φωτογραφία ΧΑΛΑΤΣΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ & ΣΙΑ ΟΕ Ι.Ε.Π.Υ.Α.

Ρίχνοντας φως σε λεπτομέρειες της νομοθεσίας για την Υγεία και Ασφάλεια στα εργοτάξια

20:05 - 28/07/2024

Οι κκ. Κωνσταντίνος Σινογιώργος, Οικονομικός Γραμματέας ΟΣΕΤΕΕ και Παύλος Βλάχος, Μέλος Διοίκησης ΣΤΥΕ απαντούν σε κρίσιμα ερωτήματα του τεχνικού κόσμου που αφορούν στην Υγεία και Ασφάλεια στα εργοτάξια

Η Υγεία και Ασφάλεια στους χώρους εργασίας στις «αναπτυγμένες» χώρες του Δυτικού κόσμου τον 21^ο αιώνα, δε θα έπρεπε να είναι ζητούμενο αλλά μια σταθερά. Ιδίως σε μια χώρα του λεγόμενου σκληρού πυρήνα της ΕΕ, όπως η Ελλάδα. Ιδιαίτερα θα λέγαμε στα Τεχνικά έργα και στους εργοταξιακούς χώρους όπου μεταβάλλονται συνεχώς σε σχέση με άλλους χώρους εργασίας που οι συνθήκες παραμένουν σταθερές.

Κατά τη διάρκεια της εξαιρετικά πετυχημένης 2ης Διεθνούς Έκθεσης ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΕΡΓΩΝ ergo.tec, η ΟΣΕΤΕΕ προσκλήθηκε και διοργάνωσε ημερίδα για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία. Ακολούθησε σειρά ερωτήσεων για τα σχετικά θέματα από Μηχανικούς και φοιτητές στα οποία απαντάμε παρακάτω.

Κωνσταντίνος Σινογιώργος, Οικονομικός Γραμματέας ΟΣΕΤΕΕ

Στη χώρα μας ως γενικό πλαίσιο, τα τελευταία χρόνια, έχει θεσμοθετηθεί ο Ν.3850/2010 όπου ορίζεται ο κώδικας που έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή μέτρων για την προαγωγή της Υγείας και της Ασφάλειας των εργαζομένων κατά την εργασία. Προς το σκοπό αυτό, περιέχει γενικές αρχές σχετικά με την πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων και την προστασία της Υγείας και της Ασφάλειας, την εξάλειψη των συντελεστών κινδύνου των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών, την ενημέρωση, τη διαβούλευση, την ισόρροπη συμμετοχή, την κατάρτιση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, καθώς και τους κανόνες για την εφαρμογή των γενικών αυτών αρχών.

Ειδικότερα στο νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας περί μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεση εργασιών σε εργοτάξια οικοδομών περιλαμβάνεται το Π.Δ. 1073/1981 (ΦΕΚ 193/Α/26-9-1981) για την εφαρμογή του οποίου εξεδόθησαν μεταγενέστερα δύο σχετικές εγκύκλιοι, η Εγκ. 131081/29.9.1981 με σκοπό την ενημέρωση των υπηρεσιών για την έκδοση του σχετικού Π.Δ/ματος και με επιπλέον στόχο περεταίρω επιμέρους διευκρινίσεις και η Εγκ. 130236/15.2.1982 με σκοπό την ενημέρωση υπηρεσιών και τεχνικού κόσμου για την ημερομηνία έναρξης ισχύος του. Εφιστώντας επιπροσθέτως τη προσοχή, προς πάσα κατεύθυνση, για την ανάγκη της συνεχούς παρακολούθησης και της αυστηρής εφαρμογής του

Στο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας μας ορίζεται και η υποχρέωση εκπόνησης Σχεδίου Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) και Φάκελος Ασφάλειας και Υγείας (ΦΑΥ) για τα υπό μελέτη έργα σύμφωνα με το Π.Δ. 305/96 και την Εγκύκλιο 52206/36/1997. Το Σχέδιο Ασφαλείας και Υγείας (Σ.Α.Υ.) αποσκοπεί στην πρόληψη των κινδύνων κατά την κατασκευή του έργου, ενώ ο Φάκελος Ασφαλείας και Υγείας (Φ.Α.Υ.) στην πρόληψη των κινδύνων κατά τις ενδεχόμενες μεταγενέστερες εργασίες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του έργου, όπως εργασίες συντήρησης, μετατροπών, καθαρισμού. Αξίζει να σημειωθεί πως η ύπαρξη μελέτης ΣΑΥ – ΦΑΥ ως απαραίτητων στοιχείων για την έγκριση οριστικής μελέτης εφαρμογής σε κάθε δημόσιο έργο θεσμοθετήθηκε με την Αποφ. Αριθμ. ΔΙΠΑΔ/οικ.88/27-11-2002 (ΦΕΚ 16/Β/14-01-2003).

