Νίκος Μίγκος Δ. Σύμβουλος της BlueMedical,MΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ COVID-19

πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_119 της ΠΕΣΕΔΕ

Κύριε Μίγκο τα περισσότερα εργοτάξια, εν μέσω πανδημίας, παρέμειναν ανοιχτά έστω και σε συνθήκες υπολειτουργίας, αλλά με την σταδιακή επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας, θα ενταθούν οι ρυθμοί και στο κατασκευαστικό πεδίο. Ποια είναι τα μέτρα προστασίας που πιστεύετε ότι θα πρέπει να λαμβάνονται για την ασφάλεια του προσωπικού έναντι του κορωνοϊού και πως αυτά διαφοροποιούνται, ανάλογα με το περιβάλλον του εργοταξίου κατά περίπτωση (δρόμος, κλειστός χώρος, νοσοκομείο, κλπ);

Αναφορικά με τα μέτρα προστασίας από τον κίνδυνο του νέου κορωνοϊού κρίνεται σκόπιμο να γίνει ένας αναγκαίος διαχωρισμός σε δύο βασικές κατηγορίες/ πεδία δράσης. Η πρώτη αφορά όλα τα μέτρα εκείνα που πρέπει να ληφθούν υπό μορφή διαδικασιών προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη ασφάλεια στο χώρο εργασίας σε σχέση με εξωγενείς παράγοντες κινδύνου. Η δεύτερη αφορά στη χρήση μέσων ατομικής προστασίας από τους εργαζόμενους προκειμένου να διασφαλιστεί σε ατομικό επίπεδο η ελάττωση του κινδύνου μετάδοσης του ιού.

Στην πρώτη κατηγορία εμπίπτουν όλα τα μέτρα και οι κανόνες λειτουργίας που κάθε εργοτάξιο θα κληθεί να εφαρμόσει ως εσωτερικές διαδικασίες προκειμένου να θωρακιστεί από το ενδεχόμενο προσβολής του ιού στο προσωπικό του. Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι τα περισσότερα μέτρα αυτού του είδους, προκειμένου να ανταποκρίνονται ουσιαστικά στις ανάγκες  κάθε εταιρίας, κρίνεται σκόπιμο να έχουν μορφή προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες του κάθε έργου ή εργοταξίου παρά υποχρεωτικό και ενιαίο χαρακτήρα. Τέτοια μέτρα αποτελούν τα εξής:

Η διασφάλιση σταθερού εργατικού προσωπικού καθώς και η λήψη μέτρων ενημέρωσης προκειμένου το προσωπικό να τηρεί μια υπεύθυνη στάση τόσο εντός όσο και εκτός του χώρου εργασίας προς αποφυγή της προσβολής του καθενός προσωπικά από τον ιό και της μετάδοσής του εντός της ομάδας. Οι προεκτάσεις μιας τέτοιας διευρυμένης φιλοσοφίας προστασίας από τον ιό περιλαμβάνουν την εκπαίδευση των εργαζόμενων ώστε να αποφεύγουν κάθε δραστηριότητα που μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους μετάδοσης του ιού, δηλαδή μια εκπαίδευση που θα αναδείξει την ατομική ευθύνη του κάθε εργαζόμενου προκειμένου να επιτευχθεί η προστασία της εργασιακής ασφάλειας αλλά και της υγειονομικής ασφάλειας του ιδίου, των συναδέλφων του και του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.

Άλλα μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν σε αυτά τα πλαίσια είναι ο διαχωρισμός ομάδων εργασίας, προκειμένου σε περιπτώσεις όπου εμφανιστούν θετικά περιστατικά να απομονώνεται η συγκεκριμένη ομάδα αλλά να μην σταματάει το έργο. Βασική διαδικασία ατομικής προστασίας αποτελεί η αλλαγή ρουχισμού αμέσως μετά την εργασία και την επαφή με κόσμο και το πλύσιμο του ρουχισμού σε ικανοποιητική θερμοκρασία για την εξόντωση του ιού. Σε γενικές γραμμές δεν υφίστανται σαφείς κατευθύνσεις ως προς την υιοθέτηση συγκεκριμένων διαδικασιών,  πέραν της επιβεβλημένης τήρησης απόστασης ανάμεσα στους εργαζόμενους, αλλά συνίσταται η θέσπιση τέτοιων διαδικασιών σε επίπεδο εταιρίας, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της, προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη ασφάλεια και η απρόσκοπτη λειτουργία της.

