Share
∗Δρ. Μηχ. Κλεοπάτρα (Κλαίρη) Πετρουτσάτου
Η ανάγκη του κατασκευαστικού κλάδου για νέους μηχανικούς με γνώσεις και δεξιότητες για μία ολιστική προσέγγιση στη διαχείριση έργων υποδομών και κατασκευών, οδήγησε στη δημιουργία του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διαχείριση Κατασκευών Έργων – ΔΚΕ με αποκλειστική χορηγία του κατασκευαστικού Ομίλου AVAX στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Με βάση την πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) (Μάρτιος 2024) αναδεικνύεται ως βασικό εμπόδιο ανάπτυξης των κατασκευών η ανεπάρκεια σε εργατικό δυναμικό. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη προκειμένου να υλοποιηθεί το πρόγραμμα έργων για τα δύο επόμενα χρόνια, θα πρέπει το εργατικό δυναμικό αυξηθεί κατά 25% σε σχέση με το υφιστάμενο, που αυτό σημαίνει 50.000 ανθρώπους στις κατασκευές κατ’ έτος. Η μη κάλυψη αυτών των αναγκών θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αυξήσεις προϋπολογισμών των έργων από την μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων τους.
Αν στα παραπάνω ληφθεί υπόψη ό,τι οι προκλήσεις των καιρών για τον κλάδο των κατασκευών είναι μεγάλες, τότε η κατάσταση που διαμορφώνεται είναι περίπλοκη. Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος γνωρίζει μία μεγάλη άνθηση με έργα να κατασκευάζονται μετά από χρόνια βαθιάς ύφεσης του κλάδου που οδήγησε βέβαια και στην εμφάνιση του φαινομένου της «διαρροής εγκεφάλων» (brain drain), δηλαδή της μετακίνησης ατόμων υψηλής κατάρτισης στο εξωτερικό για λόγους εργασίας ή εκπαίδευσης. Η κλιματική αλλαγή και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις που παρουσιάστηκαν ως άμεση συνέπεια, ο ρυθμός ανάπτυξης της τεχνολογίας (Smart construction sites, Artificial Intelligence in construction, Blockchain in construction, BimChain) και η ανάγκη για κατασκευές οικονομικά βιώσιμες απαιτούν την εκπαίδευση νέων μηχανικών με διεπιστημονικό υπόβαθρο και δεξιότητες τόσο επιστημονικές αλλά και διοικητικές. Οι νέοι μηχανικοί θα πρέπει να μπορούν να ανταποκριθούν στην τεχνική, περιβαλλοντική, οικονομική, νομική και κοινωνική διάσταση των έργων σε όλο τον κύκλο ζωής τους από τον σχεδιασμό τους μέχρι την υλοποίηση λειτουργία και αποξήλωσή τους.
Είναι γεγονός ό,τι έχουμε μεγάλη παραγωγή μηχανικών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όμως η ποιότητα των σπουδών τους παρουσιάζει ευρεία διακύμανση και δεν έχει επιτευχθεί επαρκής διασύνδεση σπουδών και παραγωγής έργων (μελέτη και κατασκευή). Επίσης, η ζήτηση για νέες δεξιότητες για την υλοποίηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης αυξάνεται και θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τη μελλοντική βιώσιμη ανταγωνιστικότητα των κατασκευών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει την ανάπτυξη των κατασκευών μέσω χρηματοδοτήσεων για την κατάρτιση και ανάπτυξη ικανοτήτων.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, είναι πολύ σημαντικό ότι θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2025 στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το πρώτο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Σπουδών στη Διαχείριση Κατασκευών Έργων – ΔΚΕ με αποκλειστική χορηγία του κατασκευαστικού Ομίλου AVAX. Μία παρόμοια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έχει ήδη ξεκινήσει το 2023 στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπου εκεί 3 σχολές συνεργάζονται με επισπεύδουσα τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών στα πλαίσια Επαγγελματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με χρηματοδότηση του Ομίλου ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ.
Προσθήκη μαθημάτων για στοχευμένη ειδίκευση
Τα χαρακτηριστικά του νέου Μεταπτυχιακού Προγράμματος
Το νέο πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ΔΚΕ στοχεύει να καλύψει όλες τις πτυχές του κλάδου των κατασκευών και να αναδείξει όχι μόνο την τεχνική, αλλά και την περιβαλλοντική, κοινωνική, νομική και οικονομική διάσταση των έργων από τη σύλληψή τους μέχρι την κατασκευή και λειτουργία τους. Οι απόφοιτοι του Μεταπτυχιακού Προγράμματος θα διαθέτουν την κρίσιμη τεχνογνωσία για να ανταποκριθούν στις επιστημονικές, τεχνολογικές, περιβαλλοντικές ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών με έργα περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμα σε όλο τον κύκλο ζωής τους.
Η διαχείριση των έργων νέας γενιάς δημιουργεί την ανάγκη της άντλησης γνώσεων από πολλές διαφορετικές περιοχές με την επιτακτική ανάγκη της υιοθέτησης μίας διεπιστημονικής προσέγγισης. Το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ. αποτελεί την κατάλληλη βάση που μπορεί να παίξει το ρόλο της σύγκλισης των συνεργαζόμενων καθηγητών από άλλα τμήματα, σχολές και πανεπιστήμια με στόχο την επιστημονική υποστήριξη του πεδίου της διαχείρισης κατασκευής έργων.
