O νομικός σύμβουλος της ΠΕΣΕΔΕ, Σωτήριος Μπρέγιαννος αναλύει με απτά παραδείγματα της καθημερινότητας τι σημαίνει «βαθύ κράτος» και το αποτύπωμα του στη κοινωνία.
Στην συνείδηση του πολίτη το ΄΄βαθύ κράτος΄΄ στην χώρα μας συνέχεται προεχόντως με την καθεστωτικήΣωτήρης Ν. Μπρέγιαννος, Δικηγόρος Αθηνών παρ΄Αρείω Πάγω, Νομικός Σύμβουλος ΠΕΣΕΔΕαντίληψη, που επικρατεί σε βασικούς τομείς της δημόσιας ζωής, όπως στην δημόσια διοίκηση, στην δικαιοσύνη, στην υγεία, στην εκπαίδευση, όπου η ατομική ανεπάρκεια, η ανικανότητα, η άγνοια και η οκνηρία συμπλέκονται με την αλαζονεία της εξουσίας και σε πολλές περιπτώσεις με την διαφθορά και εκδηλώνονται ως μια ιδιάζουσα μορφή τυραννίας του πολίτη.
Ο πολίτης καθημερινώς έρχεται αντιμέτωπος με αυτό το ΄΄βαθύ κράτος΄΄, το οποίο προσαρμοζόμενο κάθε φορά στις περιστάσεις, ευρίσκει τρόπους να εκδηλώνει την τυραννική του συμπεριφορά υπερβαίνοντας με μαεστρία όλους τους κανόνες, που κάθε φορά τίθενται από την πολιτεία για την χειραγώγησή του ή για τον εκσυγχρονισμό του, και αναιρώντας με προκλητικό τρόπο όλες τις επαγγελίες και τις εξαγγελίες περί πατάξεώς του.
Καθένας από τους πολίτες της χώρας μπορεί να διηγείται περιστατικά της απολύτως τυραννικής κα αδυσώπητης παρουσίας του ΄΄βαθέος κράτους΄΄ σε όλους τους τομείς της δημοσίας ζωής, που επιβεβαιώνουν την κυριαρχία του και μαρτυρούν ότι όσα μέτρα και αν ληφθούν για την πάταξή του, αυτό θα είναι πάντοτε εδώ. Μη έχοντας άλλο τρόπο αντιδράσεως εκτός από το παρόν ταπεινό σημείωμα, επιτρέψτε μου να μεταφέρω από την πρόσφατη εμπειρία μου τέτοια περιστατικά της παρουσίας του ΄΄βαθέος κράτους΄΄.
Α. Περιστατικό πρώτο
Μετά από πολλές δεκαετίες αναζητήσεων και πειραματισμών για τον καλλίτερο και ταχύτερο τρόπο απονομής της δικαιοσύνης στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, συμφωνήσαμε όλοι και θεσπίσθηκε ότι οι διαφορές, που αναφύονται από δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών, θα επιλύονται από τα διοικητικά εφετεία της χώρας σε πρώτο και σε τελευταίο βαθμό.
Προς τούτο όλοι επιδείξαμε ανοχή και υπομονή μέχρις ότου οι διοικητικοί εφέτες εξοικειωθούν με το ιδιαίτερο καθεστώς (νομοθετικό και συμβατικό) των δημοσίων συμβάσεων και μετά από αρκετά χρόνια υλοποιήσεως της σχετικής δικαιοδοσίας εφαίνετο ότι το πράγμα, τουλάχιστον στην βάση του, ΄΄περπατάει΄΄. Και ναι μεν υπήρχαν καθυστερήσεις (και μάλιστα σοβαρές) στον προσδιορισμό δικασίμου για την συζήτηση των σχετικών υποθέσεων, που, σε ορισμένα διοικητικά εφετεία υπερβαίνουν τα δύο χρόνια, αλλά όλοι γνωρίζαμε ότι, όταν η υπόθεση εκδικάζετο, θα υπήρχε σύντομα μία δικαστική απόφαση (δεν αναφέρομαι στις περιπτώσεις αδρανών δικαστών που εκ συστήματος καθυστερούν την έκδοση των αποφάσεων).
