Ο Οικονομοτεχνικός Σύμβουλος της Π.Ε.Σ.Ε.Δ.Ε.,Οικονομικός Αναλυτής – Διπλ. Οικονομολόγος–Μηχ/γος Μηχ/κός, Κωνσταντίνος Σταματόγιαννης αναλύει στο ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟΝ ΒΗΜΑ την διάρθρωση του οικονομικού συστήματος σήμερα και τις επιλογές διαχρονικά που οδήγησαν σε αυτή την πραγματικότητα.
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_127 της ΠΕΣΕΔΕ
Παγκόσμια αναδιάταξη ισχύος προ των πυλών? Σενάριο παγκόσμιας κυριαρχίας της Κίνας. Οι οικονομικά/στρατιωτικά ισχυρές χώρες χρησιμοποίησαν μέχρι τον μεσαίωνα μισθοφόρους για την επέκταση τους και με αυξανόμενα κίβδηλη αμοιβή των μισθοφόρων κατά την περίοδο ολοκλήρωσης της επέκτασης – ευμάρειας/παρακμής που οδήγησε σε σταδιακή άρνηση στράτευσης και κατάρρευση, κατά τις βιομηχανικές επαναστάσεις και πριν τους παγκοσμίους πολέμους τις αποικίες για κλοπή/ αφαίρεση των αναγκαίων πρώτων υλών και πολύτιμων μετάλλων. Μετά τον 2ο ΠΠ χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος μετακύλισης του κόστους παραγωγής των απλούστερων παραγωγικών διαδικασιών σε χώρες με χαμηλότερο κόστος εργασίας και σε περισσότερες βαθμίδες/κράτη για περιορισμό του μονοπωλιακού κινδύνου. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο σχεδόν πάντα για μικρούς ελεγχόμενους δορυφόρους και πάντοτε με παρακράτηση τεχνογνωσίας. Η αρχική σκέψη εφαρμογής της μεθόδου παραγωγικής μηχανής χαμηλού κόστους/χαμηλής ποιότητας στην Κίνα αποδείχθηκε παντελώς λανθασμένη λόγω της αμερικανικής υπεροψίας και αίσθησης παντοδυναμίας μετά την κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ. Η Κίνα (1,4 Δις πληθυσμός – Απολυταρχικό καθεστώς) μετατράπηκε σε major παγκόσμιο παραγωγό σε όλα τα επίπεδα ποιότητας σε Φάρμακα – Ηλεκτρονικά κ.λ.π. με τεράστια εσωτερική αγορά που αγνοήθηκε στον αρχικό σχεδιασμό και με κατοχή πυρηνικών όπλων. Το 2000, η Κίνα με πληθυσμό 1,4 δις εμφάνιζε ΑΕΠ στο 12% των Usa (0,32Δις πληθυσμό). Το 2020 η Κίνα έφτασε στο 69% του ΑΕΠ Usa, εκφρασμένο δε σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPP) στο 124% του ΑΕΠ Usa. Κατέχοντας αυτόνομη τεχνογνωσία και παραγωγική βάση κρατάει πλέον τον πλανήτη στα χέρια της (που θα βρίσκεται σε τεράστια ύφεση και ανάγκη τροφοδοσίας) και θα απαιτεί (η Κίνα) σταδιακά και υποχρεωτικά πλέον πληρωμή σε αξίες και όχι νομίσματα τυπογραφείου ($, Ευρώ) εντείνοντας την αποδυνάμωση Usa και ΕΕ. Πιστεύω ότι η παγκόσμια κυριαρχία της Κίνας (με οικονομικούς και στρατιωτικούς όρους), που προβλεπόταν από μεγάλο μέρος αναλυτών συγγραφέων αλλά και ισχυρών της οικονομίας πριν την τρέχουσα κρίση κορονοϊού (???) ως επερχόμενη σε 10 χρόνια από σήμερα (+/-2έτη), , έχει επέλθει ήδη με τους χειρισμούς που έγιναν και απλά θα πάρει 1-2 χρόνια για πλήρη συνειδητοποίηση και αποδοχή. Ελπίζω και εύχομαι αναίμακτα.
