Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας: Απτές αποδείξεις αποφασιστικότητας για δουλειές και οικονομική ευημερία

πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_119 της ΠΕΣΕΔΕ

Συνέντευξη του Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη, στον Βαγγέλη Μωυσή, Αρχισυντάκτη του περιοδικού «Εργοληπτικόν βήμα»

Τη συμβολή του προσφάτως ψηφισμένου νέου περιβαλλοντικού νόμου στην αντιστροφή του υφεσιακού κλίματος του 2020 (λόγω πανδημίας), σε κλίμα ανάπτυξης εντός του 2021, επισημαίνει μιλώντας στο «Εργοληπτικόν βήμα», ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης. Κάνει λόγο για απτές αποδείξεις της αποφασιστικότητας της κυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ, αναφερόμενος στο στόχο της απολιγνιτοποίησης, προϊδεάζει -πέραν των ήδη αποφασισμένων μέτρων- για θέσπιση ειδικού φορολογικού καθεστώτος στην δυτική Μακεδονία, προς ενίσχυση της προσέλκυσης στην περιοχή που θα αλλάξουν σε σύντομο χρόνο το προφίλ της τοπικής οικονομίας.

Κύριε υπουργέ, ποιες νομίζετε θα είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στην ελληνική οικονομία;

Μιλάμε για μία εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια κρίση τέτοιου μεγέθους που δεν έχουμε δει για ολόκληρες δεκαετίες. Στην Ελλάδα επηρεαζόμαστε περισσότερο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες λόγω του σημαντικού μεριδίου του τουρισμού και των μεταφορών στην οικονομία μας. Ωστόσο, η κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός κινήθηκαν γρήγορα και αποτελεσματικά και οι πολίτες συμμορφώθηκαν στα περιοριστικά μέτρα. Ως αποτέλεσμα, έχει ήδη ξεκινήσει η σταδιακή άρση των περιορισμών και μάλιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό. Στην οικονομία δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι θα έχουμε σημαντική ύφεση, όπως θα συμβεί στην Ευρώπη και στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Για αυτό η κυβέρνηση έτρεξε από την πρώτη μέρα τόσο με τα άμεσα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όσο και με το σχέδιο επανεκκίνησης της οικονομίας. Στόχος των προσπαθειών μας είναι να περιορίσουμε τις αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης όσο το δυνατόν περισσότερο, και παράλληλα να ενισχύσουμε την ανάπτυξη που οι οικονομολόγοι αναμένουν το 2021. Σε αυτό θα συνεισφέρει και ο περιβαλλοντικός νόμος του υπουργείου μας που πρόσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή.

Πώς μπορεί να στηρίξει την πραγματική οικονομία, ο περιβαλλοντικός νόμος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας;

Ένας από τους λόγους για τους οποίους αποκάλεσα τον περιβαλλοντικό νόμο ένα νόμο-τομή στην ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία είναι διότι συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος με τη στήριξη της ανάπτυξης σύμφωνα με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Αυτό το πετυχαίνουμε πρώτα από όλα με την απλοποίηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Οι οποίες δεν θα απαιτούν 6-8 χρόνια όπως γινόταν μέχρι σήμερα, αλλά μόλις 100-150 ημέρες, όπως συμβαίνει στην Ολλανδία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Στηρίζουμε επίσης την οικονομική δραστηριότητα με τη σημαντική επιτάχυνση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αυτό το πετυχαίνουμε με τις ρυθμίσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό του χρόνου που απαιτείται για όλα τα στάδια της αδειοδότησης ΑΠΕ. Στην ίδια λογική, αυτή δηλαδή της στήριξης της ανάπτυξης με παράλληλη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής μας θα κινείται και το χωροταξικο-πολεοδομικό νομοσχέδιο που επεξεργαζόμαστε αυτό τον καιρό. Με πρωτοβουλίες όπως η επιτάχυνση του χωροταξικού σχεδιασμού, η αποσαφήνιση του πλαισίου για την εκτός σχεδίου δόμηση και η μεταφορά του συντελεστή δόμησης μέσω του θεσμού της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, θα επιταχύνουμε την ανάπτυξη στις κατασκευές, στα τομέα των ακινήτων, στον τουρισμό και γενικότερα. Και οι δύο αυτές πρωτοβουλίες είναι απτές αποδείξεις της αποφασιστικότητας μας να δημιουργήσουμε συνθήκες που, με σεβασμό στο περιβάλλον, θα φέρουν δουλειές για τα παιδιά μας και οικονομική ευημερία για όλους.