Σε ότι αφορά στη χρήση των μέσων ατομικής προστασίας, αυτή επιβάλλεται ιδίως σε χώρους όπως τα εργοτάξια, όπου συχνά η φύση του αντικειμένου απαιτεί την εργασία ατόμων σε ομάδες. Τέτοια μέσα σε σχέση με την προστασία από τον κορωνοϊό είναι τα εξής:

Πρωτίστως, η χρήση κατάλληλης μάσκας η οποία προστατεύει τόσο τον χρήστη από τυχόν μολυσματικά σωματίδια στον εισπνεόμενο αέρα, όσο και τους γύρω του από τη διασπορά σταγονιδίων διαμέσου της στοματοφαρυγγικής ή ρινικής οδού. Κατάλληλη μάσκα για την επίτευξη της απαραίτητης προστασίας αποτελεί μία μάσκα επιπέδου φιλτραρίσματος σωματιδίων ffp2, ffp3. Όλες αυτές οι μάσκες οφείλουν να συμμορφώνονται προς το πρότυπο EN149:2001.

Οι συγκεκριμένες μάσκες διαθέτουν δυνατότητα δέσμευσης του 95 %  και 99% των σωματιδίων αντίστοιχα. Αποτελούν τις εγκεκριμένες από τον ΠΟΥ και τους εθνικούς αρμόδιους φορείς μάσκες για τον φραγμό της μετάδοσης της νόσου COVID-19  διαμέσου της αναπνευστικής οδού. Αντίστοιχες αυτών μάσκες οι οποίες κυκλοφορούν στην αγορά είναι οι εξής: η Ν95 που αποτελεί το αμερικάνικο πρότυπο της ευρωπαϊκής ffp2 και η αντίστοιχη KN95 που αποτελεί το κινεζικό.

Οι εταιρίες που προβαίνουν στη αγορά τέτοιων μασκών θα πρέπει να διασφαλίζουν από τους προμηθευτές τους ότι αυτές διαθέτουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά CE  ή  declaration of conformity όπου θα αναγράφεται και η συγκεκριμένη κλάση φραγμού μικροσωματιδίων.

Πολύ σημαντική για την επίτευξη της απαραίτητης προστασίας είναι η σωστή χρήση της μάσκας η οποία έγκειται στη σωστή τοποθέτηση, καλή εφαρμογή και ορθό χειρισμό από τον χρήστη. Η μάσκα θα πρέπει να τοποθετείται και να αφαιρείται πάντα με καθαρά χέρια και μετά τη χρήση απολυμαντικού υγρού. Κατά την τοποθέτησή της θα πρέπει να διαμορφώνεται κατάλληλα το έλασμα στην κορυφή της μύτης προκειμένου να έχει καλή εφαρμογή. Μεγάλη σημασία έχουν τα λάστιχα της μάσκας τα οποία πρέπει να είναι ικανοποιητικά σφιχτά, ώστε να εξασφαλίζουν την επίτευξη αεροστεγούς περιβάλλοντος εσωτερικά της περιμέτρου της μάσκας. Η αποφυγή απωλειών αέρα από τη μη ορθή εφαρμογή στην περίμετρο της μάσκας αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα προστασίας καθώς όλος ο εισπνεόμενος αέρας πρέπει να περνάει μέσα από τα φίλτρα της μάσκας και όχι να διαφεύγει περιμετρικά.

Η μάσκα καλό θα είναι να φοριέται καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η απόθεσή της σε οποιαδήποτε επιφάνεια καθώς υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσής της .

Πολλές από τις μάσκες φέρουν βαλβίδα εκπνοής η οποία βοηθάει στην άνεση του χρήστη καθώς εκτονώνει τη συσσώρευση θερμότητας στο εσωτερικό της μάσκας . Η βαλβίδα εκπνοής είναι έτσι κατασκευασμένη ώστε ο εκπνεόμενος αέρας να μη διαχέεται αλλά να αποκτά κατεύθυνση προς τα κάτω. Σε αντίθεση με όσα τυχόν ακούγονται για την επικινδυνότητα διασποράς του ιού μέσω της βαλβίδας εκπνοής, η ύπαρξη της εγγυάται την άνεση του χρήστη άρα και τη συμμόρφωση του με τη χρήση μάσκας κατά το χρόνο εργασίας, ενώ ταυτόχρονα η χρήση μάσκας από όλα τα μέλη της ομάδας ούτως ή άλλως διασφαλίζει τη μη εισπνοή μολυσματικών σωματιδίων. Στις μάσκες πολύ υψηλής προστασίας ffp3 όλοι οι γνωστοί κατασκευαστές τοποθετούν βαλβίδα εκπνοής, καθώς διαφορετικά η χρήση της θα ήταν ανυπόφορη .

