Γέφυρες: Γιατί απαιτείται μία Εθνική Στρατηγική Διαχείρισης

09:00 - 22/04/2023

Ο πρόεδρος του Σύλλογος Μελετητών Ελλάδας (ΣΜΕ), Πολιτικός Μηχανικός MSc κ. Αργύρης Πλέσιας παρουσιάζει στο Εργοληπτικόν Βήμα Νο_134 ένα πλέγμα 10 προτάσεων καθώς και μία ευχή για τη διαχείριση των γεφυρών της.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ

Τις τελευταίες δεκαετίες με την χρήση ισχυρότερων υλικών και κυρίως του σκυροδέματος, κατά την δόμηση των τεχνικών έργων,καλλιεργήθηκε η αίσθηση στην κοινωνία της διαχρονικής ασφάλειας των κατασκευών. Παράλληλα, με την αίσθηση της ασφάλειας δημιουργήθηκε και μια κουλτούρα εφησυχασμού με αποτέλεσμα την μειωμένη παρακολούθηση των κατασκευών (πλην ειδικού τύπου) για δεκαετίες.Ο παραπάνω εφησυχασμός στην αντιμετώπιση του θέματος ‘’ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ’’,διακόπτεται συνήθως μετά από κάποιο σεισμικό γεγονός στην χώρα ή στην γειτονιά της. Ο πρόσφατος σεισμός στην Τουρκία θύμισε και πάλι την ανάγκη επιθεωρήσεων και καταγραφών επάρκειας των δημοσίων κτηρίων με ιδιαίτερη έμφαση στα κτήρια εκπαίδευσης, πρόνοιας, περίθαλψης κ.λ.π. Μετά την διαπίστωση της έλλειψης συνολικού μηχανισμού παρακολούθησης των δημοσίων κτηρίων,εξαγγέλθηκε για μία ακόμη φορά ότι στους επόμενους μήνες (αν θυμάμαι καλά αυτή την φορά 6-8 μήνες),θα έχουν καταγραφεί και αξιολογηθεί 20.000δημόσια κτήρια ώστε να «…..ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε…..», που δυστυχώς ξέρουμε αλλά δεν πράττουμε. Επειδή μέχρι στιγμής δεν έχουμε μαζικές αστοχίες γεφυρών από σεισμικό γεγονός στην χώρα, νομίζω ότι δεν έχουμε αντίστοιχες εξαγγελίες για την «παρακολούθηση»,την «καταγραφή» και συντήρηση των γεφυρών. Τα γεγονότα αστοχίας γεφυρών είναι μεμονωμένα και διάσπαρτα, οπότε δεν δημιουργούν συνθήκες εξαγγελιών ενώ η αναζήτηση των αιτίων της κάθε αστοχίας χάνονται σε βάθος χρόνου, καθώς οι «πολιτικές δεσμεύσεις» περί απόδοσης ευθυνών, περί «μαχαιριού που θα φθάσει στο κόκκαλο», συνήθως «ξεθωριάζουν» μέχρι την επόμενη αστοχία.

Δανείζομαι από ένα άρθρο του Δασκάλου Θ.Π.Τάσιου (21-11-18/Τα Νέα)

«Κάθε τεχνικό προϊόν (ένα ρούχο,ένα αυτοκίνητο,μια γέφυρα )παράγεται και χρησιμοποιείται χάρις στις ακόλουθες βασικές δράσεις:

Μελέτη
Κατασκευή
Συντήρηση»

και συνεχίζει ο κος Καθηγητής

«…πάρα ταύτα,σε μερικές περιπτώσεις η φάση της μελέτης μπορεί να παραλείπεται,ενώ σε πλείστες περιπτώσεις η συντήρηση λείπει παντελώς.»

