Παναγιώτης Νίκας, Περιφερειάρχης Πελοποννήσου: Ανάγκη συμφωνίας της τοπικής κοινωνίας για το επόμενο βήμα
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_123 της ΠΕΣΕΔΕ
Εμβληματικές επενδύσεις, με εξαετές πλάνο διάθεσης εθνικών και κοινοτικών πόρων θα αλλάξουν το πρόσωπο των λιγνιτικών περιοχών στην Πελοπόννησο. Ωστόσο σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, κ. Παναγιώτη Νίκα, κομβικός θα είναι και ο ρόλος της αποδοχής των επενδύσεων από την τοπική κοινωνία.
Παρά την καταψήφιση του Σχεδίου της Δίκαιης Μετάβασης (ΣΔΑΜ) της κυβέρνησης από το Περιφερειακό Συμβούλιο και την υπερψήφιση κοινής πρότασης πέντε παρατάξεων, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Παναγιώτης Νίκας μιλώντας στο Εργοληπτικόν Βήμα υπεραμύνεται της αναγκαίας μετάβασης από τη λιγνιτική παραγωγή σε μία πιο «πράσινη» οικονομία σημειώνοντας πως οι πιστώσεις από την Ε.Ε. είναι υψηλές, ενώ και το ΣΔΑΜ είναι ορθολογικό και θα αποφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα.
Όπως τονίζει ανάμεσα στις εμβληματικές επενδύσεις για την περιοχή της Μεγαλόπολης είναι, φωτοβολταϊκό πάρκο, επιχειρηματικό πάρκο, “έξυπνες” μονάδες αγροτικής παραγωγής τελευταίας τεχνολογίας, μονάδες ευφυούς κτηνοτροφίας και ζωοτροφών, σύγχρονο σωφρονιστικό ίδρυμα / αγροτική φυλακή, καθώς και πρότυπο θεματικό πάρκο περιπέτειας, ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης. Στόχος της Περιφέρειας για την περιοχή της Μεγαλόπολης είναι να μετατραπεί σε έναν ενεργειακό και συγκοινωνιακό κόμβο, με ταυτόχρονη επιδίωξη την ανάπτυξη στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, αλλά και την ανάδειξη των ιστορικών μνημείων της περιοχής.
Αναφερόμενος στο κρίσιμο ζήτημα της απασχόλησης υπογραμμίζει ότι «κανείς δεν θα μείνει άνεργος από τους ήδη απασχολούμενους υπαλλήλους καθώς θα μεταταγούν στον δημόσιο τομέα».
Μιλώντας για τις ΑΠΕ ο κ. Νίκας σημειώνει ότι η περιφέρεια είναι θετική σε νέες επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ωστόσο αυτές θα πρέπει να γίνουν κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις και με τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας καθώς όπως αναφέρει «όταν η τοπική κοινωνία δεν επιθυμεί την επένδυση, το κόστος της επένδυσης εκτινάσσεται».
Η Αρκαδία παρουσιάζει ως Περιφερειακή Ενότητα μεγάλα ποσοστά ανεργίας. Το κλείσιμο των μονάδων λιγνίτη εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει επιπλέον ανέργους. Τι ζητάτε από την κεντρική κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή την ραγδαία αύξηση της ανεργίας σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα; Πώς απαντάτε στις αγωνίες των κατοίκων για γενικότερη διασάλευση της τοπικής οικονομίας ή στην κριτική για ανεπάρκεια των οικονομικών πόρων που προορίζονται για αυτές τις περιοχές;
Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας στην Π.Ε. Αρκαδίας οφείλονται στην δεκάχρονη οικονομική κρίση, στην υποβάθμιση της ΒΙΠΕ Τρίπολης, ενώ θεωρώ ότι ευθύνη υπάρχει και στις κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων όσον αφορά στην άσκηση πολιτικής για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές -όπως η Αρκαδία.
Από την άλλη, συμφωνώ με το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων καθώς αποτελεί αναγκαιότητα η μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και η κεντρική κυβέρνηση, που προωθεί το εν λόγω πρόγραμμα, θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την μεταλιγνιτική Μεγαλόπολη και την ευρύτερη περιοχή της -κάτι που θεωρώ ότι κάνουν.