Όμως, προσφάτως κάποιοι στην Κυβέρνηση είχαν την έμπνευση να αλλάξουν τα πράγματα και θεσμοθέτησαν, χωρίς διαβούλευση, ότι οι διαφορές από δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και παροχής υπηρεσιών θα εκδικάζονται από τα διοικητικά πρωτοδικεία της χώρας και το νέο νομοθέτημα (Ν. 5172/2025) προέβλεψε ότι όλες οι υποθέσεις των εν λόγω συμβάσεων, που εκκρεμούσαν στα διοικητικά εφετεία και δεν είχαν προσδιορισθή μέχρι την δημοσίευση του νόμου τούτου, θα διαβιβασθούν στα διοικητικά πρωτοδικεία.
Δεν γνωρίζω ποιοι είναι οι ΄΄εμπνευστές΄΄ αυτού του νομοθετήματος αλλά είναι βέβαιο ότι αυτοί είναι γνήσιοι εκφραστές του ΄΄βαθέος κράτους΄΄, που αντεπιτίθεται, που δεν θέλει τον εκσυγχρονισμό του, που επιδιώκει να γυρίσει τα πράγματα στο παρελθόν, που επιδιώκει την καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης (παρά τις αντίθετες διακηρύξεις και εξαγγελίες). Γιατί έτσι μόνον εξηγείται αυτό που συνέβη. Γιατί οι εμπνευστές αυτού του νομοθετήματος δεν σκέφθηκαν (α) ότι τα διοικητικά πρωτοδικεία είναι περισσότερο ΄΄φορτωμένα΄΄ από τα διοικητικά εφετεία, (β) ότι ο προσδιορισμός των υποθέσεων στα διοικητικά πρωτοδικεία θα καθυστερεί πλέον τέσσερα χρόνια, (γ) ότι οι διοικητικοί πρωτοδίκες ουδεμία έχουν εξοικείωση με τα ζητήματα δημοσίων συμβάσεων, (δ) ότι ο διαχωρισμός των διαφορών από δημόσιες συμβάσεις και η θέσπιση διαφορετικής καθ’ ύλην αρμοδιότητος των δικαστηρίων για τις ίδιες διαφορές είναι αντισυνταγματικά και ανεπίτρεπτα, (ε) ότι σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατόν οι υποθέσεις, που εκκρεμούν στα διοικητικά εφετεία και περιμένουν τον προσδιορισμό τους επί ένα ή δύο χρόνια, να διαβιβάζονται στα διοικητικά πρωτοδικεία για να περιμένουν τον διορισμό τους άλλα τρία ή τέσσερα χρόνια.
Όμως, όποιοι και να είναι οι ΄΄εμπνευστές΄΄ αυτού του τερατουργήματος, ένα είναι βέβαιο: ότι κίνητρό τους δεν ήταν η απονομή της δικαιοσύνης και η επιτάχυνσή της, αλλά η ταλαιπωρία του πολίτη και η αλόγιστη επιβάρυνση των διοικητικών πρωτοδικείων προς διευκόλυνση ορισμένων ράθυμων και αδρανών διοικητικών εφετών, οι οποίοι, ακολουθώντας τεχνάσματα του Συμβουλίου της Επικρατείας, ηθέλησαν να ΄΄ξεφορτωθούν΄΄ υποθέσεις αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Β. Περιστατικό δεύτερο
Την ημέρα των Θεοφανίων (6 Ιανουαρίου 2025) επέλεξα να εκκλησιασθώ στην λεγόμενη ΄΄Ρωσική Εκκλησία΄΄ των Αθηνών, που ευρίσκεται στην συμβολή των οδών Φιλελλήνων και Σουρή. Η εκκλησία αυτή εφέτος εορτάζει τα 1000 χρόνια από την ίδρυσή της και κατά την περίοδο 1847-1917 είχε παραχωρηθεί στην Ρωσία, δι’ όν λόγο και μέχρι σήμερα εξακολουθεί να ονομάζεται ΄΄Ρωσική Εκκλησία΄΄ και να εξυπηρετεί τις λειτουργικές ανάγκες των Ρώσων χριστιανών των Αθηνών. Όμως, από το έτος 1917 μέχρι σήμερα ο ναός αποτελεί παρεκκλήσιο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
Κατά την ώρα της λειτουργίας κάποιος έκλεψε την τσάντα μιας κυρίας, η οποία, όπως ήταν λογικό, ήταν απαρηγόρητη για την κλοπή της τσάντας της και του περιεχομένου της, προεχόντως δε για την απώλεια της ταυτότητός της, των πιστωτικών καρτών της και του κινητού τηλεφώνου της. Έντρομη μέσα στα αναφιλητά της εξηγούσε ότι στο κινητό της τηλέφωνο είναι καταχωρημένα τα τηλέφωνα των μελών της οικογενείας της και όλων των συγγενών της και ότι δεν είχε πλέον τρόπο να επικοινωνήσει μαζί τους.
