Καταγγελία ΠΕΣΕΔΕ για καταχρηστικούς όρους διακήρυξης

Μέσω επιστολής της η ΠΕΣΕΔΕ – Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων κάνει αναφορά καταχρηστικούς όρους διακήρυξης. Συγκεκριμένα το έγγραφο, το οποίο υπογράφει η Πρόεδρος Μαρία Τσιομπάνου και ο Γενικός Γραμματέας Ιωάννης Δερμεντζόγλου, με αποδέκτες την Υπηρεσία Επιτρόπου Ελεγκτικού Συνεδρίου Νομού Καβάλας, τον Δήμαρχο Καβάλας κ. Μουριάδη, τη Δημοτική Επιτροπή Δήμου Καβάλας, τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Καβάλας, τον Γ. Γραμματέα Υποδομών κ. Κ. Μαγουλά και την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων αναφέρει τα εξής:

«Κατόπιν διαμαρτυρίας  μελών μας, Συνδέσμων Πιστοποιημένων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, λάβαμε γνώση την διακήρυξη, σύμφωνα με την οποία προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για την εκτέλεση του έργου : «ΣΒΑΚ : Κατασκευή υποδομών και διανοίξεις οδών στην περιοχή Πριγιαλίου».

Επειδή,

• -Το συγκεκριμένο έργο δεν παρουσιάζει χρηματοδοτικές ανάγκες, κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες, που να δικαιολογούν αυξημένη τεχνική ικανότητα.
• -Το θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων και συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ν.4412/2016, το άρθρο 18 προβλέπει ρητά την υποχρέωση τήρησης των γενικών αρχών του δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες ισχύουν ανεξαρτήτως του είδους ή της αξίας της υπό ανάθεση σύμβασης. Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, εκτός των άλλων, οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν:

• α) Να αντιμετωπίζουν τους οικονομικούς φορείς ισότιμα και χωρίς διακρίσεις.
• β) Να ενεργούν με διαφάνεια.
• γ) Να τηρούν την αρχή της αναλογικότητας
• ζ) Να τηρούν την αρχή της ελευθερίας του ανταγωνισμού.
• ι) Να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των διατιθέμενων προς το σκοπό αυτό δημοσίων πόρων.

• Έχει κριθεί (ΕΑ ΣτΕ 408/2011, 718/2012) ότι από τις διατάξεις του ν. 3669/2008, που, περί Μ.Ε.ΕΠ., που εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά και από τον λόγο υπάρξεως του ΜΕΕΠ, προκύπτει ότι η εγγραφή εργοληπτικής επιχειρήσεως σε τάξη και κατηγορία έργων του ΜΕΕΠ δημιουργεί, κατ’ αρχήν, τεκμήριο ικανότητάς της για την ανάληψη αντιστοίχων έργων. Και ναι μεν, προκειμένου για έργα με ιδιαίτερο χαρακτήρα, δηλαδή έργα μη συνήθους είδους ή πολύπλοκα, είναι, κατά νόμο, δυνατόν να προστίθενται, κατ’ εξαίρεση, στην οικεία διακήρυξη και ιδιαίτεροι όροι, προσαρμοσμένοι στην, κατά την ως άνω έννοια, ιδιαιτερότητα του έργου, η προσθήκη, όμως, των όρων αυτών πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς, με αναφορά των συγκεκριμένων λόγων για τους οποίους το έργο δεν μπορεί να αναληφθεί, εν όλω ή εν μέρει, από οποιαδήποτε εργοληπτική επιχείρηση, εγγεγραμμένη στην αντίστοιχη τάξη και κατηγορία έργων του ΜΕΕΠ, αλλά πρέπει, κατ’ εξαίρεση, να αναληφθεί από επιχείρηση με ιδιαίτερες τεχνικές ικανότητες ή συγκεκριμένη εμπειρία. Μόνο με την ειδική αυτή αιτιολόγηση μπορεί να δικαιολογηθεί ο περιορισμός του κύκλου των ανταγωνιζομένων επιχειρήσεων, τον οποίο συνεπάγεται η προσθήκη των εν λόγω ειδικών όρων, καθώς και οι εντεύθεν κίνδυνοι έμμεσου προσδιορισμού συγκεκριμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, οι οποίες, μόνες αυτές, κατά περιορισμό του ανταγωνισμού στο οικείο πεδίο, δύνανται να αναλάβουν το έργο.
• Έχει εκδοθεί η με αριθμό 13 κατευθυντήρια Οδηγία – απόφαση 303/2015 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων σύμφωνα με την οποία : «Κατά τη διαδικασία προσδιορισμού των κριτηρίων καταλληλότητας των υποψηφίων πρέπει να τηρούνται βασικές αρχές που απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της αποφυγής κάθε είδους άμεσων ή έμμεσων διακρίσεων. Ενδεικτικά, τα κριτήρια επιλογής πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να μην περιορίζεται δυσανάλογα η συμμετοχή οικονομικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), που έχουν τη δυνατότητα να αποτελέσουν αναδόχους που θα εκτελέσουν αποτελεσματικά την υπό ανάθεση σύμβαση, πχ οι χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές απαιτήσεις δεν πρέπει να ορίζονται σε δυσανάλογα υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να αποκλείονται αυτόματα οικονομικοί φορείς, κατά τα λοιπά απόλυτα κατάλληλοι.»
• Η αναθέτουσα αρχή κατά την άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας για τη χρήση πρόσθετων κριτηρίων επιλογής, ειδικά για διαγωνισμούς που διενεργούνται με την ανοιχτή διαδικασία, δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη της τις προϋποθέσεις και τους όρους που οι διατάξεις περί ΜΕΕΠ/ΜΗΕΕΔΕ θέτουν για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις, η υπέρβαση των οποίων θα πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς και να είναι ανάλογη με τη σημασία της οικείας σύμβασης υπό την έννοια θα πρέπει να αποτελεί μία αντικειμενική ένδειξη ως προς την ύπαρξη τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας για την εκτέλεση της σύμβασης, χωρίς να βαίνει πέρα αυτού που είναι αναγκαίο προς το σκοπό αυτό.

Η  Ομοσπονδία μας διαμαρτύρεται έντονα και θεωρεί απαραίτητη και επιτακτική την παρέμβασή σας, όπως επιτάσσει η χρηστή Διοίκηση. Ζητάμε την ακύρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας και την απαλοιφή της παραγράφου 22Ε από τους όρους της διακήρυξης, σύμφωνα με την οποία για ένα έργο προϋπολογισμού μόλις 403.225,81 ευρώ  απαιτούνται έξι διαφορετικά πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Θεωρούμε ότι η χρήση των παραπάνω όρων είναι υπερβολική και καταχρηστική, παραβιάζει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της αναλογικότητας, δημιουργεί με αυτόν τον τρόπο συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και προκαλεί βλάβη του δημοσίου συμφέροντος».