Οι πιστώσεις από την Ε.Ε. είναι υψηλές, ενώ και το σχέδιο για την δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση (ΣΔΑΜ) που επεξεργάζεται η συντονιστική επιτροπή υπό τον καθηγητή Κωστή Μουσουρούλη είναι ορθολογικό και θα αποφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα. Θα ήθελα να παρατηρήσω στο σημείο αυτό ότι το πρόβλημα στην Μεγαλόπολη -ασχέτως της εφαρμογής του προγράμματος απολιγνιτοποίησης της Ε.Ε.- θα προέκυπτε έτσι κι αλλιώς, καθώς ο λιγνίτης στην περιοχή εξαντλείται.
Ήδη, είναι εξαιρετικά μεγάλο το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από επιχειρηματίες για σημαντικές επενδύσεις στην περιοχή, όπως το φάρμακο και πρωτοποριακές αγροτικές εγκαταστάσεις. Γρήγορα, επομένως, θα πρέπει να προχωρήσει το επιχειρηματικό πάρκο.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει εμβληματικές επενδύσεις, με εξαετές πλάνο διάθεσης εθνικών και κοινοτικών πόρων. Το εν λόγω σχέδιο περιλαμβάνει πακέτο φορολογικών και χρηματοδοτικών κινήτρων.
Οι εμβληματικές επενδύσεις για την περιοχή της Μεγαλόπολης είναι, φωτοβολταϊκό πάρκο, επιχειρηματικό πάρκο, “έξυπνες” μονάδες αγροτικής παραγωγής τελευταίας τεχνολογίας, μονάδες ευφυούς κτηνοτροφίας και ζωοτροφών, σύγχρονο σωφρονιστικό ίδρυμα / αγροτική φυλακή, καθώς και πρότυπο θεματικό πάρκο περιπέτειας, ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης.
Στόχος της Περιφέρειας για την περιοχή της Μεγαλόπολης είναι να μετατραπεί σε έναν ενεργειακό και συγκοινωνιακό κόμβο, με ταυτόχρονη επιδίωξη την ανάπτυξη στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, αλλά και την ανάδειξη των ιστορικών μνημείων της περιοχής.
Πιστεύω ότι με αυτές τις συνδυασμένες ενέργειες -και κυρίως με μια σοβαρή πολιτική από την πολιτεία- προκύπτουν κάποια βασικά συμπεράσματα. Δηλαδή, κανείς δεν θα μείνει άνεργος από τους ήδη απασχολούμενους υπαλλήλους καθώς θα μεταταγούν στον δημόσιο τομέα. Όσον αφορά τους νέους της περιοχής οι οποίοι απασχολούνταν με 8μηνες συμβάσεις στις μονάδες, διαθέτουν πλέον τεχνογνωσία που είναι απολύτως χρήσιμη στις εταιρείες που έρχονται μέσω των επενδύσεων και τα εργοστάσια που θα δημιουργήσουν. Παράλληλα, υπάρχουν και τα συνδυασμένα προγράμματα από τον ΟΑΕΔ, ενώ με τον σχεδιασμό που υπάρχει θα στηριχτεί και ο εμπορικός κόσμος.
Είναι απολύτως ουσιαστικό να κατανοήσει η κυβέρνηση ότι η περιοχή που αντιμετωπίζει το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η Μεγαλόπολη και σε αυτή -κατ’ απολύτως πρώτο και κύριο λόγο- θα πρέπει να εστιάζονται τα πλέον ισχυρότερα κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων. Υπάρχουν και άλλες περιοχές που είχαν επηρεασμούς από τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων, αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι στη Μεγαλόπολη -και στην γύρω από αυτή περιοχή της Αρκαδίας- προκύπτει το μεγαλύτερο ζήτημα και η σοβαρότερη επιρροή από αυτή την λειτουργία. Αναφέρομαι συγκεκριμένα, στην περιοχή που προσδιορίζεται στο αποκαλούμενο ‘λιγνιτόσημο’, δηλαδή στο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα (ΕΑΠ) του λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης.
Ποιες είναι, κατά την γνώμη σας, οι καταλληλότερες πολιτικές αντιμετώπισης της μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών στη νέα χωρίς λιγνίτη εποχή;
Τις καταλληλότερες πολιτικές θα τις περιγράψω με τις λέξεις ‘καινοτομία’ και ‘ανταγωνιστικότητα’, λέξεις που εμπεριέχουν την αναπτυξιακή προοπτική καθώς αναφέρονται σε δράσεις και δραστηριότητες που μπορούν να επιβιώσουν χωρίς επιδοτήσεις. Στην γεωργία, λόγου χάριν, έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον για καινοτόμες επενδύσεις, ‘έξυπνες’ θερμοκηπιακές και υδροπονικές καλλιέργειες με έμφαση στην ανάπτυξη της εξαγωγικής δραστηριότητας.