Η χρήση της απλής μάσκας, γνωστής και ως χειρουργικής, δε διασφαλίζει το χρήστη από τον κίνδυνο εισπνοής μολυσματικών σωματιδίων, καθώς δεν κάνει περιμετρική εφαρμογή. Η χρήση αυτής της μάσκας αποτρέπει μόνο τη διασπορά σταγονιδίων από τον χρήστη στον περίγυρό του.

Η χρήση προστατευτικών γυαλιών ή ασπίδων προσφέρει έναν ακόμα φραγμό προστασίας προς τον χρήστη από αιωρούμενα μολυσματικά σωματίδια προστατεύοντας κυρίως τους βλεννογόνους των ματιών, αλλά και στην περίπτωση της χρήσης ασπίδας ολόκληρο το πρόσωπο και την εξωτερική επιφάνεια της μάσκας.

Η χρήση γαντιών μιας χρήσης ενδεχομένως κρίνεται σκόπιμη σε χώρους που χρησιμοποιούνται από πολλά άτομα όπως κουζίνες, τουαλέτες,  μεταφορικά μέσα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά την προστασία που παρέχει το συχνό πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή επαφής τους με το πρόσωπο. Στην επιλογή γαντιών κατάλληλων για την προστασία από την επαφή με τον κορωνοϊό καλό είναι να επιλέγεται πρωτίστως το γάντι νιτριλίου, έναντι άλλων υλικών, όπως το βινύλιο ή το λάτεξ. Το νιτρίλιο είναι υποαλλεργικό, προστατεύει ταυτόχρονα και έναντι χημικών ουσιών, ενώ κρίνεται απαραίτητο να διαθέτει και πιστοποίηση προτύπου EN473-5 που διασφαλίζει την αδιαπερατότητά του από ιούς και άλλους παράγοντες βιολογικού κινδύνου.

Η χρήση αντισηπτικού συνιστάται όπου η δυνατότητα πλυσίματος χεριών δεν είναι άμεσα διαθέσιμη, ενώ παράλληλα, η ύπαρξη αντισηπτικού σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους κρίνεται απαραίτητη. Οι εταιρίες που προμηθεύονται αντισηπτικά οφείλουν να ζητούν από τους προμηθευτές τους τον τεχνικό φάκελο του προϊόντος που θα πρέπει είτε να διαθέτει πιστοποίηση βιοκτόνου από τον ΕΟΦ, είτε άδεια από το γενικό χημείο του κράτους ως καθαριστικό χεριών με ήπια αντισηπτική δράση και σε κάθε περίπτωση περιεκτικότητα αλκοόλης άνω του 65%. Είναι συχνές οι ανακλήσεις προϊόντων αντισηψίας χεριών τον τελευταίο καιρό λόγω ακαταλληλότητας. Είναι σημαντικό η προμήθεια τέτοιων προϊόντων να γίνεται από αξιόπιστες εταιρίες με διαχρονική παρουσία στην αγορά αντισηπτικών και απολυμαντικών, ώστε να διασφαλίζεται τόσο η ασφάλεια των εργαζομένων από τη χρήση ενός ποιοτικού προϊόντος φιλικού προς το δέρμα, όσο και η δραστικότητα του σκευάσματος έναντι των ιών.