Είναι από τα μεγαλύτερα σε αριθμό μεταπτυχιακών φοιτητών κατ’ έτος στην Ελλάδα, θα γίνονται δεκτοί 35 μεταπτυχιακοί φοιτητές. Το ΔΚΕ περιλαμβάνει δέκα (10) υποχρεωτικά μαθήματα που θα οδηγούν τους φοιτητές στην κατανόηση και την εμπέδωση της μεγάλης ευρύτητας του διεπιστημονικού γνωστικού αντικειμένου της διαχείρισης κατασκευής έργων και διακρίνονται στις παρακάτω 4 θεματικές ενότητες:
- 3 μαθήματα που αφορούν σε θέματα διαχείρισης (Θεωρητικές προσεγγίσεις στη σύγχρονες τάσεις της διαχείρισης των έργων, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, νέες τεχνολογίες και διαχείριση περιβαλλοντικών θεμάτων και ποιότητας)
- 2 μαθήματα που αφορούν σε κατασκευαστικά θέματα (έμφαση στις κατασκευαστικές μεθόδους έργων υποδομής, βιώσιμα και περιβαλλοντικά κτιριακά έργα)
- 2 μαθήματα που αφορούν σε θέματα τεχνικού δικαίου (δημόσιες συμβάσεις και χωρικός / πολεοδομικός σχεδιασμός)
- 3 μαθήματα που αφορούν σε τεχνοοικονομικά θέματα (κοστολόγηση έργων, αξιολόγηση επενδύσεων υποδομών, τεχνικά οικονομικά)
Επιπλέον, υπάρχουν δεκατρείς (13) ανά εξάμηνο διαλέξεις και τεχνικές επισκέψεις υποχρεωτικές για όλους τους μεταπτυχιακούς φοιτητές. Οι διαλέξεις θα οργανώνονται με ευθύνη των διδασκόντων και στις οποίες θα προσκαλούνται διακεκριμένοι επαγγελματίες του χώρου των κατασκευών, οι οποίοι θα μοιράζονται τις γνώσεις τους και τις εμπειρίες τους από τον επαγγελματικό στίβο. Παράλληλα, θα διοργανώνονται τεχνικές επισκέψεις σε εργοτάξια, όπου επί τόπου οι μεταπτυχιακοί φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν και να συζητήσουν με τους μηχανικούς των έργων τεχνικά, διοικητικά και οικονομικής φύσεως ζητήματα και προκλήσεις.
Στο 3ο και τελευταίο εξάμηνο του προγράμματος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές εκπονούν τη μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία τους. Η μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία είναι αυτοτελής επιστημονική εργασία με εφαρμοσμένο προσανατολισμό με σκοπό να βοηθήσει τον μεταπτυχιακό φοιτητή να συστηματοποιήσει τις γνώσεις του και να εμβαθύνει σε συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο στη διοίκηση κατασκευής έργων.
∗ Δρ. Μηχ. Κλεοπάτρα (Κλαίρη) Πετρουτσάτου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ με γνωστικό αντικείμενο Δομικές Μηχανές, Κοστολόγηση και Διαχείριση Έργων Πολιτικού Μηχανικού.
Είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός του ΕΜΠ, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Μaster in Engineering Business Management από το Πανεπιστήμιο του Warwick (με διάκριση) και Διδάκτωρ Μηχανικός του ΕΜΠ. Έχει διδάξει από το 2015 έως το 2018 στο μεταπτυχιακό «Διαχείριση και Διοίκηση Τεχνικών Έργων» του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ και στο διατμηματικό μεταπτυχιακό με τη Νομική Σχολή του ΑΠΘ «Δίκαιο και Ενέργεια» από το 2016 έως το 2018. Έχει επίσης διδάξει το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009 Στρατηγικό Προγραμματισμό Επιχειρήσεων στο Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης. Από το 2014 συνεργάζεται με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) ως Συνεργαζόμενο Επιστημονικό Προσωπικό (ΣΕΠ) στο μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών «Διαχείριση Τεχνικών Έργων». Είναι συγγραφέας των παρακάτω πανεπιστημιακών συγγραμμάτων:
- Petroutsatou, C. Zopounidis. “Financial Evaluation and Risk Management of Infrastructure Projects“, September 2023, ISBN13: 9781668477861, IGI Global.
- Κ. Πετρουτσάτου, Μ. Μαρινέλλη. «Δομικές Μηχανές, Λειτουργική Ανάλυση και Κοστολόγηση Έργων Πολιτικού Μηχανικού», Οκτώβριος 2018, ISBN 978-960-58-6253-4, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ.
- Κ. Πετρουτσάτου. «Σύστημα Διαχείρισης Συμβάσεων Δημοσίων Έργων και Μελετών», Φεβρουάριος 2018.
- Σ. Λαμπρόπουλος, Μ. Μαρινέλλη, Κ. Πετρουτσάτου. «Δομικές Μηχανές και Κατασκευαστικές Μέθοδοι», Σεπτέμβριος 2014, ISBN 978-960-93-6280-1.
Έχει πάνω από εξήντα δημοσιεύσεις / ανακοινώσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια, είναι κριτής σε πολλά διεθνή επιστημονικά περιοδικά και Διευθύντρια του νέου μεταπτυχιακού προγράμματος Διαχείριση Κατασκευής Έργων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ.
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_143 της ΠΕΣΕΔΕ