Ο προγραμματισμός των οικονομικά ισχυρών παγκοσμίως με πυρήνα φυσικά τις ΗΠΑ είχαν ως χρονοδιάγραμμα μετακύλισης δραστηριοτήτων/κεφαλαίων/νομισμάτων/περιουσιών την επόμενη 10ετία και η πανδημία τους πρόλαβε σε πολύ αρχικό στάδιο υλοποίησης του σχεδίου. Πιστεύω ότι ήταν απόλυτα λάθος ή ανήθικα σκόπιμος ο χειρισμός με το κλείσιμο των οικονομιών λόγω πανδημίας. Είμαι βέβαιος ότι η επιλογή των ισχυρών έγινε με στόχο τον περιορισμό των ατομικών/ δημοκρατικών ελευθεριών. Αντιμετωπίζουμε πείραμα κοινωνικής συμπεριφοράς σε ολοκληρωτισμό.
Κυρίως αυτό με κάνει φανατικό εχθρό των μέτρων που πάρθηκαν στις Δυτικές κοινωνίες, τα οποία κατέστρεψαν τα όνειρα μίας τουλάχιστον ολόκληρης γενιάς, χωρίς δικαίωμα επιλογής. Τα πάντα στην σημερινή λειτουργία του πλανήτη προσδιορίζονται από τα οικονομικά μέσα. Τα πάντα είναι χρήμα. Η λειτουργία της σημερινής κοινωνίας «Υπηρεσιών», με την διαβίωση των ανθρώπων κυρίως σε αστικά κέντρα, βασίζεται 100% στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας/πλεονασμάτων, η αναδιανομή των οποίων (ασχέτως πολιτικού μοντέλου) οδηγεί στην υψηλής ποιότητας διαβίωση που έχουμε φτάσει να θεωρούμε αυτονόητη και ακλόνητη. Παρακαλώ αναλογισθείτε ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής και η πανάκριβη πλέον τεκνοποίηση των Δυτικών κοινωνιών είναι φαινόμενο των τελευταίων 50 ετών και μόνον. Η πραγματική αξία της ανθρώπινης ζωής στις σημερινές μη παραγωγικές Δυτικές Κοινωνίες υπηρεσιών/αστυφιλίας είναι μηδέν, αν οι κοινωνίες χάσουν την προστιθέμενη αξία προς αναδιανομή / παύσουν να έχουν τα οικονομικά/τεχνολογικά μέσα υποστήριξης της ανθρώπινης ζωής.
Διαχείριση μετά το 1990:
Πληθώρα λανθασμένων οικονομικών χειρισμών (άκριτη πιστωτική επέκταση) και εξελίξεων στην παγκόσμια οικονομία με πρωτοστατούσα την αμερικανική κατά τις δεκαετίες του 1990 και 2000 οδήγησαν στην χρηματοοικονομική κρίση των ΗΠΑ του 2008, η οποία επεκτάθηκε στην συνέχεια σε πραγματική οικονομική κρίση με προεκτάσεις στις λοιπές οικονομίες. Η επιλογή αντιμετώπισης αντίθετη της Ελληνικής Επιλογής Μνημονίων (μοναδική μακροοικονομικά ορθή), δηλαδή χαλάρωση και εκτύπωση νομίσματος και μηδενισμός επιτοκίων οδηγεί σε αναπόφευκτη καταστροφή. Μόνον απόλυτος βλαξ θα μπορούσε να πιστέψει ότι οι κοινωνίες περίμεναν το 2020 για ανακάλυψη του νομίσματος χωρίς αντίκρισμα. Υπερχρέωση (Ιδιωτική και Δημόσια) στις δημογραφικά γερασμένες Δυτικές ανεπτυγμένες χώρες, σε αναμονή αφορμής για την επόμενη τεράστια οικονομική κρίση μετά τους χειρισμούς πιστωτικής/ νομισματικής επέκτασης στην κρίση 2008/09. Η καραντίνα των “πολιτισμένων” κυβερνήσεων του Δυτικού ανεπτυγμένου κόσμου, ήταν ότι πιο ανήθικο μπορεί να σκεφτεί μορφωμένος άνθρωπος, και εφαρμόσθηκε με βάση