Καίριο παράγοντα διαβάθμισης κινδύνου μετάδοσης του ιού αποτελεί το εκάστοτε περιβάλλον εργασίας. Το ανοιχτό περιβάλλον ενέχει πάντα τους λιγότερους κινδύνους διασποράς του ιού, έτσι ένα υπαίθριο εργοτάξιο αποτελεί τον ασφαλέστερο χώρο εργασίας ενώ ένας κλειστός χώρος ενέχει περισσότερες πιθανότητες μετάδοσης της νόσου. Σε επίπεδο μέσων ατομικής προστασίας, όπως προαναφέρθηκαν, δεν υπάρχει περιθώριο μεγάλης διαφοροποίησης ανάμεσα στα δύο αυτά περιβάλλοντα. Εφόσον, υπάρχει ομαδική εργασία του προσωπικού, τα μέτρα πρέπει να λαμβάνονται ανεξαρτήτως. Εξαίρεση αποτελεί η ανάγκη για μεγαλύτερη διαθεσιμότητα αντισηπτικού υγρού σε ένα κλειστό περιβάλλον όπου η επαφή με τυχόν μολυσμένες επιφάνειες να είναι πιο συχνή. Σε αυτή την περίπτωση και ιδίως όταν πρόκειται για χώρους όπου διέρχονται ή εργάζονται αρκετοί άνθρωποι κρίνεται σκόπιμη και η χρήση ενός κατάλληλου απολυμαντικού επιφανειών. Σε περίπτωση που η εργασία διενεργείται σε χώρο υψηλής επικινδυνότητας όπως ένας χώρος νοσηλείας ή δημόσιοι χώροι που χρησιμοποιούνται από μεγάλο αριθμό πληθυσμού κρίνεται σκόπιμη, όπου είναι εφικτή η χρήση ολόσωμης προστατευτικής στολής. Η κατάλληλη στολή είναι η τύπου 5/ τύπου 6 που προστατεύει τον χρήστη από μολυσματικά υγρά και είναι αδιαπέρατη από μικροσωματίδια .

Επιπρόσθετα, στα πλαίσια της διασφάλισης της υγιεινής ενός κλειστού χώρου, τόσο σε σχέση με την ποιότητα εισπνεόμενου αέρα, όσο και σε σχέση με την εξόντωση ιών και βακτηρίων σε όλες τις επιφάνειες, μπορεί να γίνει τοποθέτηση ενός απολυμαντή πλάσματος. Η τεχνολογία πλάσματος αποτελεί την πλέον σύγχρονη μέθοδο αποστείρωσης και κλιβανισμού στον ιατρικό χώρο και παρέχει μια πρωτοποριακή επιλογή στην επίτευξη της απολύμανσης χώρων και ατμόσφαιρας. Μια τέτοια συσκευή, με τη χρήση εξειδικευμένων φίλτρων και λυχνιών UV, σε συνδυασμό με την έκλυση πλάσματος, επιτυγχάνει τον πλήρη καθαρισμό του αέρα ενός χώρου, την αποδόμηση οσμών, παθογόνων μικροοργανισμών και ιών. Παράλληλα, η διάχυση πλάσματος στο χώρο διασφαλίζει την απολύμανση όλων των εκτεθειμένων επιφανειών.

Μπορεί να υπολογιστεί το μέσο κόστος προστασίας έναντι του ιού, ανά εργαζόμενο σε μηνιαία βάση; Και πόσο ικανοποιητική θα είναι η επάρκεια της αγοράς στον αναγκαίο εξοπλισμό, ώστε να τηρούνται απαρεγκλίτως οι σχετικές προδιαγραφές ασφάλειας;

Το κόστος χρήσης μέσων ατομικής προστασίας ανά εργαζόμενο κυμαίνεται ανάλογα με τη συνολική ποσότητα μέσων ατομικής προστασίας που θα αγοραστούν από μία εταιρία αλλά και την επιλογή προϊόντων διάφορων κατασκευαστών. Σε γενικές γραμμές είναι δύσκολο να αποτυπωθεί, παρά μόνο από την εκάστοτε εταιρία που θα αναζητήσει να προμηθευτεί τα εν λόγω είδη ανά δεδομένη χρονική στιγμή. Οι δυσκολίες στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και παραγωγή, καθώς και η αυξημένη ζήτηση των τελευταίων μηνών, έχουν φέρει σημαντικές ανατιμήσεις στα είδη αυτά οι οποίες σταδιακά εξομαλύνονται καθώς αποκαθίσταται μία σχετική επιστροφή στην ομαλότητα. Ως προς την επάρκεια των ειδών δεν παρατηρούνται πλέον φαινόμενα ελλείψεων σε κανένα από τα προαναφερθέντα είδη παρά μόνο στα γάντια, η οποία αναμένεται να αποκατασταθεί στα μέσα του καλοκαιριού. Έτσι με βάση τα παρόντα δεδομένα, διαφαίνεται πως κάθε χώρος εργασίας θα μπορεί να διαθέτει τα απαραίτητα μέσα προστασίας για την ασφάλεια των εργαζομένων.

