Κώστας Καραμανλής Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών: Ένα νέο, ισορροπημένο πρόγραμμα Υποδομών, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για να ξεπεράσουμε οριστικά την κρίση

πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_116 της ΠΕΣΕΔΕ

Συνέντευξη του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστα Καραμανλή, στον Βαγγέλη Μωυσή, Αρχισυντάκτη του περιοδικού Εργοληπτικόν βήμα

Κύριε Υπουργέ, ένα από σημαντικότερα προβλήματα στην παραγωγή Δημοσίων έργων είναι το φαινόμενο των υπερβολικών εκπτώσεων που είναι πλέον ο κανόνας, πρόβλημα εντεινόμενο από την απραξία της Πολιτείας να βάλει «φρένο» στο φαινόμενο. Η ΠΕΣΕΔΕ έχει καταθέσει κατ’ επανάληψη πρόταση χρήσης αντικειμενικών κριτηρίων για τον εντοπισμό των ΑΧΠ (ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών) και πρόταση υποχρεωτικής «τεκμηρίωσης» της οικονομικής προσφοράς από τον κάθε προσφέροντα ήδη με την κατάθεση της προσφοράς σε ενιαίο έντυπο που θα περιλαμβάνεται στην διακήρυξη. Τι στάση προτίθεστε να τηρήσετε εσείς στο συγκεκριμένο ζήτημα;

Οι ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές είναι πράγματι μια σοβαρή παθογένεια της ελληνικής πραγματικότητας στο χώρο των δημοσίων έργων. Οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε σοβαρές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των έργων, αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητά τους και –συχνά, κατά φαινομενικά οξύμωρο τρόπο- σε υπερβάσεις τελικά του προϋπολογισμού τους. Όπως καταλαβαίνετε, λοιπόν, είναι ένα από τα ζητήματα που μας απασχολούν. Το παρακολουθούμε στενά, μελετάμε τις προτάσεις που μας έχουν γίνει –όπως αυτές που αναφέρετε από πλευράς ΠΕΣΕΔΕ– και μετά από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς έχουμε αποφασίσει να προχωρήσουμε σε νομοθετική ρύθμιση.

Με σημαντική καθυστέρηση τέθηκε σε ισχύ το ΠΔ 71/2019 για την αναμόρφωση των μητρώων των εργοληπτικών και μελετητικών επιχειρήσεων. Ακούγεται ότι θα αναστείλετε την ισχύ του προκειμένου να τύχει περεταίρω επεξεργασίας. Αυτό είναι θετικό, ωστόσο στον αντίποδα ήδη υπάρχει πρόβλημα στις αναθέτουσες αρχές στον προσδιορισμό των επιθυμητών προσόντων των διαγωνιζομένων δηλ. τάξη πτυχίου – στελέχωση – οικονομικά στοιχεία – εμπειρία κλπ. Πως θα αντιμετωπίσετε την μεταβατική αυτή περίοδο και πόσο γρήγορα θα έχουμε ένα νέο ΠΔ για τα μητρώα;

Με τις διατάξεις του Π.Δ. 71/2019 δεν ρυθμίζονται ούτε το Μητρώο Εμπειρίας τεχνιτών και λοιπών τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων (Μ.Ε.Τ.), ούτε το Μητρώο Επιχειρήσεων Τεχνιτών και λοιπών τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Αυτά αφορούν στα νομαρχιακά μητρώα, τα οποία αποτελούν ειδική κατηγορία μητρώων καθώς έγινε μερική χρήση της εξουσιοδότησής της παραγράφου 20 του άρθρου 118 του ν. 4472/2017 (Α74).

Προκύπτει, λοιπόν, μια ανασφάλεια δικαίου, η οποία στόχος μας είναι να αντιμετωπιστεί και να αποτραπεί ο κίνδυνος να έχουμε νομοθετικό κενό μακράς διαρκείας, έως τη ρύθμιση με Π.Δ. και των παραπάνω θεμάτων.

Το Μητρώο Υποδομών και  η Ψηφιακή Τράπεζα Γης, πόσο γρήγορα πιστεύετε ότι θα μπορέσουν να ενταχθούν στην καθημερινότητα της παραγωγής τεχνικού έργου στη χώρα, και τι μεταβολές φιλοδοξείτε να επιφέρουν στο κατασκευαστικό γίγνεσθαι;

Η κυβέρνησή μας στις πρώτες 100 ημέρες διακυβέρνησής της, υιοθέτησε πλήρως τις προτάσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος τόσο για το Μητρώο Υποδομών όσο και για την Ψηφιακή Τράπεζα Γης, εντάσσοντάς τα στο υπό δημόσια διαβούλευση αναπτυξιακό νομοσχέδιο το οποίο κατέθεσε στην Βουλή. Και οι δύο αυτές πρωτοβουλίες μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο σημαντικών επενδύσεων. Άλλωστε, η θεσμοθέτησή τους ήταν ένα πάγιο αίτημα της αγοράς και γι’ αυτό το λόγο, η προώθησή τους και η ταχύτερη δυνατή υλοποίησή τους αποτελεί για εμάς ζήτημα απόλυτης προτεραιότητας.