O αγωγός East Med ήδη αλλάζει τα γεωπολιτικά δεδομένα. Ποια πιστεύετε είναι τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η Ελλάδα;

Τον περασμένο Ιανουάριο η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος υπογράψαμε τη συμφωνία κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου East Med. Και στις 14 Μαΐου η ελληνική Βουλή, με διακομματική συναίνεση, κύρωσε αυτή την ιστορικής σημασίας διακυβερνητική συμφωνία. O αγωγός East Med προωθεί την ειρηνική συνύπαρξη και την ευημερία των λαών της περιοχής μας και, φυσικά, μεταξύ αυτών και της Ελλάδας. Είναι ένα έργο το οποίο: Στηρίζει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενισχύει τις σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου με το Ισραήλ σε μία κρίσιμη γεωπολιτικά περίοδο. Θα φέρει επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή του αγωγού. Και θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό για το φυσικό αέριο με όφελος για τους καταναλωτές.

Χαιρετίζοντας κατ` αρχάς την από μέρους του ΥΠΕΝ τεκμηρίωση της αναγκαιότητας να δημοπρατηθούν τάχιστα οι 17 νέες Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων ανά την Ελλάδα, θα θέλαμε από μέρους σας μια προοπτική για τον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στον τομέα της ολοκληρωμένης επεξεργασίας απορριμμάτων.

Η ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων είναι ζήτημα εθνικής προτεραιότητας. Δεν μπορούμε να καθυστερούμε. Η Ελλάδα είναι μεταξύ των τελευταίων στην ΕΕ στην ανακύκλωση και είμαστε πρώτοι στην ταφή απορριμμάτων. Δεν μας αξίζει κάτι τέτοιο. Η δημοπράτηση 17 Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) μέσα στο 2020 γίνεται στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων. Και τρέχουμε για να αξιοποιήσουμε τα 940 εκατ. του ΕΣΠΑ. Αυτό θα δώσει, εκτός των άλλων, δουλειές στον τεχνικό κόσμο της χώρας. Παράλληλα, επεκτείνουμε τη χρήση του καφέ κάδου για τα οργανικά απόβλητα όπως είναι τα υπολείμματα τροφών- και στον περιβαλλοντικό νόμο υπήρχε σχετική διάταξη που επιβάλλει τη χρήση του καφέ κάδου από τα καταστήματα, ενώ ξεκινάει στην Περιφέρεια Αττικής, με πρωτοβουλία του περιφερειάρχη Γ. Πατούλη και τη δική μας στήριξη, η διαδικασία για 3 ΜΕΑ που θα προχωρήσουν με Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Με τον ίδιο περιβαλλοντικό νόμο δημιουργήσαμε ενιαίους φορείς διαχείρισης απορριμμάτων στο Ιόνιο και στο Νότιο Αιγαίο, που αντιμετώπιζαν τα προβλήματα με τα βουνά των σκουπιδιών, με στόχο να μην έχουμε το καλοκαίρι πάλι τις ίδιες εικόνες ντροπής στα όμορφα νησιά μας. Σε αυτό το ζήτημα ουσίας και πολιτισμού, η κυβέρνηση προχωρά με έργα και όχι με λόγια.