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ οι ενέργειες συντήρησης φαίνονται αυτονόητες για ένα αγαθό όπως το«αυτοκίνητο»,δεν είναι καθόλου αυτονόητες για τεχνικές κατασκευές (πχ κτήρια,γέφυρες κ.λπ.) πολλαπλάσιας οικονομικής αξίας και πολλαπλάσιας διακινδύνευσης τόσο σε επίπεδο ανθρώπινων απωλειών όσο και σε επίπεδο οικονομικών απωλειών. Επιπρόσθετα, τονίζεται, ότι για την συντήρηση ενός οχήματος υπάρχει πιστοποιημένος μηχανισμός εκτέλεσης (συνεργεία , ΚΤΕΟ κ.λ.π), ενώ για την παρακολούθηση και συντήρηση των υποδομών υπάρχει ένα ακαθόριστο, ασαφές και άναρχο πλέγμα ευθυνών και υποχρεώσεων που οδηγεί στο τέλος σε κάποιον «γενικό μηχανικό», στον οποίο ανατίθενται όλες οι αρμοδιότητες και ευθύνες χωρίς πλαίσιο οδηγιών και κανονισμού, χωρίς ιδιαίτερη και ειδική εκπαίδευση και χωρίς μέσα, όπως θα αναφερθεί παρακάτωσε «διάφορες ιστορίες της ελληνικής πραγματικότητας».

Ειδικότερα, για τις υποδομές γεφυρών (οδικών ή/και σιδηροδρομικών ), αυτέςτίθενται σε ειδησεογραφική προτεραιότητα με τις επακόλουθες εξαγγελίες, μετά από κάποια αστοχία. Συνήθεις μορφές αστοχίας για την χώρα είναι θέματα υποσκαφής και υδραυλικών υπερβάσεων, θέματα υπερφόρτισης ανωδομής, θέματα γήρανσης των υλικών από διάφορες αιτίες (πχ φυσικοχημικά αίτια, δυσλειτουργίες αποχετευτικών συστημάτων κ.λπ.). Ευτυχώς, σε αστοχίες γεφυρώσεων για την χώρα δεν έχουν καταγραφεί ανθρώπινες απώλειες, οπότε η ειδησεογραφική κάλυψη είναι μικρής χρονικής διάρκειας (π.χ. 2-3 ημέρες) και οι εξ αυτής εξαγγελίες των «υπευθύνων» πολιτικών ηγεσιών, επίσης μικρής διάρκειας και ελάχιστης εμβέλειας. Όλα τα παραπάνω εντάσσονται σε ένα ιδιότυπό Ελληνικό δόγμα που περιγράφεται συνήθως από την έλλειψη συγκεκριμένης ευθύνης και κυρίως από την έλλειψη μνήμης.

Γέφυρα Κομψάτου: Κατάρρευση ανατολικού ζυγώματος

Η ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ – ΓΗΡΑΝΣΗ

Μία καταγραφή της κατάστασης στον τομέα συντήρησης υποδομών, τόσο σε παγκόσμια κλίμακα όσο και των υποδομών γεφυρώσεων στην χώρα, έγινε σε μία εργασία του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης, Διανέοσις (Σεπτέμβριος 2019), με τίτλο «Γέφυρες και Υποδομές στην Ελλάδα – Πως θα σώσουμε τον Εθνικό Δομικό μας Πλούτο»(https://www.dianeosis.org/wp-content/uploads/2019/09/Gefyres_stin_ellada.pdf), από την οποία δανείζομαι παραδείγματα και αναφορές. Σύμφωνα με στοιχεία της παραπάνω εργασίας, το πρόβλημα γήρανσης των κατασκευών υποδομής έχει εντοπισθεί σε πολλές χώρες και είναι κοινός τόπος. Σε ορισμένες χώρες έχουν σχεδιαστεί μηχανισμοί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, με προέχουσες δράσεις την καταγραφή, βαθμονόμηση, ιεράρχηση προτεραιοτήτων και οργάνωση προγραμμάτων συντήρησης. Επισημαίνεται ότι με τον όρο ΓΗΡΑΝΣΗ,πέραν της κατάστασης των υλικών (γήρανση λόγω περιβαλλοντικών δράσεων, κόπωσης υλικών κ.λπ.) υπάρχει μια συνολικότερη διάσταση αυτής που περιλαμβάνει την γήρανση της υποδομής λόγω της εξέλιξης στην γνώση (νέοι κανονισμοί, νέο τεχνικό επίπεδο, νέες απαιτήσεις) καθώς και την γήρανση λόγω αύξησης των λειτουργικών απαιτήσεων.