Χάρις στην ψηφιακή Τράπεζα Γης, οι αδειοδοτικές διαδικασίες για κάθε πιθανό έργο θα προχωρούν πολύ πιο γρήγορα αφού οι χρήσεις γης, τα ζητήματα με την αρχαιολογία, τις δασικές περιοχές και πολλά άλλα, θα είναι ξεκαθαρισμένα προτού ακόμα αποφασίσει κανείς για το αν θα προχωρήσει σε μια επένδυση ή ένα πιθανό έργο. Ενώ η δημιουργία του Μητρώου Υποδομών θα δώσει επιτέλους τη δυνατότητα στο κράτος να καταγράψει την δημόσια περιουσία, να προτεραιοποιήσει τις Υποδομές που χρήζουν άμεσης παρέμβασης ή προστασίας, να προγραμματίσει σε βάθος χρόνου τις παρεμβάσεις στο σύνολό τους και να εξασφαλίσει εμπροσθοβαρώς, οργανωμένα και χωρίς πίεση χρόνου τα κονδύλια εκείνα που απαιτούνται είτε από την Ευρώπη, είτε από Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, είτε ακόμα από τον κρατικό προϋπολογισμό και το πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων. Έτσι, δίνουμε ζωή και νέα πνοή στην κρατική περιουσία αλλά δρούμε και προληπτικά, εξοικονομώντας πόρους, περιβάλλοντας ταυτόχρονα τους πολίτες με ένα δίχτυ ασφάλειας, όπως κάθε σοβαρό και υπεύθυνο κράτος οφείλει να κάνει.

Θα «ξαναζωντανέψει» το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή θα συνεχίσει να είναι το εύκολο «έρμα» της δημοσιονομικής σταθερότητας;

Η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε συνειδητά να κόψει κατά 2 δισεκατομμύρια τις Δημόσιες Επενδύσεις προκειμένου να μοιράσει προεκλογικά επιδόματα, με αποτέλεσμα πολλά έργα να έχουν σταματήσει και άλλα να είναι μετά από πέντε χρόνια τελείως ανώριμα για να δημοπρατηθούν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δεσμευτεί ήδη προεκλογικά για την πλήρη αξιοποίηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και την ταχύτερη αξιοποίηση των Κοινοτικών Πόρων, κάτι που επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία σε δημόσιες παρεμβάσεις. Στόχος του Υπουργείου μας είναι να ξεμπλοκάρουμε όλα τα μεγάλα έργα, να απελευθερώσουμε νέους πόρους και να προωθήσουμε έργα που θα δώσουν νέα δυναμική στην οικονομία μας και θα συνεισφέρουν έως και 2% τον χρόνο πρόσθετη αύξηση του ΑΕΠ.

Στη ΔΕΘ, ανακοινώθηκε μια σειρά μέτρων στήριξης του κλάδου της οικοδομής και των κατασκευών, με την τριετή αναστολή φόρων και τη θέσπιση εκπτώσεων στις ανακαινίσεις – αναβαθμίσεις ακινήτων. Έχετε ωστόσο σαφή εικόνα, για το τι είδους και τι ύψους επιβαρύνσεις θα ισχύσουν μετά το πέρας της τριετίας;

Είναι κομβικής σημασίας η απόφαση για την παροχή κινήτρων επανέναρξης και τόνωσης της οικοδομικής δραστηριότητας, της άλλοτε ατμομηχανής της οικονομίας, αφού από τη δραστηριότητα αυτή εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα περί τα 150 επαγγέλματα. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να τονώσουμε τη ρευστότητα στην οικονομία, να δώσουμε κίνητρα για την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμιση των παλαιών κτιρίων της χώρας και -μαζί με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ-να προσελκύσουμε επενδύσεις στο χώρο των ακινήτων και του τουρισμού. Όσο για το τι θα κάνουμε μετά το πέρας της τριετίας, μπορώ να σας πω το εξής: Όταν μιλάμε για ένα έκτακτο μέτρο, προφανώς δεν μπορούμε να διακηρύττουμε την χρονική επέκτασή του πριν καν ξεκινήσει να εφαρμόζεται…  Όμως, ανάλογα με την πορεία εφαρμογής του μέτρου, την αποδοχή του και την ζήτηση για επιπλέον κονδύλια, μπορούμε να εξετάσουμε λίγο πριν το πέρας του ένα μεταβατικό στάδιο, πάντα με σεβασμό στους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας και την πιστή εκτέλεση του προϋπολογισμού. Πάντως η αναζωογόνηση του κατασκευαστικού κλάδου προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι και θα παραμείνει βασική προτεραιότητά μας.