Όταν μιλάμε για test κορωνοϊού, το πρώτο ερώτημα που αναμένουν όλοι να απαντηθεί, είναι πόσο αξιόπιστα είναι τα test αυτά και ποιος είναι ο ακριβής ρόλος τους στην αλυσίδα ενεργειών αντιμετώπισης της επέκτασης του ιού; 

Τα τεστ μέχρι σήμερα εμπίπτουν σε δύο βασικές κατηγορίες. Πρόκειται για το μοριακό έλεγχο, προκειμένου να διαγνωσθεί η ύπαρξη του ίδιου του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό και τα τεστ αντισωμάτων, γνωστά και ως γρήγορα τεστ, που ανιχνεύουν την ύπαρξη αντισωμάτων κατά του ιού στον οργανισμό.

Ο μοριακός έλεγχος απαιτεί καλά εξοπλισμένα εργαστήρια, εξειδικευμένο προσωπικό και αντιδραστήρια, καθιστώντας υψηλό το κόστος διενέργειάς του αλλά και περισσότερο χρονοβόρο. Επιπρόσθετα, η λήψη φαρυγγικού και ρινικού  επιχρίσματος  αποτελεί   ειδική διαδικασία.

Σε αντίθεση με τα τεστ μοριακού ελέγχου που εντοπίζουν το RNA, δηλαδή την ταυτότητα του ιού, τα ειδικά τεστ αντισωμάτων εντοπίζουν τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός όταν προσβάλλεται από τον ιό. Η τεράστια ωφέλεια που προσφέρει το τεστ έγκειται στην ικανότητά του να ανιχνεύσει τόσο τα αντισώματα στον οργανισμό όταν η λοίμωξη είναι ενεργή (IgM), όσο και τα αντισώματα που εμφανίζονται αργότερα, τα λεγόμενα αντισώματα μνήμης(IgG), που παραμένουν στον οργανισμό και αφού έχει καταπολεμηθεί ο ιός, παρέχοντας προστασία από νέα προσβολή. Η συγκεκριμένη γνώση αποτελεί πολύτιμη πληροφορία για την αξιολόγηση  του σταδίου της νόσου στο οποίο βρίσκεται κάποιος που έχει προσβληθεί. Ταυτόχρονα, η δυνατότητα του τεστ να ανιχνεύει τα αντισώματα μνήμης που προκαλούν ανοσία, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη καθώς μπορεί να αναγνωρίσει τους ανθρώπους που έχουν αναπτύξει ανοσία στον ιό και επομένως θα μπορούσαν να αποτελέσουν το φράγμα της κοινότητας ανάμεσα στους νοσούντες και τους μη νοσήσαντες, ιδίως σε χώρους εργασίας. Παράλληλα, η δυνατότητά του  να ανιχνεύσει τους ασυμπτωματικούς ασθενείς, οι οποίοι, παραμένοντας αδιάγνωστοι, θα μετέδιδαν περαιτέρω τον ιό, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό όπλο στον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου, ιδίως στο εργασιακό περιβάλλον, όπου η καθημερινή ομαδική εργασία εγκυμονεί αυξημένο τέτοιο κίνδυνο.

Πολύ σημαντικό πλεονέκτημα αυτής της μορφής τεστ για χρήση της σε χώρους εργασίας αποτελεί το γεγονός ότι δεν απαιτείται κανένας εξοπλισμός για τη διενέργειά της, άρα μπορεί να πραγματοποιηθεί σε κάθε εργασιακό περιβάλλον. Ενώ, ταυτόχρονα η χρήση σταγόνας δακτυλικού αίματος που απαιτείται για τη διάγνωση, σε αντίθεση με τη λήψη φαρυγγικού και ρινικού επιχρίσματος, ενέχει ελάχιστους κινδύνους μετάδοσης της νόσου. Το τεστ δίνει αποτέλεσμα σε 10 μόλις λεπτά, επομένως όντας κατά πολύ γρηγορότερο και οικονομικότερο από ένα μοριακό τεστ μπορεί να αποτελέσει τη λύση επιλογής από εταιρίες που κρίνουν σκόπιμο τον έλεγχο του προσωπικού τους με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και την αμεσότερη πρόσβαση στο αποτέλεσμα.