Σύμφωνα με τον ορισμό της διάρκειας ζωής γεφύρωσης, όπως εισάγεται στον υπό θεσμοθέτηση Κανονισμό Επιθεώρησης και Συντήρησης Γεφυρών (ΚΕΣΥΓΕ), αυτή ορίζεται ως ο χρόνος κατά τον οποίο η γέφυρα εκπληροί τις απαιτήσεις ασφαλείας, λειτουργικότητας, αισθητικής εμφάνισης και περιβαλλοντικής μέριμνας. Καθίσταται συνεπώς κατανοητό ότι η κανονιστική εξέλιξη (νέες γνώσεις) και οι λειτουργικές απαιτήσεις (οδικές απαιτήσεις, απαιτήσεις φορτίων κ.λπ.) είναι μεταβαλλόμενα μεγέθη κατά την διάρκεια του χρόνου και αποτελούν παράγοντες γήρανσης και ανεπάρκειας υποδομών. Ο ορισμός της διάρκειας ζωής και η αναγνώριση των παραγόντων γήρανσης τους, θεμελιώνουν την ΑΝΑΓΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΝΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ για την ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ των ΓΕΦΥΡΩΝ, καθώς αποτελούν υποδομές υψηλού κόστους με σημαντικές συνέπειες εφόσον τεθούν εκτός λειτουργίας.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ & ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Θα ήταν χρήσιμη η αναφορά παραδειγμάτων έλλειψης ορθολογισμού και αποτελεσματικότητας, καθώς και στην αδυναμία να συνταχθεί για την χώρα ένα συνολικό, συνεκτικό και εφαρμόσιμο σχέδιο.

Σε επιθεώρηση γέφυρας στην ΠΑΜΘρ (είναι σε φάση επεμβάσεων), προ οκταετίας, διαπιστώθηκε ότι το αποχετευτικό σύστημα δεν λειτουργεί και οι απορροές ‘’γλύφουν’’ πάνω στον φορέα. Έγινε σύσταση για την άμεση αποκατάσταση της ροής ομβρίων εκτός του φορέα με την προσθήκη περίπου 50 πλαστικών σωλήνων μήκους 1,50m με κόστος κάτω των 5000€. Η σχετική προμήθεια δεν εγκρίθηκε ποτέ από το αρμόδιο όργανο, με αποτέλεσμα την ανάγκη υποστύλωσης (αξίας δεκάδων χιλιάδων) για να διατηρηθεί σε λειτουργία ένας εθνικός οδικός άξονας.

Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω περιγραφείσα αστοχία των αποχετευτικών συστημάτων είναι μία συνήθης αιτία αστοχιών σε γεφυρώσεις που έχουν κατασκευαστεί προ του 1980. Με ένα πρόχειρο υπολογισμό η διάθεση κονδυλίων λίγων εκατομμυρίων (κάτω των 15εκ.), θα ήταν δυνατόν να επιλύσει ένα απλό πρόβλημα που κατά κοινή ομολογία των ασχολούμενων με μελέτες και συντηρήσεις γεφυρών αποτελεί συστηματική αστοχία.