Κάποιοι εκ των εκκλησιαζομένων προσφέρθηκαν να τηλεφωνήσουν στην Άμεση Δράση, κάποιοι άλλοι έψαχναν στους γειτονικούς κάδους σκεπτόμενοι ότι ο κλέπτης κράτησε τα χρήματα και πέταξε τα υπόλοιπα, και κάποιοι άλλοι (μεταξύ των οποίων και η ταπεινότητά μου) μετέβησαν στην συμβολή των οδών Όθωνος και Αμαλίας στο Σύνταγμα για να ζητήσουν την αρωγή των εκεί σταθμευμένων 5-6 μοτοσικλετιστών της Ελληνικής Αστυνομίας.
Όμως, προς κατάπληξή μας, οι αστυνομικοί μοτοσικλετιστές, που απολάμβαναν τον πρωινό καφέ τους καθήμενοι επί των μοτοσικλετών τους, μας εδήλωσαν με περισσή καταφρόνηση ότι δεν μπορούν να επιληφθούν του περιστατικού της κλοπής γιατί δεν είναι ΄΄έργο΄΄ δικό τους.
Μετά από 35 περίπου λεπτά έφθασε επί της οδού Φιλελλήνων και εστάθμευσε δεξιά ένα περιπολικό της Αμέσου Δράσεως με πλήρωμα δύο αστυνομικούς (για όποιον ενδιαφέρεται με αριθμό κυκλοφορίας Ε.Α .32478 Α 24), οι οποίοι, όμως, παρέμεναν εντός του αυτοκινήτου. Ένας από εμάς πλησίασε το περιπολικό και εζήτησε από τους αστυνομικούς να βγουν από το αυτοκίνητο και να έλθουν στην πλευρά του ναού, όπου ευρίσκοντο η παθούσα και οι συμπαριστάμενοι, πλην, όμως, οι αστυνομικοί αρνήθηκαν να βγουν από το αυτοκίνητο και εζήτησαν να προσέλθει η παθούσα σ’ αυτούς. Κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία και μη θέλοντας να εκραγώ μία τέτοια ημέρα, μετέβην στην εκκλησία και παρεκάλεσα την παθούσα να μεταβούμε στο περιπολικό. Όταν πλησιάσαμε το περιπολικό, οι δύο αστυνομικοί βλέποντας ότι η παθούσα ήταν ηλικιωμένη, εξήλθαν βαριεστημένα από το περιπολικό και εζήτησαν να πληροφορηθούν τον λόγο, για τον οποίο κλήθηκαν. Η παθούσα εξήγησε τα περί της κλοπής της τσάντας της και οι αστυνομικοί με απαξιωτικό ύφος είπαν ότι θα καταγράψουν το περιστατικό, ότι θα προβούν στις δέουσες ΄΄αναζητήσεις΄΄, και ότι η παθούσα θα πρέπει να πάει ΄΄αύριο΄΄ στον Εισαγγελέα να υποβάλει μήνυση κατά του αγνώστου δράστη.
Αρνούμενος να αποδεχθώ όσα πρωτοφανή άκουγα να εκστομίζονται από τα χείλη αστυνομικών και την υπερχειλίζουσα αλαζονεία τους, ερώτησα αφελώς γιατί δεν συντάσσουν καταγγελία της παθούσης, που θα ισοδυναμεί με μήνυση, γιατί πρέπει η παθούσα να μεταβεί στον Εισαγγελέα την άλλη ημέρα για να υποβάλει μήνυση, γιατί δεν προβαίνουν πάραυτα σε ΄΄αναζήτηση΄΄ του δράστη και γιατί δεν επικοινωνούν με την εταιρία κινητής τηλεφωνίας για να εντοπίσει τώρα την θέση του απωλεσθέντος τηλεφώνου.
Αμφότεροι οι αστυνομικοί με κοίταξαν με περισσή καταφρόνηση (χειρότερη από εκείνη των συναδέλφων τους μοτοσικλετιστών) και με ειρωνικό ύφος μου είπαν ότι δεν μπορούν να προβούν στα ανωτέρω γιατί υπάρχουν τα ΄΄προσωπικά δεδομένα΄΄ και απεχώρησαν με ύφος θριαμβευτικό και εξουσιαστικό, όντας βέβαιοι ότι είχαν παράσχει την συνδρομή τους (!!!). Έδωσα για μία ακόμη φορά τόπο στην οργή μου και απεχώρησα μαζί με την παθούσα, εκείνη κλαίγοντας για την τσάντα της και για τα απωλεσθέντα υπάρχοντά της και εγώ κλαίγοντας για την κατάντια αυτού του τόπου, για την απόλυτη ανικανότητα των ΄΄φυλάκων΄΄ μας, για την αθλιότητα των κρατικών υπηρεσιών.
