Share
Η ανάγκη ενσωμάτωσης του συμπεριληπτικού σχεδιασμού και των αρχών της προσβασιμότητας ως θεμελιωδών και αναπόσπαστων στοιχείων στην αρχιτεκτονική, στην κατασκευή και στην εκπαίδευση αναδείχθηκε στο πλαίσιο ημερίδας, την οποία οργάνωσαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) και η Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ).
Η ημερίδα για τον σχεδιασμό φιλικών, προσβάσιμων και συμπεριληπτικών χώρων πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 Μαΐου στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ. Η εκδήλωση κορυφώθηκε με τα εγκαίνια της έκθεσης βραβείων του προγράμματος της UIA “Αρχιτεκτονική για όλους”, το οποίο αναδεικνύει έργα που προωθούν τη δημιουργία χώρων φιλικών, κοινωνικά βιώσιμων και προσβάσιμων για όλους. Η έκθεση φιλοξενείται στο φουαγιέ του ΤΕΕ/ΤΚΜ και θα παραμείνει ανοικτή για το κοινό μέχρι και το τέλος Ιουνίου.
Τις εργασίες της ημερίδας άνοιξε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ Ηλίας Περτζινίδης, υπογραμμίζοντας στον χαιρετισμό του ότι η προσβασιμότητα και η συμπερίληψη δεν είναι απλώς δυο λέξεις, «αλλά είναι ενέργειες, είναι έργο, το οποίο όλοι μαζί οφείλουμε να υλοποιήσουμε, και είναι χρέος, καθήκον, αλλά πρωτίστως έκφραση σεβασμού και δήλωση ισοτιμίας». Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, μάλιστα, χαρακτήρισε θλιβερό το γεγονός ότι η έννοια της βιώσιμης προσβασιμότητας απασχολεί το ελληνικό κράτος μόνον τα τελευταία χρόνια.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ) Δημήτρης Ξυνομηλάκης επικεντρώθηκε στην κατάσταση των πεζοδρομίων στην Ελλάδα, κάνοντας λόγο για μια «μεγάλη πληγή» και υπογραμμίζοντας την ανάγκη να οργανωθούν λειτουργικά και ασφαλή δίκτυα για όλους. «Δεν μπορεί να υπάρχει ένας θαυμάσιος πεζόδρομος σε μια πόλη και όλη η πόλη στο εσωτερικό της να είναι απροσπέλαστη. Όλα αυτά θα πρέπει να λειτουργούν οργανωμένα και όχι τοπικά και σημειακά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Χαιρετισμό στο πλαίσιο της ημερίδας απηύθυνε ο Jerzy Grochulski, αντιπρόεδρος της UIA/Region II. «Η αρχιτεκτονική θα πρέπει να γίνει συνώνυμο της κοινωνικής εμπιστοσύνης», τόνισε, σημειώνοντας ότι αποστολή των αρχιτεκτόνων είναι να υπηρετούν τους ανθρώπους και την κοινωνία.
Η πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της UIA Φανή Βαβύλη μίλησε για την ανάγκη ενσωμάτωσης στην αρχιτεκτονική πρακτική των αρχών της βιωσιμότητας, της συμπερίληψης και της προσβασιμότητας. «Από την κλίμακα της πόλης μέχρι το κτίριο, οι αρχιτέκτονες είναι υπεύθυνοι για την αναζήτηση και εφαρμογή πρωτοποριακών επιλύσεων, κατάλληλων για όλους τους πολίτες, με στόχο το ευ ζην των πολιτών», ανέφερε.
Για το αίτημα της συμπερίληψης ως πηγή νέων αρχιτεκτονικών ιδεών μίλησε ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του πανεπιστημίου Ιωαννίνων και διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου CRISIS Νικόλας Πατσαβός. Όπως είπε, η έννοια της συμπερίληψης έχει διευρυνθεί πάρα πολύ και περιλαμβάνει, πέρα από ζητήματα που έχουν να κάνουν με την προσβασιμότητα, έννοιες όπως ο συμπεριληπτικός και ο ανθρωποκεντρικός σχεδιασμός αλλά και η σχεδιαστική δικαιοσύνη.
«Ικανοτισμός και αρχιτεκτονική» ήταν το θέμα που ανέπτυξε στην ομιλία της η Μάνθα Ζαρμακούπη, επίκουρη καθηγήτρια Ρωμαϊκής Αρχιτεκτονικής και κάτοχος της Έδρας «Morris Russell και Josephine Chidsey Williams» στο Τμήμα Ιστορίας της Τέχνης του πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Η ίδια έκανε ξεχωριστή αναφορά στο παράδειγμα της πρόσβασης στον ιερό βράχο της Ακρόπολης.
