβλέπεται ότι:
΄΄1. Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου. Η δράση της Ένωσης, η οποία συμπληρώνει τις εθνικές πολιτικές, αποβλέπει στην βελτίωση της δημόσιας υγείας καθώς και στην πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας και στην αποτροπήτων πηγών κινδύνου για τη σωματική και ψυχική υγεία. Η δράση αυτή καλύπτει την καταπολέμηση των μεγάλων πληγών της ανθρωπότητας στον τομέα της υγείας, ευνοώντας την διερεύνηση των αίτιων τους…, της μετάδοσης και της πρόληψής τους, καθώς και την διαπαιδαγώγηση στον τομέα της υγείας, και την επαγρύπνηση για τις σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, την κήρυξη συναγερμού σε περίπτωση τέτοιων απειλών και την καταπολέμηση της… παρακολούθηση, την έγκαιρη προειδοποίηση και την καταπολέμηση σοβαρών διασυνοριακών απειλών για την υγεία… 2. Η Ένωση ενθαρρύνει την συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στους τομείς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο… Ενθαρρύνει ιδίως την συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών με σκοπό την βελτίωση της συμπληρωματικότητας των υγειονομικών υπηρεσιών τους σε παραμεθόριες περιοχές…. 3. Η Ένωση και τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν την συνεργασία με τις τρίτες χώρες και τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς σε θέματα της δημόσιας υγείας…. 5. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο… μπορούν επίσης να θεσπίζουν μέτρα ενθάρρυνσης της προστασίας και της βελτίωσης της υγείας του ανθρώπου και ιδίως για την καταπολέμηση των σοβαρών ασθενειών με διασυνοριακή διάσταση…΄΄.
5.10. Με το άρθρο 35 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενώσεως προβλέπεται ότι:
΄΄Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και πρακτικές. Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου΄΄.
5.11. Με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως για τον εμβολιασμό ως αποτελεσματικό εργαλείο προστασίας της δημοσίας υγείας, που εγκρίθηκαν την 1.12.2014, προβλέπονται τα εξής:
΄΄…οι μεταδοτικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων επανεμφανιζόμενων, όπως η φυματίωση, η ιλαρά, ο κοκκύτης και η ερυθρά, εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση για τη δημόσια υγεία και μπορούν να προκαλέσουν μεγάλο αριθμό λοιμώξεων και θανάτων, και ότι η πρόσφατη εμφάνιση και κρούσματα μεταδοτικών ασθενειών, όπως η πολιομυελίτιδα, η γρίπη των πτηνών H5N1 και H7N9… και η νόσος του ιού Έμπολα επιβεβαίωσαν ότι η επαγρύπνηση πρέπει να παραμείνει υψηλή και σε σχέση με ασθένειες που δεν υπάρχουν επί του παρόντος στην επικράτεια της Ένωσης… [V] τα προγράμματα εμβολιασμού αποτελούν ευθύνη των επιμέρους κρατών μελών και … υπάρχουν διάφορα προγράμματα εμβολιασμού στην ΕΕ… Οποιαδήποτε εμβόλια χρησιμοποιούνται σε κοινοτικά προγράμματα εμβολιασμού μπόρεσαν να αποτρέψουν ασθένειες σε άτομα και ταυτόχρονα να διακόψουν την κυκλοφορία των παθογόνων μέσω του λεγόμενου φαινομένου της ΄΄ανοσίας της αγέλης΄΄, συμβάλλοντας σε μια πιο υγιή παγκόσμια κοινωνία. Η κοινοτική ανοσία θα μπορούσε επομένως να θεωρηθεί στόχος στα εθνικά σχέδια εμβολιασμού΄΄.