Τι προβλέπεται για το νέο πρόγραμμα “εξοικονομώ”; Με τι πόρους και σε πόσα στάδια προβλέπεται να υλοποιηθεί;

Υπάρχει μεγάλη ανάγκη ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος της χώρας, ώστε να πετύχουμε το στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για εξοικονόμηση ενέργειας σε ποσοστό 38% στην τελική κατανάλωση μέχρι το 2030. Γι αυτό προγραμματίζουμε τον επόμενο, τον τρίτο κύκλο του προγράμματος «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον» μέσα στο 2020, προς το φθινόπωρο. Ο σχεδιασμός του νέου προγράμματος, με ορισμένες τροποποιήσεις, γίνεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης, ώστε να έχουμε ένα σημαντικό προϋπολογισμό. Μέχρι τώρα έχουν δοθεί στους δύο προηγούμενους κύκλους 600-650 εκατ. ευρώ για δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης και υπολογίζω ότι και με τον τρίτο κύκλο θα φτάσουμε έως το 1 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος της χρονιάς. Θα είναι μια σημαντική στήριξη των νοικοκυριών και του κατασκευαστικού κλάδου μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Θα είναι όμως και μια στήριξη του περιβάλλοντος, διότι η ενεργειακή εξοικονόμηση είναι κρίσιμος παράγοντας της μετάβασης σε ένα τρόπο ζωής με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Τα κονδύλια όμως θα πολλαπλασιαστούν στην περίοδο 2021-2027 και δεν θα προέρχονται μόνο από κοινοτικά προγράμματα, αλλά και από δύο ακόμη πηγές: «φιλικά» προς τους καταναλωτές δάνεια και φορολογικά κίνητρα από το Υπουργείο Οικονομικών.

Κύριε Υπουργέ, είναι γνωστό το σχέδιο απεξάρτησης από το λιγνίτη και στροφής της ΔΕΗ στο πεδίο των ΑΠΕ. Αυτό που ίσως δεν έχει επαρκώς αναλυθεί, είναι η πρόθεση της κυβέρνησης για τον χώρο της Δυτικής Μακεδονίας, μεγάλο μέρος της οικονομίας της οποίας, αναπτύσσεται εδώ και δεκαετίες πέριξ της ΔΕΗ και της λιγνιτοπαραγωγής. Ποιες είναι οι δράσεις που αναλαμβάνετε για αυτές τις περιοχές;

Η εφαρμογή ενός εμπροσθοβαρούς σχεδίου απολιγνιτοποίησης της χώρας, με την απόσυρση όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων έως το 2023 και την πλήρη εξάλειψη του λιγνίτη από το ενεργειακό μείγμα έως το 2028, εναρμονίζεται με το στόχο της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μετάβαση σε μια οικονομία με ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέχρι το 2050 και αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης. Βασική φροντίδα μας είναι η μετάβαση αυτή να γίνει με όσο το δυνατόν δικαιότερο τρόπο για τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας, δηλαδή τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη. Σε αυτή την κατεύθυνση: Ξεκλειδώσαμε 136 εκατ. ευρώ από το λιγνιτικό πόρο της ΔΕΗ. Ανακοινώθηκε η επένδυση των ΕΛΠΕ και της JUWI για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο 204MW που θα δημιουργήσει 300 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή του. Ανακοινώθηκε επίσης συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΔΕΗ και της γερμανικής RWE που θα οδηγήσει σε πολύ μεγάλες επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά σε αυτές τις περιοχές. Επίσης, η Συντονιστική Επιτροπή υπό τον Κωστή Μουσουρούλη ανακοίνωσε τους εφτά άξονες του Μεταβατικού Προγράμματος της περιόδου 2020-2021 που θα χρηματοδοτηθεί από εθνικούς πόρους που ήδη υπάρχουν και από το τρέχον ΕΣΠΑ 2014-2020. Ακολουθεί το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή που θα έχει ως βάση χρηματοδότησης τους πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021- 2027. Με πόρους ύψους 3,7 έως 4,4 δισ. ευρώ, θα δώσει προοπτική στην περιοχή και τους κατοίκους της. Επίσης, θα καταθέσουμε αίτημα στην Κομισιόν για ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς για τις λιγνιτικές περιοχές, κάτι που θα προσελκύσει επενδύσεις.