Σκέπτομαι ότι αυτούς τους αστυνομικούς κάποιος τους εκπαίδευσε, κάποιος τους εποπτεύει, κάποιος τους επιθεωρεί, κάποιος τους ελέγχει, κάποιος τους αξιολογεί. Σκέπτομαι ότι αυτοί οι αστυνομικοί, που πρωταγωνίστησαν στο ταπεινό επεισόδιο της κλοπής μιας τσάντας, είναι εικόνα και ομοίωση εκείνων που τους εκπαίδευσαν, εκείνων που τους ελέγχουν και τους εποπτεύουν και εκείνων που τους αξιολογούν, δηλαδή των ηγητόρων τους, χαμηλόβαθμων ή υψηλόβαθμων. Και αυτό μεγάλωσε ακόμη περισσότερο την θλίψη μου.
Άμεση συνέπεια η ταλαιπωρία του πολίτη
Γ. Περιστατικό τρίτο
Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα σε σπίτι συνεργάτη μου, η κόρη του οποίου είναι μαθήτρια της Γ’ τάξεως δημοσίου δημοτικού σχολείου.
Εκεί έκπληκτος άκουσα ότι η πρόσθεση αριθμών δεν διδάσκεται στα παιδιά με τον κλασσικό τρόπο βάζοντας τους αριθμούς τον έναν κάτω από τον άλλο αλλά οριζόντια με τον διαχωρισμό των χιλιάδων, των εκατοντάδων, των δεκάδων και των μονάδων. Μη πιστεύοντας τα λεγόμενα εζήτησα από την μαθήτρια να μου γράψει ένα παράδειγμα μιας τέτοιας πράξεως και αυτή μου έγραψε ΄΄3285+2544΄΄ και μου εξήγησε ότι η πρόσθεση γίνεται χωρίζοντας και προσθέτοντας πρώτα τις χιλιάδες (3.000 συν 2.000), μετά τις εκατοντάδες (200 συν 500), μετά τις δεκάδες (80 συν 40) και μετά τις μονάδες (5 συν 4). Εμβρόντητος παρακολουθούσα την μαθήτρια να προσπαθεί να προσθέσει τα παραπάνω και σκέφθηκα ότι την ανωτέρω μέθοδο την χρησιμοποιούσαν πριν από πολλά χρόνια στον στρατό σε στρατιώτες απολύτως αναλφάβητους για να τους εξηγήσουν τα στοιχεία, από τα οποία συντίθεται ένας αριθμός (μονάδες, δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες). Ερώτησα τους γονείς της μαθητρίας εάν έχουν απευθυνθεί στον δάσκαλο του σχολείου για το ζήτημα αυτό και μου απάντησαν ότι το έκαναν αλλά η απάντηση ήταν ΄΄αυτό προβλέπει το σχολικό πρόγραμμα΄΄. Ερώτησα την μαθήτρια εάν μαθαίνει την ΄΄προπαίδεια΄΄ και μου απάντησε ότι την μαθαίνει ΄΄απέξω΄΄ αλλά δεν μπορεί να καταλάβει τις σημαίνουν οι αριθμοί, που παρατίθενται στους σχετικούς πίνακες.
Θυμήθηκα ότι πριν από 60 τόσα χρόνια σ’ ένα ταπεινό δημοτικό σχολείο ενός χωριού της Αρκαδίας οι δάσκαλοι εκείνης της εποχής μας μάθαιναν σωστά την πρόσθεση και την ΄΄προπαίδεια΄΄, και ότι όλοι γνωρίζαμε ότι οι πίνακές της θα ήσαν προς καθημερινή χρήση σε ολόκληρη την ζωή μας και έκλαψα από την μία από συγκίνηση για τους εκπαιδευτικούς εκείνων των δύσκολων χρόνων, που με κόπο, με κουράγιο και με περισσή αγάπη μας έμαθαν σωστά τα σπουδαία και τα βασικά της ζωής μας (μνημόσυνο αιώνιο σ’ αυτούς) και από την άλλη για την κατάντια της παιδείας και του τόπου μας, για το μέλλον, που προοιωνίζεται σκοτεινό για τα παιδιά μας και για τα εγγόνια μας, που έχουν την ατυχία να μεγαλώνουν στα χέρια ενός ΄΄βαθύτατα αναχρονιστικού κράτους΄΄ και στα χέρια ανοήτων, ανερμάτιστων και επιεικώς ηλιθίων δασκάλων και ταγών.
