Ο Κατασκευαστικός Κλάδος Σήμερα – Προτάσεις για Έξοδο από την Κρίση: Παπαγιαννίδης Οδ. Δημήτρης, Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών Γεν. Δ/ση Στρατηγικού Σχεδιασμού & Οδικής Ασφάλειας, Γ.Γ.Αντ/πείας ΤΕΕ, Πολιτικός Μηχ. ΔΠΘ Μεταπτυχιακό Διπλ. Eιδ. ΕΜΠ.

πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_115 της ΠΕΣΕΔΕ

Θα μπορούσε κάποιος με ασφάλεια να χαρακτηρίσει την κατάσταση στην οποία σήμερα βρίσκονται οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις, ως εύθραυστη σταθεροποίηση μετά από μια μακρά και επώδυνη κάθοδο. Χωρίς να θέλω να στρογγυλοποιήσουμε τα δεδομένα, μιλώντας για το σύνολο της οικονομίας και λαμβάνοντας υπόψη το μέσο όρο ή τη μεγάλη εικόνα της κατάστασης, καταγράφεται για σειρά μηνών μια σταθερότητα που μας επιτρέπει να τολμήσουμε την εκτίμηση της ανακοπής της καθόδου.
Είναι γεγονός ότι κάποιοι κλάδοι, ανάμεσα τους δυστυχώς και οι κατασκευές, έχουν πληγεί τόσο βάναυσα από την κρίση που θα τους πάρει χρόνια να συνέλθουν. Αντίθετα τομείς όπως ο τουρισμός που έχουν συγκριτικά καλά αποτελέσματα και πολλές νέες επιχειρήσεις ιδρύονται, επεκτείνονται και γενικά επενδύουν ιδίως στην Αθήνα ενώ αντίθετα άλλες υποφέρουν και βρίσκονται σε οριακά σημεία με τις αντοχές τους να εξαντλούνται.
Ωστόσο έχει σταθεροποιηθεί το οικονομικό κλίμα και με σκληρή δουλειά μπορούμε να αρχίσουμε την πορεία προς την άνοδο. Πρέπει όμως να διατηρήσουμε την σοβαρότητα μας και την υπευθυνότητα μας, πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι στη σφικτή οικονομική πολιτική και να αποφύγουμε τα οικτρά λάθη του παρελθόντος.
Η χώρα μας είναι ακόμα εκτός επενδυτικής βαθμίδας, ακόμα δηλαδή δεν μπορεί με ασφάλεια να βγει στις αγορές για να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες και όποτε βγει, καταβάλλει επιτόκιο που σε σύγκριση με τα τρέχοντα επιτόκια για τις αξιόχρεες οικονομίες, το δικό μας κόστος δανεισμού είναι τεράστιο. Σε σχέση με τα προβλήματα των επιχειρήσεων συνολικά και όχι μόνο των κατασκευαστικών ή μελετητικών κυριότερο παραμένουν σημαντικά τα εξής:

1. Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Όχι μόνο γιατί οι προϋποθέσεις είναι δαιδαλώδεις και το κόστος ακόμα ψηλό, αλλά και επειδή ήδη οι επιχειρήσεις μας είναι όπως και τα νοικοκυριά υπερδανεισμένα. Γενικά το ύψος του ιδιωτικού δανεισμού στην Ελλάδα συνιστά σοβαρό πρόβλημα, για το μέγεθος του οποίου εξάλλου μαρτυρά το απίστευτο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων των λεγόμενων «κόκκινων». 2. Οι συσσωρευμένες οφειλές στα Ασφαλιστικά Ταμεία είναι επίσης σημαντικό πρόβλημα, στο οποίο αναμένεται αλλά μόλις τον Μάιο 2019 έγινε πρόοδος. Τότε το Υπουργείο Εργασίας προώθησε νομοθεσία για την καταβολή των οφειλών στις κοινωνικές ασφαλίσεις, στις οφειλές σε φόρο και ΦΠΑ σε 120 δόσεις και μάλιστα με διαφανή ηλεκτρονική διαδικασία. 3. Το κόστος της ενέργειας είναι για χρόνια σημαντική τροχοπέδη σε κάθε απόπειρα ανάπτυξης. Η ΔΕΗ είναι ουσιαστικά πτωχευμένη με το ασύλληπτο μεγάλο ποσοστό των απλήρωτων λογαριασμών να την οδηγούν σε βάραθρο. Μία λύση που θα ήταν η λεγόμενη μερική Ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ δεν έχουμε θετικές εξελίξεις με τη ευθύνη της Διοίκησης, του εποπτεύοντος Υπουργείου και της διεθνούς συγκυρίας. 4. Για το κόστος εργασίας πρέπει να παραδεχτούμε ότι είχαμε την κατανόηση των εργαζομένων και των συνδικάτων στην διάρκεια της κορύφωσης της κρίσης, αλλά πρέπει να μας ανησυχεί ότι αργεί η τάση επιστροφής στην κανονικότητα. Χωρίς βέβαια με επιστροφή σε απερίσκεπτες πρακτικές που συνέβαλαν στην οικονομική καταστροφή της χώρας.