Στην Καβάλα έχει καταρρεύσει τμήμα ανωδομής γεφύρωσης, πιθανώς λόγω υπερφόρτισης ή/και άλλων παραγόντων. Η γεφύρωση ήταν ενταγμένη στην Παλιά Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης-Καβάλας-Ξάνθης, όπου λόγω της κατασκευής αγωγού της ΔΕΥΑΚ και της λειτουργίας του Νοσοκομείου της Καβάλας απαιτήθηκε η κατασκευή τετράιχνου τμήματος οδικής υποδομής μήκους περί τα 200m, για το οποίο κατασκευάσθηκε η γέφυρα που κατέρρευσε. Όταν αστόχησε η γέφυρα (2018), δεν υπήρχε κανένας παράγοντας που να αιτιολογεί την σκοπιμότητα της συγκεκριμένης γέφυρας καθώς:
Έχει μειωθεί ο κυκλοφορικός φόρτος, διότι λειτουργεί η Εγνατία Οδός, η οποία έχει απορροφήσει το μεγαλύτερο τμήμα της υπερτοπικής κυκλοφορίας
Το νοσοκομείο της Καβάλας έχει μετεγκατασταθεί
Η ΔΕΥΑΚ δεν πρόκειται να κατασκευάσει άλλα δίκτυα
Ο οδός λειτουργεί ως δίιχνη με αμφίδρομη κυκλοφορία χωρίς κανένα πρόβλημα ακόμη και σε ώρες αιχμής.

Παρά την ανωτέρω έλλειψη όρων σκοπιμότητας έχουν ήδη διατεθεί 850.000€ για την μελέτη αποκατάστασης της γέφυρας και αναζητούνται άλλα 5.000.000€ για την κατασκευήτων επεμβάσεων. Η αιτιολόγηση της σκοπιμότητας είναι ότι το έργο έχει δρομολογηθεί και κατά συνέπεια θα ολοκληρωθεί. Είναι εντυπωσιακό, ότι η χώρα πρόκειται να πληρώσει περί τα 6εκ. ευρώ για ένα έργο που δεν έχει ΟΥΔΕΜΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ πλέον.

Τον Δεκέμβριο του 2018, οργανώθηκε ημερίδα (12/12) από το Υπουργείο Υποδομών και το Ελληνικό Τμήμα Γεφυροποιών (IABSE), με θέμα την αντιμετώπιση υφιστάμενων γεφυρώσεων. Στην Ημερίδα διατυπώθηκε από τους συμμετέχοντες, η ανάγκη διαμόρφωσης ενός οδικού χάρτη για την διαχείριση υφισταμένων γεφυρώσεων, ιδιαίτερα για όσες είναι στην διαχείριση του Κράτους (εθνικό δίκτυο) ή Αυτοδιοικητικών Φορέων. Στην ημερίδα αυτή διατυπώθηκε η πρόταση για την δημιουργία Διοικητικής Αρχής Γεφυρών (ΔΑΓ) κατ΄ αναλογία της Διοικητικής Αρχής Φραγμάτων. Επίσης επισημάνθηκε η αναγκαιότητα δημιουργίας υλικού (Κανονισμός Επιθεώρησης Γεφυρών) και Υποδομής (Μητρώο Γεφυρών) κ.λπ. Το 2020 εξαγγέλθηκε η δημιουργία της ΔΑΓ, ενώ το 2022 (ν.4903/22) σε ένα άσχετο νομοθέτημα, θεσμοθετήθηκε λεκτικά η ΔΑΓ, η οποία δεν συγκροτήθηκε ποτέ. Το 2021 ανατέθηκε η σύνταξη του ΚΕΣΥΓΕ, Σχέδιο Μητρώου Γεφυρών κ.λπ., τα οποία τέθηκαν σε διαβούλευση. Από τα παραπάνω δεν έχει θεσμοθετηθεί τίποτε για ακαθόριστους λόγους ενώ δεν υπάρχει κάποιος ορίζοντας υλοποίησης.Επισημαίνεται ότι η θεσμοθέτηση τέτοιων μόνιμων μηχανισμών διαχείρισης και λήψης αποφάσεων, θα βελτίωνε κατά πολύ την απόκριση της Πολιτείας, στην αντιμετώπιση προβλημάτων,όπως της Υψηλής Γέφυρας των Σερβίων, της γέφυρας Στρυμόνα κ.λ.π. Για να δοθεί ένα μέτρο σύγκρισης της αποτελεσματικότητας διακυβέρνησης (από την εργασία της Διανέοσις), αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ το 1967 κατέρρευσε η SilverBridge, μία κρεμαστή γέφυρα στον ποταμό Οχάιο με 46 νεκρούς. Το Κογκρέσο των ΗΠΑ το 1968 (FederalHighwayActof 1968), απαίτησε από τον Υπουργό Μεταφορών να θεσπίσει εθνικό πρότυπο ελέγχου και πρόγραμμα εκπαίδευσης επιθεωρητών. Το 1971 δημιουργήθηκαν τα κανονιστικά πρότυπα (NBIS), ενώ σε μία πενταετία λειτουργούσε το σύστημα το οποίο σήμερα έχει καταγεγραμμένες και υπό παρακολούθηση 794,187 γέφυρες.