τον πολιτικό λαϊκισμό της τελευταίας δεκαετίας και βραχυπρόθεσμη εκτίμηση εκλογικής επιρροής. Υποθέτω ότι το σενάριο της οικονομικής/πολιτικής νομενκλατούρας που κυβερνά τον πλανήτη μετά την λανθασμένη/ εκβιασμένη επιλογή του shutdown/καραντίνας, ήταν η κατάρρευση των οικονομιών και η πληθωριστική απαξίωση του συσσωρευμένου παγκοσμίου χρέους, χωρίς να χρεωθούν την καταστροφή κυβερνήσεις ή χρηματοοικονομικοί οίκοι και χωρίς τον κίνδυνο λαϊκής (κομμουνιστικής/φασιστικής) μορφής εξέγερσης. Με την λανθασμένη επιλογή που τελικώς προκρίθηκε, οι χώρες θα αντιμετωπίσουν πρωτοφανή ύφεση κατά περίπτωση. Τουλάχιστον όλες οι ελλειμματικές χώρες (σε επίπεδο παραγωγικού ισοζυγίου), σε περιβάλλον πληθωρισμού βασικών αγαθών και απαξίωσης/ deflation των υπολοίπων (ευγενών) αγαθών, με πιθανότητα χρεοκοπιών και απροσδιόριστων συνεπειών για περισσότερες από 100 χώρες. Χρηματιστήρια και ακίνητα θα χάσουν μεγάλο ποσοστό της αξίας τους. Οι οικονομικές συνέπειες θα επηρεάσουν σχεδόν τα πάντα με μεγάλη αύξηση ανεργίας, μείωση μισθών Δημοσίου και συντάξεων, μείωση ενοικίων, πτώση τιμής ακινήτων, μείωση μεταφορών, τιμών ενέργειας, ραγδαία υποχώρηση τουρισμού, απαξίωση ιατρικών υπηρεσιών/ συστήματος υγείας, μείωση παραγωγής / αλλά ακόμη ισχυρότερη μείωση κατανάλωσης.
Καθότι δεν υπήρχε κάποιος ισχυρός πεφωτισμένος ηγέτης σε ΗΠΑ ή Ε.Ε. εννοώ φυσικά και όχι σε κάποια μικρή χώρα, οι κυβερνήσεις δεν είχαν τελικά άλλη επιλογή, εκτός από την λήψη μέτρων, καθότι οι θάνατοι θα προηγούνταν της οικονομικής καταστροφής, την οποία θα αδυνατούσαν να εξηγήσουν και να γίνουν πιστευτοί. Αποτελεί απλά αποπροσανατολιστικό ψέμα η χρέωση του πληθωρισμού που εμφανίστηκε σε πρόβλημα των αλυσίδων τροφοδοσίας και την αναμονή ταχείας αποκλιμάκωσης. Στην πραγματικότητα στην τροφοδοσία οφείλεται ένα πολύ μικρό ποσοστό, με το μεγαλύτερο ποσοστό να αποτελεί αμφισβήτηση νομισμάτων ($, Ευρώ) εκ μέρους των παραγωγών (Κίνα-Ρωσία-Αραβικές χώρες) πρώτων υλών, βασικών καταναλωτικών προϊόντων και ενέργειας (πετρέλαιο-φυσικό αέριο). Ενδεικτικά διαγράμματα δεικτών πετρελαίου, φυσικού αερίου και ΠΥ.
Τρέχοντα Οικονομικά Στοιχεία
USA: Το Δημόσιο Χρέος 2010-2021 εκτοξεύτηκε από 13 σε 30 Τρις$ και ανήλθε από 60% σε 136% του ΑΕΠ. Τα συνολικά χρέη της Οικονομίας των ΗΠΑ του 2021 προσεγγίζουν το 400% του ΑΕΠ. Να επισημανθεί ότι η χρηματοοικονομική κρίση του 2008 επήλθε σε ύψος χρεών 373% του ΑΕΠ, το δε κραχ του 1929 σε επίπεδο 265% του ΑΕΠ. Ο Ισολογισμός της Fed επεκτάθηκε στο διάστημα 2020-2021 κατά 5,1Τρις$, όταν σε μια 6ετία για αντιμετώπιση της κρίσης του 2008 η επέκταση ανήλθε σε 3,5 Τρις$. Η Καθαρή Διεθνής Επενδυτική Θέση (Χρέη ΗΠΑ σε εξωτερικό) ανήλθε σε -16Τρις $ με απώλεια 15Τρις$ σε 12ετία.