Το ΤΕΕ ως θεσμοθετημένος Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας έχει αναπτύξει στρατηγική χειρισμού των προκλήσεων και είναι έτοιμο για νέες μάχες για το καλό της οικονομίας μας. Η προσπάθεια θα πρέπει να εστιαστεί σε ενέργειες για υποβοήθηση της υφιστάμενης επιχειρηματικότητας και ανάπτυξη νέας.
Υπάρχουν εφικτοί στόχοι και μέτρα στην πράξη. Ένα κράτος οφείλει να δημιουργεί και να διατηρεί σταθερά ένα περιβάλλον φιλικό στο επιχειρείν.

Οι δε κατασκευαστικές εταιρείες οφείλουν να τηρούν τον υγιή ανταγωνισμό και να θυμούνται ότι οι εργαζόμενοί τους που τις στήριξαν τις καλές εποχές των παχιών αγελάδων και των υπερκερδών, δεν πρέπει να απολύονται άκριτα την περίοδο της κρίσης για να προσληφθούν νεώτεροι με το βασικό μισθό ή να κάνει μηχανικοί την δουλειά των πέντε.

Οι βασικές συνιστώσες ενός τέτοιου περιβάλλοντος είναι έντεκα:
• Καλές, επαρκείς και βιώσιμες υποδομές για την ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας
• Αποτελεσματική συντήρησή τους,
• Ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας,
• Εισαγωγή της ψηφιακής διακυβέρνησης,
• Ευνοϊκό φορολογικό περιβάλλον,
• Αποτελεσματικό νομικό σύστημα με γρήγορη και οικονομικά προσβάσιμη δικαστική επίλυση αστικών διαφορών,
• Θεσμικοί μηχανισμοί διατήρησης της εργασιακής ειρήνης,
• Δανεισμός με προσιτό κόστος, ισχυρή τραπεζική εγγυοδοσία
• Εργαλεία ελέγχου και πάταξης της διαφθοράς • Διευκόλυνση του επιχειρείν στο εξωτερικό με ολοκληρωμένη λειτουργία ενός οργανισμού όχι όμως κατά τα πρότυπα του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΟΠΕ Α.Ε. ή του Οργανισμού Enterprise Greece που αποτελεί εξέλιξη της «Επενδύστε στην Ελλάδα Α.Ε.» (Invest in Greece).
• Συνέχιση και επαύξηση της σωστής εμπορικής τακτικής κρατικών φορέων να συμμετέχουν με Ελληνικές μελετητικές και κατασκευαστικές εταιρίες σε διαγωνισμούς στο εξωτερικό πχ Αττικό Μετρό, ΕΥΔΑΠ ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ ώστε να γίνουν εργαλεία προώθησης της παρουσίας στον κόσμο μηχανικών και εταιρειών.

Αυτά ζητά ο Έλληνας επιχειρηματίας κατασκευαστής, υπάρχουν στις ανταγωνιστικές χώρες και αυτά δικαιούται. Το Ελληνικό κατασκευαστικό επιχειρείν είναι κατά πλειοψηφία κρατικοδίαιτο, αλλά δεν είναι παρασιτικό, δεν επαιτεί ενισχύσεις ή επιδοτήσεις.
Ορθολογισμό στους σχεδιασμούς ζητά και συμμετοχή στις αποφάσεις που το αφορούν και το καθορίζουν ως ανταγωνιστικό, βιώσιμο και κερδοφόρο. Αυτά ζητάει ο κατασκευαστικός κλάδος και αυτά παλεύει σταθερά να προάγει το ΤΕΕ, η ΠΕΣΕΔΕ, ο ΣΑΤΕ, η ΠΕΔΜΕΔΕ ο ΣΤΕΑΤ και οι άλλοι φορείς των εργοληπτικών Οργανώσεων.