Αλληλεπίδραση γεφυρών (περίπτωση Κομψάτου)

Στην Ελλάδα τα θέματα ευθύνης λειτουργίας, συντήρησης, ελέγχου υποδομών γεφυρώσεων, έχουν λυθεί με έναν «αριστοτεχνικό διοικητικό τρόπο», ανάλογα με την κατηγορία του δικτύου του οδικού έργου. Η κατάταξη και η απόδοση αρμοδιοτήτων, με ένα τέτοιο τρόπο, παρ’ ότι φαίνεται σε ένα βαθμό λογική, περιέχει σημαντικές στρεβλώσεις κυρίως όσον αφορά στην δυνατότητα δημιουργίας ορθολογικών δομών ελέγχου και επιθεώρησης γεφυρών. Η ύπαρξη ΟΤΑ που έχουν στην ευθύνη τους μονοψήφιο αριθμό γεφυρώσεων, ή/και ΠΕ που λόγω θέσης έχουν στην ευθύνη τους ειδικές κατασκευές γεφυρών (π.χ. γέφυρα Σερβίων), δεν είναι εύλογο να αντιμετωπίζονται με ενιαίο τρόπο και με τις υφιστάμενες διοικητικές δομές , ιδίως όταν αυτές οι δομές έχουν να ασχοληθούν και με πολλά παράλληλα καθήκοντα.

Πολύ πιο ξεκάθαρη είναι προς το παρόν η κατάσταση στο οδικό δίκτυο, που είναι στην διαχείριση των παραχωρησιούχων, διότι υπάρχει ικανός αριθμός τεχνικών με ομαδοποίηση που δικαιολογεί την ύπαρξη ειδικού τμήματος ελέγχου και συντήρησης τεχνικών στο οργανόγραμμα κάθε εταιρείας. Η ύπαρξη δομής παρακολούθησης, παρότι δεν είναι ενταγμένη σε ένα εθνικό σύστημα διαχείρισης υποδομών, εξασφαλίζει τα αντίστοιχα οδικά δίκτυα έναντι αστοχιών. Αντίστοιχη ομαδοποίηση είναι δυνατόν να υπάρξει στα τεχνικά του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, καθώς το μέγεθος του δικτύου αιτιολογεί αλλά και καθιστά αναγκαία την ύπαρξη τέτοιας δομής. Η έλλειψη οργάνωσης αυτού του τύπου στον διαχειριστή του σιδηροδρομικού δικτύου (όπως αποδείχθηκε και με την τραγωδία στα Τέμπη), δημιουργεί πρόσθετα ερωτήματα σχετικά με την πρόσφατη εξέλιξη για την χρηματοδότηση μέσω του ΤΕΕ της δημιουργίας “SmartBridges” για σιδηροδρομικές γέφυρες αξίας περί τα 170 εκ. ευρώ (περί το 1 εκατομμύριο, ανά γέφυρα), αναφορικά με την ύπαρξη του οποιουδήποτε εθνικού σχεδιασμού. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ενώ υπάρχει φορέας λειτουργίας και ευθύνης για τις σιδηροδρομικές γέφυρες, το Υπουργείο Υποδομών με έναν επιλεκτικό τρόπο, χωρίς κάποια θεσμική και εμπεριστατωμένη εισήγηση (π.χ. από ΔΑΓ που δεν υπάρχει), στόχευσε στη δημιουργία«έξυπνων σιδηροδρομικών γεφυρών», με μαζικό (όχι πιλοτικά) τρόπο, χωρίς φορέα παρακολούθησης και κυρίως ΜΟΝΟ για τον σιδηρόδρομο. Μάλλον το υπουργείο μεταφορών επέλεξε οι Οδικές Γέφυρες να είναι “stupidbridges”!!!. Επισημαίνεται ότι η διάθεση ποσού της τάξεως του 1/10 του παραπάνω, ίσως έλυνε το άμεσο θέμα της αποχέτευσης εκατοντάδων γεφυρών με προβλήματα στην απορροή του καταστρώματος και της διάβρωσης των κυρίων φορέων.