Ωστόσο, οι εν λόγω πολιτικές δεν είναι κάτι που επαφίεται σε περιφερειακό επίπεδο καθώς αποτελούν ζήτημα κεντρικού επιπέδου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κατευθύνσεις θα πρέπει να δοθούν από την κυβέρνηση που πρέπει να υλοποιεί ανάλογες γενικότερες κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης.
Στην περιοχή της Μεγαλόπολης θα πρέπει η κυβέρνηση να υποδείξει τα κίνητρα και το είδος των επενδύσεων που επιλέγει να γίνουν στην περιοχή. Παράλληλα, η κυβέρνηση οφείλει να εξετάσει σοβαρά το ζήτημα των μεταφορών, όπως η επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου αλλά και η ανάπτυξη νέων οδικών αξόνων για πρόσβαση στο λιμάνι της Πάτρας.
Από την πλευρά της, η Περιφέρεια οφείλει δια των υπηρεσιών της να διευκολύνει τους ενδιαφερόμενους επενδυτές μετριάζοντας την γραφειοκρατία και γενικότερα να κάνει ελκυστική την περιοχή στην οποία αναφερόμαστε.
Πρόσφατα, το Περιφερειακό σας Συμβούλιο καταψήφισε το Μaster Plan της κυβέρνησης και υπερψήφισε κοινή πρόταση πέντε παρατάξεων. Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν σε αυτή την απόφαση; Τι περιλαμβάνει η κοινή πρόταση;
Εδώ θα πρέπει να κάνω μιαν επισήμανση. Επικρατεί μια σχεδόν ‘σχιζοφρενική’ κατάσταση στο σύστημα περιφερειακής διακυβέρνησης στη χώρα μας. Ασφαλώς, τα περιφερειακά συμβούλια πρωτογενώς εκφράζουν την βούληση των πολιτών και κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, αλλά το ίδιο ισχύει και για τον εκλεγμένο περιφερειάρχη -στην περίπτωσή μας με ποσοστό 54%.
Είναι προφανές ότι ως συμβούλιο έχει μια συγκεκριμένη πολιτική και ιδεολογική λογική όπου συγκλίνουν οι παρατάξεις και την εκφράζουν κι αυτό φυσικά είναι νόμιμο. Υπάρχει όμως κι ένας περιφερειάρχης που μετέχει στη συντονιστική επιτροπή για το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), ο οποίος είναι επίσης απολύτως νόμιμο να εκφράζει τις απόψεις του και ο οποίος συμφωνεί απολύτως με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ελληνικής κυβέρνησης που υπαγορεύουν το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων και την μετάβαση στη νέα εποχή.
Κι επειδή δεν μου αρέσουν οι λαϊκισμοί, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι την θέση μου αυτή έχω εκφράσει από την προεκλογική περίοδο ακόμα, στο Δημαρχείο της Μεγαλόπολης όπου εξήγησα ότι η λιγνιτική εποχή φθάνει στο τέλος της, τόσο λόγω της εξάντλησης των αποθεμάτων λιγνίτη, όσο -και κυρίως- για την ανάγκη μιας ‘πράσινης’ ανάπτυξης με την λιγότερη δυνατή ενεργειακή επιβάρυνση στο περιβάλλον. Αναγνωρίζω ότι η μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή είναι δύσκολη, αλλά για τον σκοπό αυτό διατίθενται μεγάλες πιστώσεις, τις οποίες οφείλουμε να αξιοποιήσουμε σωστά και με ορθολογικό τρόπο.
Επομένως, δεδομένου του πολιτικού μας συστήματος, πορευόμαστε σωστά. Οι πυλώνες της αυτοδιοίκησης στην Περιφέρεια Πελοποννήσου εκφράζονται από το Περιφερειακό Συμβούλιο με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Και εκφράζονται, επίσης, από το μονοπρόσωπο όργανο που είναι ο περιφερειάρχης με έναν άλλο, επίσης συγκεκριμένο, τρόπο.