5.12. Με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19.4.2018 κλήθηκαν τα μεν κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως να εξασφαλίσουν τον εμβολιασμό στον τομέα της υγείας, να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα κατά της παραπληροφορήσεως και να εφαρμόσουν μέτρα για την βελτίωση της προσβάσεως στα φάρμακα, η δε Ευρωπαϊκή Ένωση να διευκολύνει ένα εναρμονισμένο χρονοδιάγραμμα εμβολιασμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
5.13. Με την σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως της 7.12.2018 αναγνωρίσθηκε ότι ο εμβολιασμός είναι ένα από τα πιο ισχυρά και οικονομικώς αποτελεσματικά μέτρα δημόσιας υγείας, που αναπτύχθηκαν στον εικοστό αιώνα, και παραμένει το κύριο εργαλείο για την πρωτογενή πρόληψη των μεταδοτικών ασθενειών. Μεταξύ δε των άλλων συστάσεων προς τα κράτη μέλη περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:
΄΄1. Ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίων εμβολιασμού, σε εθνικό ή / και περιφερειακό επίπεδο, ανάλογα με την περίπτωση, με στόχο την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης με σκοπό την επίτευξη των στόχων και των στόχων του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης Εμβολίων του ΠΟΥ έως το 2020. Αυτά τα σχέδια θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, διατάξεις για βιώσιμη χρηματοδότηση και προμήθεια εμβολίων, προσέγγιση εμβολιασμού σε όλη τη διάρκεια ζωής, ικανότητα ανταπόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και δραστηριότητες επικοινωνίας και υπεράσπισης.
- Στόχος να επιτευχθεί έως το 2020, ειδικότερα για την ιλαρά, ποσοστό κάλυψης εμβολιασμού 95%, με δύο δόσεις του εμβολίου για τον στοχευόμενο παιδικό πληθυσμό και να εργαστεί για την κάλυψη των χασμάτων ανοσίας σε όλες τις άλλες ηλικιακές ομάδες, με σκοπό την εξάλειψη ιλαρά στην ΕΕ.
- Εισαγωγή τακτικών ελέγχων της κατάστασης εμβολιασμού και τακτικών ευκαιριών εμβολιασμού σε διάφορα στάδια της ζωής, μέσω επισκέψεων ρουτίνας στο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης και μέσω πρόσθετων μέτρων που λαμβάνονται, για παράδειγμα κατά την έναρξη (προ)σχολικής ηλικίας, στο χώρο εργασίας ή σε εγκαταστάσεις φροντίδας, σύμφωνα με τις εθνικές ικανότητες΄΄
5.14. Στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2018 σχετικώς με την κατάσταση της εμπιστοσύνης των εμβολίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρονται τα ακόλουθα:
΄΄Η υψηλή εμπιστοσύνη στα προγράμματα εμβολιασμού είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση υψηλών ποσοστών κάλυψης, ειδικά σε επίπεδα που υπερβαίνουν τα απαιτούμενα για την ανοσία της αγέλης. Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (EE), ωστόσο, οι καθυστερήσεις και οι απορρίψεις εμβολίων συμβάλλουν στη μείωση των ποσοστών ανοσοποίησης σε ορισμένες χώρες και οδηγούν σε αύξηση των κρουσμάτων ασθενειών. Οι πρόσφατες επιδημίες ιλαράς – οι υψηλότερες στην EE εδώ και επτά χρόνια – καταδεικνύουν τον άμεσο αντίκτυπο της μείωσης της κάλυψης στις εστίες ασθενειών΄΄.
5.15.Με το άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος προβλέπεται ότι:
΄΄1….3. Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών ….΄΄.
5.16.Με το άρθρο 206 του Ν. 4820/2021, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο τεσσαρακοστό του Ν. 4839/2021 και με το άρθρο 94 του Ν. 4850/2021, επιβλήθηκε ο υποχρεωτικός εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού COVID – 19 στο προσωπικό των ιδιωτικών, δημοσίων και δημοτικών μονάδων φροντίδος ηλικιωμένων και των δομών υγείας ΄΄για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας΄΄.