Σε κάθε περίπτωση και αν γίνει αποδεκτή η κατανομή, θεωρείται ότι ένας αριθμός γεφυρών περί τις 3000 βρίσκεται σε καθεστώς παρακολούθησης (παραχωρησιούχοι), ενώ πολλαπλάσιος αριθμός είναι εκτός μηχανισμών συστηματικής παρακολούθησης για τις οποίες δεν υπάρχει ούτε υποδομή ηλεκτρονικής καταγραφής. Η δράση που φαίνεται να έχει ανατεθεί στο ΤΕΕ για την δημιουργία Εθνικού Μητρώου Υποδομών, εντός του οποίου θα μπορούσαν να ενσωματωθούν οι γέφυρες, ενδέχεται να αποτελεί επίσης ένα διαχρονικό ανέκδοτο, αλλά σίγουρα δεν έχει σχεδιαστεί για να καταγράφει γέφυρες. Επισημαίνω ότι η «τελευταία μόδα», περί δημιουργίας Μητρώων επί Μητρώων,δυστυχώς χωρίς ενιαίο σχεδιασμό του συστήματος, έχει δημιουργήσει την λεγόμενη «ηλεκτρονική γραφειοκρατία», τα αποτελέσματα της οποίας δεν έχουν φανεί ακόμη αλλά σύντομα θα γίνουν δυσβάσταχτα για τον πολίτη (πχ βάση δεδομένων κτηματολογίου και ανεξάρτητη βάση για την ΗΤΚ !!!). Σε κάθε περίπτωση η δημιουργία Μητρώου Υποδομών πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντική υπόθεση, για να αφεθεί στην κρίση της Ομάδας που θα στήσει το πληροφοριακό τμήμα, καθώς απαιτεί ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΑΠΟ ΓΝΩΣΤΕΣ, ΜΕ ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗΤΡΩΟ. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι κάθε ΜΗΤΡΩΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΟΥ ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ, και κυρίως δεν είναι ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΕΞΑΓΓΕΛΙΑ ή ακόμη μία ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΣΜΒΑΣΗ ΠΟΛΛΩΝ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ.

Η ΕΟΑΕ την περίοδο 2013-2014, δημοπράτησε 4 συμβάσεις στα πλαίσια ενεργειών Οδικής Ασφάλειας, για την καταγραφή ενός αριθμού της τάξεως των 1300 τεχνικών που βρισκόταν στην αρμοδιότητα Περιφερειακών κυρίως φορέων και αφορούσαν Εθνικό και Επαρχιακό Δίκτυο. Δυστυχώς ούτε αυτές οι συμβάσεις προχώρησαν καθώς παρότι υπήρχαν Ανάδοχοι, δεν ακολουθήθηκαν διαδικασίες ανάθεσης με αποτέλεσμα να χαθούν οι αντίστοιχοι πόροι που είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα 2007-2014.
Τόσο από την κατηγοριοποίηση του ΚΕΣΥΓΕ, όσο και από την υπάρχουσα εμπειρία πρέπει να αναφερθεί ότι οι αστοχίες γεφυρών μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με διάφορα κριτήρια, όπως :
Δράσεις :συνήθεις, τυχηματικές (σεισμός, πρόσκρουση), ειδικά φορτία.
Συμπεριφορά Εδάφους:υπό υδραυλική (π.χ. υποσκαφή) ή υπό σεισμική καταπόνηση (π.χ. ρευστοποίηση).
Γήρανση υλικών:από περιβαλλοντικές δράσεις ή από φυσική εξέλιξη.
Αστοχίες κατά την υλοποίηση : κατά την μελέτη, κατά την κατασκευή ή από αστοχία υλικών.