Δ. Περιστατικό τέταρτο
Πριν από λίγες ημέρες τηλεφώνησα στην Γραμματεία μιας Εισαγγελίας επαρχιακής πόλεως για να υποβάλω στον Εισαγγελέα μία αναφορά – αίτηση για καθυστέρηση στην διαχείριση ποινικών δικογραφιών και εζήτησα την ηλεκτρονική διεύθυνση του Εισαγγελέως για να αποστείλω την αναφορά – αίτηση.
Ο Γραμματέας, ο οποίος εσήκωσε το ακουστικό του τηλεφώνου μετά από επανειλημμένες κλήσεις την (τετάρτη ή την πέμπτη), μου εξήγησε ότι, εάν στείλω την αναφορά – αίτηση με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, δεν θα πρωτοκολληθεί γιατί δεν θα συνοδεύεται από μεγαρόσημο, από γραμμάτιο προεισπράξεως δικηγορικής αμοιβής, και, εάν αφορά κάποιον διάδικο, από σχετική εξουσιοδότηση. Αντέλεξα ότι η αναφορά- αίτηση δεν θα υπογράφεται από δικηγόρο αλλά από τον ενδιαφερόμενο πολίτη, ο οποίος αδυνατεί να προσέλθει στην εν λόγω Εισαγγελία και θέλει να στείλει την αναφορά του με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Ο Γραμματέας θυμωμένος μου απάντησε ότι σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει οπωσδήποτε να υποβληθεί η αναφορά από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο και οργισμένος μου έδωσε μία ηλεκτρονική διεύθυνση. Προσπάθησα να εξηγήσω στον Γραμματέα τα δικαιώματα του πελάτη μου ως πολίτη αλλά εκνευρισμένος μου έκλεισε το τηλέφωνο. Αμέσως, τηλεφώνησα πάλι στο ίδιο τηλέφωνο και εζήτησα να μιλήσω στον Εισαγγελέα αλλά μου απάντησε ότι ΄΄λείπει΄΄, εζήτησα να μιλήσω στον αναπληρωτή του αλλά μου απάντησε ΄΄λείπει΄΄ και μου έκλεισε το τηλέφωνο. Η συνέχεια δεν ενδιαφέρει το παρόν σημείωμα.
Αυτός ο Γραμματέας είναι βέβαιο ότι ΄΄λύνει και δένει΄΄ στην περιοχή του. Είναι βέβαιο ότι ΄΄κρατάει στο χέρι΄΄ (κατά το κοινώς λεγόμενο) και τον Εισαγγελέα και τους Αντιεισαγγελείς και όλους γιατί συγκαλύπτει τις απουσίες τους. Και είναι βέβαιο ότι έχει ορίσει τους δικούς του κανόνες, οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με τις κυβερνητικές εξαγγελίες για εκσυγχρονισμό της δημοσίας διοικήσεως και της δικαιοσύνης δεν έχουν καμία σχέση με τις φιλότιμες προσπάθειες, που γίνονται (όταν γίνονται) γι’ αυτό τον σκοπό, δεν έχουν καμία σχέση με την ΄΄ψηφιακή διακυβέρνηση΄΄. Είναι κανόνες αναχρονισμού, τυραννικής και φεουδαρχικής γραφειοκρατίας και βαρβαρότητος, που εξακολουθεί να συνθλίβει την ζωή μας.
Επίμετρο
Κύριε Πρωθυπουργέ, κύριοι Υπουργοί, κύριοι Υφυπουργοί, κύριοι Γενικοί Γραμματείς, όσα σπουδαία και μεγάλα και αν επιτύχετε, η βαρβαρότητα του ΄΄βαθέος κράτους΄΄ θα εξακολουθεί να είναι εδώ, θα σας αντιμάχεται και θα μας συνθλίβει, θα μας εξοργίζει, θα μας πληγώνει. Και αν δεν κερδίσετε αυτή την μάχη, θα έχετε ατυχήσει. Και, δυστυχώς, δεν θα υπάρξει άλλη ευκαιρία για τα επόμενα τουλάχιστον 20 χρόνια.
Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για λόγους επισκεψιμότητας και στατιστικών. Συνεχίζοντας την περιήγηση, αποδέχεστε τη χρήση αυτών των cookies
ΑποδοχήΠερισσότερα