Τέτοια τεστ χρησιμοποιούνται ευρέως σε διάφορες χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Αυστρία και η Βρετανία, για την ανίχνευση της διασποράς της νόσου στην κοινότητα, την εύρεση ασυμπτωματικών περιστατικών και την ανοσολογική εκτίμηση του πληθυσμού. Τα τεστ ειδικών αντισωμάτων που εισάγονται στην Ελλάδα από την εταιρεία μας, έχουν διατεθεί μεταξύ άλλων σε νοσοκομεία, ιδιωτικά ιατρεία και μικροβιολογικά εργαστήρια, αλλά και στη βιομηχανία, ναυτιλία και τον τουριστικό – ξενοδοχειακό κλάδο. Το προϊόντα είναι πιστοποιημένο με CE IVD και γνωστοποιημένα στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων.

Σχετικά με την αξιοπιστία τέτοιων τεστ, είναι γεγονός πράγματι ότι αυτή κυμαίνεται από κατασκευαστή σε κατασκευαστή, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπου βρέθηκε ότι  είναι σχετικά χαμηλή και άρα όχι ασφαλής για τη διενέργεια έγκυρης διάγνωσης. Υπάρχουν τεστ όπου κατά δήλωση του κατασκευαστή, μετά από τη διενέργεια σχετικών μελετών, διαθέτουν 99,6% ακρίβεια και τεστ που διαθέτουν 85%. Σημαντικές παράμετροι για τον καθορισμό της αξιοπιστίας του τεστ είναι η ειδικότητα -το να αντιληφθεί τα αντισώματα του συγκεκριμένου ιού και όχι κάποιου παρεμφερούς- και η ευαισθησία – το ποσοστό δηλαδή των αντισωμάτων που χρειάζεται για να ανιχνεύσει την αντίδραση του οργανισμού. Η συζήτηση που έχει ήδη ανακύψει στη χώρα μας σχετικά με την αξιοπιστία ή μη τέτοιων τεστ έχει σημασία προκειμένου να γίνει επιλογή των κατάλληλων τεστ που θα χρησιμοποιηθούν. Η ύπαρξη πολλαπλών μελετών από ανεξάρτητα εργαστήρια και φορείς, αποτελεί ένα βασικό κριτήριο για την επιλογή ενός γρήγορου τεστ με την απαιτούμενη αξιοπιστία. Αντιστοίχως, τεστ που δε διαθέτουν τέτοιες μελέτες, ιδίως από ευρωπαϊκούς φορείς, καλό είναι να αποφεύγονται.

Μία παράμετρος που τέθηκε έντονα ως προς την αξιοπιστία των τεστ αντισωμάτων αφορά στο χρόνο εμφάνισης τους από τον προσβεβλημένο από Covid-19 οργανισμό και επομένως την καθυστέρηση ανίχνευσής τους από ένα τεστ αντισωμάτων. Κάθε άνθρωπος έχει άλλη στιγμή έναρξης παραγωγής αντισωμάτων. Έτσι τα αντισώματα για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα δεν ανιχνεύονται ούτε με μέθοδο ELISA (την εργαστηριακή μέθοδο ανίχνευσης αντισωμάτων) ούτε με rapid τεστ βάσει της βιβλιογραφίας. Συμπληρωματικά πρέπει να αναφερθεί ότι ο αριθμός τους είναι ανάλογος της βαρύτητας της νόσου, το αντίσωμα IgM ανιχνεύεται πρώτο και ακολούθως εμφανίζεται το αντίσωμα IgG. Όλα τα τεστ διαθέτουν ένα παράθυρο κατά το οποίο από την προσβολή του οργανισμού από κορωνοϊό ως την εξέλιξή του σε  ανιχνεύσιμα επίπεδα, το αποτέλεσμα της εξέτασης θα προκύπτει αρνητικό. Βάσει της βιβλιογραφίας μπορεί να υπάρχει περίοδος της τάξης των τριών έως πέντε ημερών που ακόμα και το μοριακό τεστ να έχει αποτέλεσμα ψευδώς αρνητικό ενώ ο ασθενής είναι ήδη φορέας της νόσου. Συμπερασματικά, αξίζει να αναφερθεί ότι κάθε διαγνωστική μέθοδος έχει πλεονεκτήματα και περιορισμούς. Αυτό δεν αποτελεί κριτήριο αξιοπιστίας της κάθε μεθόδου, ενώ αν κάτι τέτοιο λειτουργούσε αποτρεπτικά τότε η μόνη επιλογή θα ήταν η μη διενέργεια τεστ, που αντίκειται στις διεθνείς κατευθύνσεις αλλά και στην κοινή λογική για την ασφαλή επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας.