Είναι προφανές ότι για την επιλογή του τύπου, του τρόπου παρεμβάσεων και για την τεκμηρίωση της σκοπιμότητάς τους, απαιτείται μία εξειδικευμένη διαδικασία με καθορισμένο σχεδιασμό κόστους καθώς και η διαμόρφωση πολιτικής αποφάσεων.

Γέφυρα πολλών ανοιγμάτων σε λίμνη φράγματος

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διατυπώνεται ένα πλέγμα 10 ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ και μια ΕΥΧΗ για την ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΓΕΦΥΡΩΝ με χρονική ανάπτυξη, ενώ είναι δυνατή η ταχεία κοστολόγηση των απαιτήσεων. Επισημαίνεται ότι οι προτάσεις αποτελούν πλέγμα και για την αποδοτικότητα πρέπει να έχουν μια συνεκτικότητα στην εφαρμογή. Είναι ευχερώς κατανοητό ότι τον να συγκροτηθεί πχ η ΔΑΓ και μετά από πέντε χρόνια να συγκροτηθούν οι περιφερειακές δομές, δεν αποτελεί συνεκτική δράσηκαι δεν πρέπει να αναμένει κανείς αποτελεσματικότητα

Σύνταξη Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης υποδομών γεφυρών που θα περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων με χρονική ανάπτυξη δύο φάσεων (πενταετίας και δεκαετίας).
Συγκρότηση ΔΑΓ και θεσμοθέτηση των κειμένων Επιθεώρησης / Συντήρησης Γεφυρών / ΚΕΣΥΓΕ.
Συγκρότηση βάσης δεδομένων γεφυρώσεων (Μητρώο Γεφυρών), άνω των 6,00m σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΚΕΣΥΓΕ. Εάν το Μητρώο Γεφυρών ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Υποδομών, να υπάρχει πρόβλεψη για το περιεχόμενο του Μητρώου Γεφυρών (κάλυψη των απαιτήσεων του ΚΕΣΥΓΕ).
Αναμόρφωση κατανομής Αρμοδιοτήτων για τον έλεγχο και την συντήρηση γεφυρώνμε ορισμό της έννοιας της “κρίσιμης μάζας” τεχνικών, ώστε να αιτιολογείται εξ’ αυτής η συγκρότηση ειδικού φορέακαινα τεκμηριώνεται το κόστος εκπαίδευσης και διατήρησης του. Σε μία πρώτη προσέγγιση, θεωρείται ότι η συγκρότηση ενός φορέα ανά Περιφέρεια αποτελεί μια ικανοποιητική προσέγγιση της κρίσιμης μάζας.
Απόφαση για την μόνιμη διενέργεια των επιθεωρήσεων γεφυρών, της τροφοδότησης και της συντήρησης του Μητρώου από ιδιώτες μέσω δημοσίων συμβάσεων είτε από την Ομάδα της δομής που θα δημιουργηθεί. Είναι προφανές ότι αναλόγως της αποφάσεως που θα ληφθεί για την διενέργεια ελέγχων και επιθεωρήσεων θα υπάρχει και αντίστοιχη αριθμητική στελέχωση κάθε δομής. Εφόσον επιλεχθεί η λύση της επιθεώρησης και συντήρησης μέσω του ιδιωτικού τομέα, ο ειδικός φορέας θα έχει ολιγομελή συγκρότηση, άλλως θα έχει δυναμικό ώστε να καλύπτονται οι απαιτούμενες ετήσιες και κανονικές επιθεωρήσεις. Η συγκρότηση φορέα αυτού του τύπου και το οργανόγραμμα του είναι εύκολο να γίνει καθώς ο αριθμός των υποδομών, η πυκνότητα επιθεωρήσεων και ο χρόνος ολοκλήρωσης είναι ευχερώς αποτιμήσιμα (οι επιθεωρήσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής είναι δυνατόν να παρέχουν στοιχεία χρονικού προγραμματισμού και απασχόλησης).