Επίσης, έχουν εκδοθεί υπουργικές αποφάσεις που ορίζουν θέματα σχετικά με τις υποχρεώσεις και μέτρα για την περίφραξη των εργοταξίων αλλά και την ασφαλή διέλευση των πεζών κατά την εκτέλεση εργασιών σε κοινόχρηστους χώρους πόλεων και οικισμών που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών. Η περίφραξη πρέπει να είναι κατάλληλη και ικανοποιητικής αντοχής σύμφωνα με τις ελάχιστες προδιαγραφές που καθορίζονται στη σχετική νομοθεσία και ειδικά στους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Ελάχιστες Προδιαγραφές για Προσωρινά ή Κινητά Εργοτάξια) Κανονισμούς του 2015 (Κ.Δ.Π. 410/2015). Η περίφραξη του εργοταξίου στοχεύει στην αποτελεσματική απομόνωση του χώρου των εργασιών, περιλαμβανομένων και των βοηθητικών χώρων αποθήκευσης υλικών και εξοπλισμού, ώστε ν’ αποτρέπεται η είσοδος σ’ αυτόν προσώπων τα οποία δεν έχουν εργασία. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η έκθεση σε κίνδυνο καθώς και η πρόκληση ατυχημάτων, επικίνδυνων συμβάντων ή/και επαγγελματικών ασθενειών σε πρόσωπα που μπορεί να επηρεαστούν από τις δραστηριότητες στο εργοτάξιο. Το είδος της περίφραξης πρέπει να καθορίζεται στο Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) και τις Τεχνικές Προδιαγραφές κάθε έργου με βάση τις σχετικές απαιτήσεις της νομοθεσίας και τα αποτελέσματα της γραπτής εκτίμησης κινδύνου για κάθε εργοτάξιο. Στην Υ.Α. 6952/2011 (ΦΕΚ 420/Β` 16.3.2011) καθορίζονται κανόνες και μέτρα σχετικά με την διαμόρφωση ασφαλών διάδρομων κίνησης πεζών, για την ασφάλιση του εργοταξίου, τη σήμανση του, το φωτισμό στους χώρους αυτούς, την πληροφόρηση με σχετικές πινακίδες σήμανσης αλλά και την αποκατάσταση των κοινόχρηστων χώρων μετά το πέρας των εργασιών. Βέβαια καθορίζονται και οι υπεύθυνοι για την τήρηση όλων των παραπάνω, οι υποχρεώσεις τους αλλά και οι κυρώσεις με τις οποίες μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι οι παραβάτες.

Για την ασφαλή κίνηση και τη προστασία έναντι πτώσης σε φρεάτια ανελκυστήρα (ερ.7)ή και κατακόρυφα ανοίγματα έχουν προβλεφθεί από την ισχύουσα νομοθεσία οι τρόποι προστασίας. Σχετικά με την προστασία έναντι πτώσης σε φρεάτια ανελκυστήρα έχει εκδοθεί το Π.Δ.778/80 όπου προβλέπονται στις διατάξεις για τα ήδη των ικριωμάτων, την ορθή χρησιμοποίηση τους, του ορθοστάτες του και την σύνδεση τους, τις εγκάρσιες δοκίδες, τις αντηρίδες (τιράντες χιαστί), τα δάπεδα των ικριωμάτων, τη σύνδεση των ικριωμάτων με την οικοδομή, τα προστατευτικά προστάγματα (σκάφη), τα κινητά ικριώματα αλλά και τα σταθερά ή κινητά μεταλλικά ικριώματα εν είδη πύργων, τα αναρτημένα ικριώματα, την εξασφάλιση περάτων ξυλότυπων και πλακών αλλά και τα κεκλιμένα επίπεδα με τα οποία προβλέπεται η ανάβαση σε υψηλότερα επίπεδα εφόσον δεν υπάρχουν εσωτερικές ή σταθερές κλίμακες. Επισημαίνεται δε πως στις κρεμαστές σκαλωσιές εξωτερικών τοιχίων απαιτείται διπλή φουρκέτα στήριξης και διπλό λατάκι, προστασία έναντι πτώσης με κιγκλίδωμα περιμετρικά του δαπέδου εργασίας και όταν χρησιμοποιείται φορητή σκάλα, το κιγκλίδωμα να είναι μεγαλύτερου ύψους.

Για τη προστασία ανοιγμάτων οριζόντιων ή και κατακόρυφων επιφανειών όπως φωταγωγοί, ανοίγματα ασανσέρ, ανοίγματα κλιμάκων, εκσκαφές, τάφροι, φρεάτια και καθώς και οι δεξαμενές ή τάφροι που περιέχουν καυστικές ή δηλητηριώδης ουσίες (π.χ. λάκκοι ασβέστιου) πρέπει να εξασφαλίζονται έναντι πτώσεως είτε με περιμετρικό, ανθεκτικό κιγκλίδωμα ύψους 1μ είτε με επικάλυψη ικανής αντοχής.

Κατά τη φάση τώρα της σκυροδέτησης οφείλεται η καλή υποστήριξη ξυλοτύπων, στα πέρατα των πλάκων και των ξυλοτύπων και προστασία με κιγκλιδώματα ή άλλη προστατευτική διάταξη έναντι πτώσης. Στα πέρατα των εξωστών πρέπει να εξασφαλίζεται η προστασία με πατοκολώνες και οικοδομικό πλέγμα/σανίδια.

Η Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται και στη χώρα μας και ιδιαίτερα σε επικίνδυνους κλάδους της οικονομίας όπως είναι ο κατασκευαστικός.