Για την «Πόλη για Όλους» και για τις μετακινήσεις χωρίς εμπόδια ως βασικό πυλώνα της βιώσιμης κινητικότητας μίλησε η Δρ. Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών Μαρία Μορφουλάκη, η οποία επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι το μετρό της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα καλό παράδειγμα.
Ομιλητής στην ημερίδα ήταν και ο Δρ. Ψυχιατρικής Στέλιος Κυμπουρόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσβασιμότητα ως παράγοντα ποιότητας ζωής. «Ο καθολικός σχεδιασμός δεν είναι τεχνική επιλογή. Είναι το σημείο όπου η καλαισθησία συναντά τον σεβασμό και η λειτουργικότητα υπηρετεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όταν ένα κτίριο είναι προσβάσιμο, είναι πιο όμορφο, γιατί ενώνει», σημείωσε ο κ. Κυμπουρόπουλος και τόνισε: «Η αρχιτεκτονική δεν είναι διακόσμηση. Είναι πολιτική πράξη. Και κάθε ράμπα που τοποθετείται στο πίσω μέρος ενός κτιρίου είναι μια συμβολική αποπομπή. Είναι σαν να λέμε ‘θα σε δεχτώ, αλλά από την πίσω πόρτα’».
Τους στόχους του προγράμματος «Αρχιτεκτονική για Όλους», στο πλαίσιο του οποίου διοργανώνεται και η περιοδεύουσα έκθεση βραβείων, παρουσίασε ο Αναπληρωτής διευθυντής του προγράμματος της UIA Σωτήρης Παπαδόπουλος. «Ευαισθητοποιούμε τους μελετητές σχετικά με την προσβασιμότητα και τον συμπεριληπτικό σχεδιασμό, προωθούμε την ένταξη του συμπεριληπτικού σχεδιασμού στην κατασκευή και στην εκπαίδευση και υποστηρίζουμε βέλτιστες πρακτικές στον συμπεριληπτικό αστικό σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική», επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Παπαδόπουλος. Ο ίδιος έκανε ειδική αναφορά στις τέσσερις ελληνικές συμμετοχές που κατά το παρελθόν απέσπασαν βραβεία στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος της UIA: 1. Αττικό Μετρό Αθήνας (2008, Τορίνο), 2. Δημαρχείο Θεσσαλονίκης (2011, Τόκιο), 3. Ανάπλαση νέας παραλίας (2014, Durban Αφρικής) και 4. Ανάπλαση κέντρου Καρπενησίου (2017, Σεούλ).
Σύσκεψη Προέδρων της UIA
Στις 29 Μαΐου το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, το Ελληνικό Τμήμα της UIA και η Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων φιλοξένησαν στη Θεσσαλονίκη την καθιερωμένη Σύσκεψη Προέδρων – Presidents’ Meeting της UIA, Region II.
Στη συνάντηση, που διεξήχθη υβριδικά, συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο αντιπρόεδρος της UIA/Region II Jerzy Grochulski και η πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της UIA Φανή Βαβύλη, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Γενικός Γραμματέας της UIA Rui LEÃO (Μακάο). Εκπροσωπήθηκαν με τους προέδρους τους, πλην του ελληνικού και του πολωνικού, τα τμήματα της Ουκρανίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβενίας, της Σλοβακίας, του Ισραήλ, της Ρουμανίας, του Λίβανου, της Τσεχίας, της Αρμενίας και της Γεωργίας.
Ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Τέλλιος παρουσίασε το έργο του πανεπιστημίου στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο πρόεδρος του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νικόλας Πατσαβός παρουσίασε τα αποτελέσματα workshops που διεξήχθησαν με πρωτοβουλία του πανεπιστημίου, ενώ η εκπρόσωπος της Ένωσης Αρχιτεκτόνων της Μεσογείου (UMAR) Όλγα Πάππα αναφέρθηκε στη δράση που έχει αναπτύξει η UMAR στην τελευταία θητεία.
Στις 30 Μαΐου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών και στο Μουσείο των Αιγών και της Βεργίνας, με ειδική ξενάγηση για τους συμμετέχοντες στο Region II Meeting.