Οι Περιφερειακές Δομές που θα συγκροτηθούν, θα είναι υπό την εποπτεία και τον έλεγχο της ΔΑΓ
Καθορισμός πόρων για την συγκεκριμένη δράση που θα λαμβάνουν υπόψη τον αριθμό των τεχνικών που βρίσκονται υπό την παρακολούθηση κάθε δομής ελέγχου / επιθεώρησης.
Θεσμοθέτηση ενιαίας διαδικασίας βαθμολογίας / βαθμονόμησης, με εισήγηση της ΔΑΓ και θεσμική κατοχύρωση από την Πολιτεία.Υπάρχουν βιβλιογραφικές αναφορές για την διαδικασία και μεθοδολογία βαθμονόμησης, ενώ και η ΕΟΑΕ έχει αναπτύξει μια μεθοδολογία βαθμονόμησης.
Μετά την δημιουργία του Μητρώου θα πρέπει να τεθεί χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της πρώτης επιθεώρησης όλων των τεχνικών που βρίσκονται στην αρμοδιότητα κάθε δομής.Η επιθεώρηση θα πρέπει να καταλήγει σε μια βαθμολογία για κάθε τεχνικό που θα καταγραφεί.
Θέσπιση από την Πολιτεία πόρων για την συντήρηση των υποδομών γεφυρών σε ετήσια συστηματική βάση,καθώς οι γέφυρες αποτελούν εθνικό κεφάλαιο και οι επικοινωνίες / μεταφορές, εθνική υποχρέωση.
Σημειώνεται ότι η εφαρμογή συστήματος βαθμονόμησης τεκμηριώνει την διάθεση πόρων με ορθολογικό, αποτελεσματικό και κυρίως ΧΡΗΣΙΜΟ τρόπο ανά την επικράτεια και κατά μέσον μεταφοράς. Η εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθοδολογίας και η αιτιολόγηση της διάθεσης πόρων θα άμβλυνε την οποιαδήποτε αμφιβολία και επιφυλακτικότητα ως προς την χρησιμότητα συγκεκριμένων δράσεων. Μια τέτοια διαδικασία θα προφύλασσε με αντικειμενικό και αδιάβλητο τρόπο την χώρα από την επένδυση σε μία υποδομή που δεν είναι απαιτούμενη ή θα αιτιολογούσε γιατί πρέπει 170 σιδηροδρομικές γέφυρες να γίνουν smart και όχι αντίστοιχα οι οδικές. Επίσης θα τεκμηρίωνε την ανάγκη πιλοτικών εφαρμογών για την αξιολόγηση της χρησιμότητας κάθε δράσης.

Αστοχία αποχετευτικού συστήματος – Διάβρωση οπλισμών – Αστοχίες τενόντων προέντασης

Ευχή / Επιθυμία:

Οι παραπάνω προτάσεις θα ήθελα να αποτελέσουν ένα ερέθισμα για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών, ώστε να σχεδιαστεί ένα Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης Υποδομών Γεφυρών.

Εύχομαι ολόψυχα να υπάρξουν μηχανισμοί, πολιτικές και υπευθυνότητα ώστε να παραχθεί ένα θετικό αποτέλεσμα για την χώρα και κυρίως να υπάρξει μία κουλτούρα ολιστικού σχεδιασμού του δικτύου υποδομών με χρήσιμες και ορθολογικές δράσεις.