EU ΑΕΠ – Δημόσιο Χρέος – Ισολογισμός ΕΚΤ
Η εξέλιξη του ΑΕΠ της Ευρωζώνης εμφάνισε υποχώρηση από 11,9 σε 11,3 Τρις Ευρώ εντός 5 τριμήνων παρά τις διάφορες μορφές ενισχύσεων-επιδοτήσεων που επιβαρύνουν ακραία το Δημόσιο Χρέος από 83,9% σε 98% του μειωμένου ΑΕΠ . Εμφανίζονται τεράστιες ανισορροπίες σε επίπεδα Target2 του Ευρώ με το άνοιγμα να υπερβαίνει το 1,6Τρις€ και την Γερμανία να καλύπτει το άνοιγμα Ιταλίας και Ισπανίας (πιθανή βόμβα στο σύστημα). Ο ισολογισμός της ECB εμφανίζει μικρότερη διεύρυνση από αυτόν της Fed, αλλά προσέγγισε τα 4 Τρις €, προετοιμάζοντας την αμφισβήτηση αξίας νομισμάτων και πιθανές εξωγενείς πληθωριστικές πιέσεις (από χώρες θετικών ισοζυγίων).
Ελλάδα – ΑΕΠ –Προυπολογισμός -Δημόσιο Χρέος
Η εικόνα υποχώρησης του Ελληνικού ΑΕΠ, η αρνητική εξέλιξη του Ισοζυγίου, η καλλιέργεια ψεύτικων προσδοκιών για τις οικονομικές εξελίξεις και η άρνηση περικοπής μισθών και συντάξεων, δεν επιτρέπει αισιοδοξία για τα επόμενα χρόνια. Η πτώση του ΑΕΠ ανήλθε σε 10,5%, παρά την ενσωμάτωση των επιδοτήσεων και βρέθηκε στα 164Δις€ (Δ!19-Α!21), το έλλειμμα Προϋπολογισμού της 2ετίας 20-21 ανήλθε σε 40Δις€ και το Δημόσιο Χρέος (Γ! Τριμ21) διαμορφώθηκε σε 387Δις€ ή 218% του ΑΕΠ. Ο ισολογισμός της Τράπεζας της Ελλάδος διογκώθηκε από 110 σε 230 Δις€ και οι υποχρεώσεις μας προς το target 2 αυξήθηκαν κατά 80 Δις€ (εικόνα ανάλογη των 2012 και 2015).
Συμπεράσματα παγκόσμιας Οικονομίας – Υπερχρέωσης
Υποχρέωση αποπληρωμής χρεών– Πιθανότητα μη αποπληρωμής χρεών:
Μη εξυπηρέτηση χρεών από κρατική οντότητα απαιτεί την συναίνεση των λοιπών συναλλασσομένων χωρών ή την απώλεια οποιασδήποτε εισαγόμενης επενδυτικής δραστηριότητας και ακύρωση της συμμετοχής στο παγκόσμιο εμπόριο ή και πόλεμο. Συνεπώς, η αντιμετώπιση υπερχρέωσης οδηγεί με τα μέχρι σήμερα δεδομένα σε υφεσιακή κρίση.
Οι επιλογές των κυβερνήσεων δημιουργούν ερωτηματικά ως προς το αν αυτές αποτελούν:
α) μορφή διαχείρισης κρίσεων όπως σε σεισμούς – πυρηνικές καταστροφές – επιδημίες, όπου απαιτείται μη προειδοποίηση σε περίπτωση μη αναστρέψιμων καταστάσεων, ώστε να μην προκληθεί πανικός, με συνεπακόλουθη μεγέθυνση των αναπόφευκτων απωλειών, ή
β) απλό πολιτικό αμοραλισμό – μεταβίβαση του προβλήματος σε επόμενο εκλογικό κύκλο, ή
γ) συστημική απόπειρα εξαθλίωσης / εξάρτησης της μεσαίας τάξης, ώστε να επιτευχθεί ευκολότερα η αποδοχή της κατάρρευσης του κοινωνικού κράτους – συστήματος υγείας – καταβολής συντάξεων, γεγονός και δημογραφικά αναπόφευκτο στις δυτικές κοινωνίες κατά την επόμενη 20ετία.
Σε παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν δημιουργούνταν μέσω παραγωγής αιτίων πολέμου «Όραμα» και η διάψευση του μετά την σύρραξη, οδηγούσε σε αφοσίωση στην ανοικοδόμηση.