Είναι ευτυχές γεγονός τώρα για, τον κλάδο των Μεταφορών και για κάθε επιμέρους Περιφέρεια υπάρχει πλέον το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών για την Ελλάδα (National Transport Plan for Greece) δηλαδή μια σειρά συγκεκριμένων δράσεων και μέτρων που υλοποιούμενα θα επιταχύνουν την επιστροφή σε συνθήκες ανάπτυξης.

Όλα αυτά κωδικοποιήθηκαν, κοστολογήθηκαν και ιεραρχήθηκαν από το ανάδοχο την Γαλλική Εταιρεία EGIS και την Ελληνική εταιρεία SYSTEMA με την επίβλεψη του ΥΠΥΜΕ / ΓΔΣΣΜΟΑ / PROJECT MANAGEMENT TEAM και έχουν υποβληθεί και εγκριθεί. Εννοείται ότι ο σχετικός κατάλογος των προτάσεων θα επικαιροποιείται σε τακτά διαστήματα. Πρέπει ακόμα να καταγράψω ότι σημαντικές παλαιότερες εισηγήσεις/προτάσεις του ΤΕΕ υιοθετήθηκαν και υλοποιούνται αυτούσιες ή με μικρές προσαρμογές.

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με χρηματοδότηση της ΕΙΒ, στοχεύοντας στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες στον τομέα των μεταφορών και την ανάπτυξη των μεταφορικών υποδομών της χώρας, ολοκλήρωσε την εκπόνηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών για την Ελλάδα (National Transport Plan for Greece). Πρόκειται για ένα μεγαλόπνοο έργο που αναμένεται να συντελέσει καθοριστικά στον προσδιορισμό της μελλοντικής στρατηγικής στον τομέα των μεταφορών και την υποστήριξη της ελληνικής οικονομίας.

Το ΕΣΣΜ, με τελικό ορίζοντα το έτος 2037 και ενδιάμεσο χρονικό ορίζοντα το έτος 2027, θα διευκολύνει τον εντοπισμό και την αιτιολόγηση των μελλοντικών απαιτούμενων πολιτικών και επενδύσεων για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών (οδικών, σιδηροδρομικών, εναέριων, θαλάσσιων) για την αειφόρο ανάπτυξη, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και της εδαφικής συνοχής της χώρας. Το εν λόγω έργο, το οποίο ανατέθηκε και χρηματοδοτείται αποκλειστικά υπό την οικονομική διαχείριση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) με Κοινοτικούς πόρους στο πλαίσιο των δράσεων για την αναδιάρθρωση της χώρας και πραγματοποιείται, περιλαμβάνει δύο διακριτά μέρη:

• Πρώτον, την εκπόνηση ενός συνεκτικού Εθνικού Σχεδίου Μεταφορών, μέσω της συλλογής κατάλληλων δεδομένων και λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικούς και κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες.
Προς τούτο, προβλέπεται η ανάπτυξη ενός εθνικού Μοντέλου Μεταφορών για το σύνολο του τομέα μεταφορών.
• Δεύτερον, την ανάπτυξη όλων των απαραίτητων εργαλείων, ικανοτήτων (capacitybuilding), όπως εκπαίδευση, υποστήριξη σε θέματα δομής και οργάνωσης, πρωτόκολλα, διαχείριση δεδομένων, και μηχανισμοί συνεργασίας με όλα τα αρμόδια υπουργεία, δραστηριοτήτων και πρωτοκόλλων που θα συμβάλουν στην

Πλέον από την πολιτική και τεχνοκρατική επιλογή των έργων από ένα “Open Buffet” οδηγούμαστε στην αποκλειστικά τεχνοκρατική επιλογή έργων από ένα συγκεκριμένο “Menu”.

ΑΡΓΗΣΑΜΕ ΑΛΛΑ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΟ ΚΑΤΑΦΕΡΑΜΕ!