6.Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΔΕΕ) ερμηνεύοντας τις παραπάνω διατάξεις και συστάσεις και αξιολογώντας τον κίνδυνο των πολιτών από τις μεταδοτικές ασθένειες, που έχουν ως συνέπεια την απώλεια χιλιάδων ή εκατομμυρίων ανθρώπων και την αναστάτωση των κοινωνιών κατέληξαν στα παρακάτω συμπεράσματα:
6.1.Το Κράτος υποχρεούται να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία της ζωής και της υγείας των πολιτών του, πολύ δε περισσότερο όταν υπάρχει επιτακτική ανάγκη προς τούτο (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2020 στην υπόθεση Vavricka κλπ κατά Τσεχίας σκέψη 282, ΕΔΔΑ απόφαση της 2.12.2008 στην υπόθεση Hristozov κλπ κατά Βουλγαρίας σκέψεις 106 και 116, ΕΔΔΑ απόφαση της της 27.3.2018 στην υπόθεση Keskin κατά Τουρκίας σκέψη 62, ΕΔΔΑ απόφαση της 17.9.2020 στην υπόθεση Kotlainen κατά Φιλανδίας σκέψεις 78 επ.).
6.2.Ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό μέτρο για την προστασία της δημοσίας υγείας και μία από τις πιο επιτυχημένες και οικονομικώς αποδοτικές παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας, κάθε δε κράτος πρέπει να στοχεύει στην στόχευση του υψηλοτέρου δυνατού επιπέδου εμβολιασμού μεταξύ του πληθυσμού για την προστασία των πολιτών από σοβαρές μεταδοτικές ασθένειες (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2021 στην υπόθεση Vavricka κλπ. κατά Τσεχίας σκέψη 277). Αυτή η προστασία επιτυγχάνεται όταν όλοι οι πολίτες υποβληθούν σ’ ένα πρόγραμμα εμβολιασμών, ενώ όσοι δεν μπορούν να υποβληθούν σε μία τέτοια θεραπεία προστατεύονται έμμεσα από τις μεταδοτικές ασθένειες, εφ’ όσον διατηρείται το απαιτούμενο επίπεδο εμβολιαστικής καλύψεως στον κοινότητά τους, δηλαδή όταν επιτυγχάνεται η ΄΄ανοσία της αγέλης΄΄. Έτσι, όταν μία πολιτική εθελοντικού εμβολιασμού δεν αρκεί για την επίτευξη και την διατήρηση της ανοσίας της αγέλης ή η ανοσία της αγέλης δεν είναι σχετική λόγω της φύσεως της νόσου, το κράτος δικαιούται ευλόγως να εφαρμόσει μία πολιτική υποχρεωτικού εμβολιασμού προκειμένου να επιτευχθή το κατάλληλο επίπεδο προστασίας από σοβαρές μεταδοτικές ασθένειες (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2021 στην υπόθεση Vavricka κλπ. κατά Τσεχίας σκέψη 288).
6.3.Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός αποτελεί ουσιώδη εκδήλωση κοινωνικής αλληλεγγύης με σκοπό την προστασία της υγείας όλων των μελών της κοινωνίας και ιδιαιτέρως εκείνων που είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα σε σχέση με ορισμένες ασθένειες και, συνεπώς, κάθε μέλος της κοινωνίας συμμετέχοντας στον εμβολιασμό εκδηλώνει την αλληλεγγύη του και την ευθύνη του έναντι των άλλων μελών της κοινωνίας. Υπό την έννοια αυτή δεν μπορεί να θεωρηθή υπέρβαση για ένα κράτος να απαιτεί, ακόμη και από εκείνους για τους οποίους ο εμβολιασμός αποτελεί απομακρυσμένο κίνδυνο για την υγεία, να αποδεχθούν αυτό το καθολικώς εφαρμοζόμενο προστατευτικό μέτρο του εμβολιασμού ως εκδήλωση στοιχειώδους νομικής υποχρεώσεως στο όνομα της κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2021 στην υπόθεση Vavricka κλπ. κατά Τσεχίας σκέψεις 279 και 306).