Αυτό σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί υποβάθμιση κανενός θεσμού, τους τιμούμε όλους και όπου έχουμε ιδεολογική διαφορά την λέμε δυνατά.
Πολλοί αναφέρουν ότι επενδύσεις όπως τα φωτοβολταϊκά ή π.χ., η ηλεκτροκίνηση κτλ. δεν δημιουργούν εγχώριες αλυσίδες αξίας. Ποια είναι η δική σας θέση για τις ΑΠΕ και με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι πρέπει να ενσωματωθούν στον ελληνικό ενεργειακό χώρο;
Οι ΑΠΕ, όπως τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες, προφανώς είναι το μέλλον -και δεν αναφέρομαι στο μακρινό, αλλά στο άμεσο μέλλον. Προφανώς και είμαστε υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αρκεί να υπάρχει σεβασμός στο περιβάλλον από τους επενδυτές. Γιατί στο όνομα του κέρδους έχουν υπάρξει πολλές περιπτώσεις μεγάλης καταστροφής περιοχών ιδιαίτερης αισθητικής αξίας.
Επομένως, λέμε ‘ναι’ στις ΑΠΕ υπό τις εξής αυστηρές προϋποθέσεις, αφ’ ενός ότι θα υπάρξει σεβασμός στο περιβάλλον και αφ’ ετέρου ότι συναινούν κάθε φορά και οι τοπικές κοινωνίες οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα ‘αντίδωρα’ που δίνουν σε αυτές οι εταιρείες, στο πλαίσιο της επένδυσης. Είναι σαφές ότι δεν γνωμοδοτούμε θετικά σε κάτι που η τοπική κοινωνία δεν το θέλει, καθώς είναι -και διεθνώς- διαπιστωμένο ότι όταν η τοπική κοινωνία δεν επιθυμεί την επένδυση, το κόστος της επένδυσης εκτινάσσεται.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι ΑΠΕ είναι ο σωστός δρόμος, με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά σε ερημονήσια ή με θαλάσσια αιολικά πάρκα σε περιοχές χωρίς τουριστικό ενδιαφέρον.
Επικρατεί μεγάλη ανησυχία γύρω από το μέλλον της θέρμανσης των πόλεων των λιγνιτικών περιοχών, καθώς είναι άμεσα εξαρτημένη από τη λειτουργία των μονάδων και ιδιαίτερα για το κόστος των όποιων εναλλακτικών λύσεων. Ποιες λύσεις σχεδιάζετε; Και με τι εκτίμηση κόστους για τον καταναλωτή;
Όπως έχουν ήδη συμφωνήσει ο Δήμος Μεγαλόπολης, η Περιφέρεια Πελοποννήσου και η κυβέρνηση, το θέμα αυτό θα αντιμετωπιστεί από συγκεκριμένη εταιρεία με την χρήση του φυσικού αερίου, καθώς ο αγωγός φθάνει στη Μεγαλόπολη, με ανάληψη εκ μέρους της ΔΕΗ ενός μεγάλου μέρους της απαιτούμενης δαπάνης.
Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η απολιγνιτοποίηση θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, αυξάνοντας παράλληλα την εξάρτηση της Ελλάδας από γειτονικές χώρες για εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Η ερώτηση αυτή αφορά σε ένα γενικότερο ζήτημα και ως εκ τούτου αρμοδιότεροι ενδεχομένως να απαντήσουν είναι η κυβέρνηση, η ΔΕΗ, ο ΑΔΜΗΕ, η ΡΑΕ, τα πολιτικά όργανα και οι ανεξάρτητοι φορείς που χειρίζονται αυτά τα ζητήματα.
Έχω δει βεβαίως δημοσιεύματα στον Τύπο ότι το απότομο κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων θα μπορούσε να οδηγήσει σε αστάθεια του συστήματος διανομής ηλεκτρικού ρεύματος.
Εκτιμώ ότι ενδεχομένως να υπάρξουν ορισμένα, προσωρινής φύσης, προβλήματα και θεωρώ ότι δεν μπορεί να υπάρξει άλλος τρόπος αποφυγής τους από την διασύνδεση του δικτύου διανομής της χώρας μας με δίκτυα άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ιταλία ή η Βουλγαρία.
Βεβαίως, η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην χώρα μας θα αποκαταστήσει σταδιακά το όποιο ενεργειακό έλλειμμα ενδεχομένως προκληθεί προσωρινά.