Η διαδικασία του test για κορωνοϊό πως μπορεί να συμβάλλει στην ασφαλή λειτουργία ενός εργοταξίου; Πόσο συχνά θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και κατά πόσον μπορεί να καλυφθεί η σχετική ζήτηση;

Η ανάγκη διενέργειας τεστ κρίνεται σκόπιμη για κάθε εργασιακό περιβάλλον συμπεριλαμβανόμενου του εργοταξίου, όπου υπάρχει υψηλή συγκέντρωση εργαζομένων, ομαδική εργασία και χρήση κοινών εγκαταστάσεων. Η συμβολή του τεστ στην ασφαλή λειτουργία του εργασιακού περιβάλλοντος έγκειται πρωτίστως στη διενέργεια ενός γενικού ελέγχου του προσωπικού που θα εντοπίσει τυχόν φορείς της νόσου ή και θεραπευμένους, καθώς και φορείς αντισωμάτων μνήμης. Αυτό αποτελεί και το βασικό εργαλείο για τη λήψη αποφάσεων τυχόν περιορισμού/καραντίνας ή την σύσταση των ομάδων εργασίας ή ακόμα και την τοποθέτηση των ατόμων με ανοσία σε θέσεις όπου απαιτείται η επικοινωνία και η επαφή μεταξύ των ομάδων. Επίσης, η διενέργεια τέστ μπορεί να λειτουργήσει ως ένας ψυχολογικός παράγοντας δημιουργίας αισθήματος ασφάλειας στο προσωπικό, ενώ ταυτόχρονα όταν αυτό χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις, όπου υπάρχει, η υποψία ότι κάποιος εργαζόμενος ή κάποιος από το περιβάλλον του νοσεί ή έχει νοσήσει η διενέργεια τεστ μπορεί να άρει τις όποιες υποψίες και να συνεισφέρει στην ελαχιστοποίηση τυχόν χρόνου απουσίας από την εργασία.

Στο θέμα της συχνότητας, της επανάληψης ενός τεστ στον χώρο εργασίας αρχικά κρίνεται σκόπιμη η διενέργεια του σε όλο το προσωπικό πρώτης έναρξης εργασίας μετά από τυχόν περίοδο παύσης εργασιών ή σε όλο το νέο προσωπικό που καλείται να ενταχθεί στην ομάδα. Περαιτέρω, κρίνεται σκόπιμη η επαναληπτική διενέργεια τεστ κατά την κρίση της επιχείρησης σε χρονικά διαστήματα 5 έως 7 ημερών που αποτελούν και τον μέσο χρόνο ανάπτυξης αντισωμάτων από τον οργανισμό σε περίπτωση προσβολής από κορωνοϊό.

Σε σχέση με την επάρκεια τεστ αντισωμάτων σε ικανοποιητική ποσότητα για την κάλυψη των αναγκών των τεχνικών κατασκευαστικών εταιριών, αλλά και όλων των παραγωγικών φορέων της χώρας τίθεται απαραιτήτως η ανάγκη πρόβλεψης για το επόμενο χρονικό διάστημα των ποσοτήτων που κάθε επιχείρηση θα χρειαστεί, καθώς η ζήτηση είναι ιδιαιτέρως αυξημένη και η παράδοση από τους κατασκευαστές προς του διανομείς ιατροτεχνολογικών προϊόντων γίνεται επίσης κατόπιν προπαραγγελίας σε χρονικό διάστημα που με την παρούσα ζήτηση αγγίζει τις τέσσερις εβδομάδες από τη λήψη της παραγγελίας. Παράλληλα, η διαταραχή στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και στις υπηρεσίες μεταφορών κυρίως αεροπορικών που έχει προκύψει από το παγκόσμιο φαινόμενο της νόσου COVID19 προκαλούν επιπρόσθετες καθυστερήσεις στην παράδοση των προϊόντων.