6.4.Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού συναρτάται με την γενική συναίνεση σχετικά με την ζωτική σημασία του ως μέσου προστασίας του πληθυσμού από μεταδοτικές ασθένειες, που μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ατομική υγεία και σε περίπτωση σοβαρών εστιών, που μπορεί να προκαλούν αναστάτωση στην κοινωνία σε όλα τα επίπεδα (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2021 στην υπόθεση Vavricka κατά Τσεχίας σκέψη 300).
6.5.Η ασφάλεια του εμβολιασμού δεν αναιρείται εκ του γεγονότος της εκδηλώσεως επιπλοκών σε σπάνιες περιπτώσεις (1 στις 300.000) αφού είναι ασφαλής στην συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού, δηλαδή στο 99,9999% (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2021 στην υπόθεση Vavricka κλπ. κατά Τσεχίας σκέψη 31).
6.6.Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός του πληθυσμού για την καταπολέμηση μεταδοτικών ασθενειών αποτελεί θεμιτό περιορισμό του δικαιώματος της ιδιωτικής ζωής αφού ως προστατευτικό μέτρο τελεί σε εύλογη σχέση αναλογικότητος προς τους θεμιτούς σκοπούς που επιδιώκονται μέσω αυτού ως καθήκοντος, κοινωνικής υποχρεώσεως και μέτρου προστασίας της δημοσίας υγείας (ΕΔΔΑ απόφαση της 8.4.2021 στην υπόθεση Vavricka κατά Τσεχίας σκέψεις 305 επ).
7.Καθημερινώς στην χώρα μας χάνονται από τον κορωνοϊό COVID -19 δεκάδες συνάνθρωποί μας, που, υπό άλλες περιστάσεις, θα συνέχιζαν απρόσκοπτα την ζωή τους, ενώ καθημερινώς χιλιάδες άλλοι συνάνθρωποί μας νοσούν και πολλοί απ’ αυτούς με επικίνδυνο τρόπο. Όλοι δε όσοι μέχρι σήμερα αποφύγαμε την επαφή μας με τον κορωνοϊό COVID – 19, δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα είμαστε μεταξύ των θυμάτων του ή μεταξύ εκείνων, που θα νοσήσουν βαρύτατα. Από την άλλη πλευρά, η ανθρωπότητα ευρίσκεται σε αναστάτωση και αναταραχή. Και όλοι μας αναζητούμε την επιστροφή στην κανονικότητα. Όμως, τίποτα απ’ αυτά δεν θα υποχωρήσει εάν η Κυβέρνηση δεν εφαρμόσει τώρα τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ολοκλήρουτου πληθυσμού. Η εφαρμογή του δεν είναι μόνον νόμιμη αλλά και επιβεβλημένη από λόγους κοινωνικής αλληλεγγύης απέναντι στους συνανθρώπους μας, που χάνονται άδοξα και αδόκητα κάθε ημέρα και που αύριομπορεί να είμαστε εμείς.Είναι δε αδιανόητο να παρακολουθούμε αδρανείς και απαθείς τον θάνατο δεκάδων συνανθρώπων μας καθημερινώς κρυπτόμενοι πίσω από την αλαζονική υπεροψία του ΄΄εγώ΄΄μας. Και είναι, επίσης, αδιανόητο να αναλώνεται ακόμη η Κυβέρνηση στην λήψη μέτρων πειθούς των ανεμβολίαστων φοβούμενη να μην χαρακτηρισθή ΄΄αυταρχική΄΄ όταν καθημερινώς πεθαίνουν δεκάδες άνθρωποι και όταν έχει στην διάθεσή της το αναγκαίο οπλοστάσιο για την επιβολή του υποχρεωτικού εμβολιασμού.