Εκτός των προαναφερθέντων, ποιες είναι οι προτεραιότητες του Υπουργείου για το 2020;

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι το Υπουργείο που συνδυάζει το άμεσο με το μακροπρόθεσμο. Την καθημερινότητα με την ανάπτυξη. Το σχεδιασμό για το πώς θέλουμε να είναι η χώρα μας σε βάθος χρόνου, με την καθημερινή ζωή των πολιτών σήμερα.

Σε αυτό το πλαίσιο, βλέποντας μπροστά μας όχι μόνο το 2020 αλλά και τα επόμενα χρόνια, η βελτίωση της ποιότητας σχεδιασμού των έργων υποδομών, η στήριξη έργων εθνικής προτεραιότητας, η αναδιάταξη και βιώσιμη χρηματοδότηση των αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών και η παροχή καλύτερων υπηρεσιών με σεβασμό στα χρήματα του πολίτη είναι οι κύριοι στόχοι του Υπουργείου μας.

Όταν αναφερόμαστε σε έργα εθνικής προτεραιότητας, αυτά μπορούμε να τα κατατάξουμε σε πέντε μεγάλες κατηγορίες:

1. Ολοκλήρωση κεντρικού οδικού δικτύου (Ε65, ΒΟΑΚ, Πάτρα-Πύργος)
2. Ολοκλήρωση των οδικών διασυνδέσεων (Αγρίνιο – Ιονία Οδός, Δράμα – Εγνατία, Ε75 – Γιαννιτσά – Έδεσσα – Ε65, Ιωάννινα – Κακαβιά)
3. Διαπεριφερειακό οδικό σύστημα Αττικής (Επέκταση Αττικής Οδού προς Λ. Βουλιαγμένης στο Ελληνικό, Υποθαλάσσια Σαλαμίνας)
4. Ολοκλήρωση έργων Μετρό Αθήνας και Θεσσαλονίκης
5. Σιδηροδρομικά έργα

Δεν είναι μυστικό ότι κληρονομήσαμε από την προηγούμενη κυβέρνηση μία εξαιρετικά προβληματική κατάσταση σε πολλά κρίσιμα έργα, άλλα εκ των οποίων βρίσκονται βαλτωμένα σε κάποιο στάδιο της υλοποίησης και άλλα σε πιο πρώιμο στάδιο της διαδικασίας. Για να δοθεί η βέλτιστη λύση σε καθεμία από αυτές τις σύνθετες περιπτώσεις, απαιτείται εντατική μελέτη, σφαιρική αντιμετώπιση και τελικά εύστοχες, ρεαλιστικές παρεμβάσεις. Και βέβαια, συνεννόηση με την Ευρώπη που τα στηρίζει με τη χρηματοδότησή της.

Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι τα κρίσιμα αυτά έργα θα υλοποιηθούν. Και μάλιστα με υψηλή ποιότητα, το συντομότερο δυνατό και με όσο γίνεται χαμηλότερο κόστος.

Επιπλέον, είναι ώρα να προετοιμαστεί ο στρατηγικός σχεδιασμός και της νέας γενιάς έργων που χρειάζεται η πατρίδα μας, τα οποία θα αναζωογονήσουν την αγορά και θα αλλάξουν την εικόνα της χώρας τα επόμενα χρόνια. Έργα που θα είναι πλήρως τεκμηριωμένα ως προς τη σχέση κόστους – οφέλους, τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητά τους.Δυστυχώς, η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα ούτε προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως, ένα νέο, ισορροπημένο πρόγραμμα Υποδομών, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για να ξεπεράσουμε οριστικά την κρίση.

Και τέλος, ιδιαίτερο βάρος δίνουμε και σε καίριες θεσμικές παρεμβάσεις. Δεν είναι στη φιλοσοφία μας να ξεριζώνουμε τα πάντα, συνεπώς δεν θέλουμε να καταργήσουμε τους υφιστάμενους Νόμους 4412 και 4413, αλλά να τους κάνουμε καλύτερους.

Μας ενδιαφέρουν οι ουσιώδεις καινοτομίες, οι καλές ιδέες που έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία στο εξωτερικό, τα νέα, σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως για παράδειγμα η δυνατότητα δημοπράτησης με «καινοτόμες προτάσεις».