Ο Σύλλογος Μελετητών Δημοσίων Έργων Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζει στο Εργοληπτικόν Βήμα 135 την αναγκαιότητα αναθεώρησης των αμοιβών των μελετών και τεχνικών/επιστημονικών υπηρεσιών και καταλήγει σε τρεις προτάσεις για την αντιμετώπιση της δυσμενούς μεταχείρισης των μελετητών και παροχών υπηρεσιών έναντι των λοιπών επαγγελματιών που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο ελληνικό δημόσιο.
Εν όψει των ζητημάτων που δημιουργήθηκαν την τελευταία τριετία στην εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων εξαιτίας, αφενός της πανδημίας του COVID-19 και, αφετέρου της κρίσης στην Ουκρανία, έγιναν προσπάθειες από την Πολιτεία να αντιμετωπίσει τις ανωμαλίες στην αλυσίδα εφοδιασμού, αλλά και τις απρόβλεπτες αυξήσεις του κόστους των πρώτων υλών, των λοιπών υλικών και των καυσίμων, δεδομένου ότι οι αυξήσεις αυτές μετακυλίονται στο τελικό προϊόν.
Έτσι, εκδόθηκαν υπουργικές αποφάσεις και οδηγίες για την εφαρμογή αναθεωρήσεων στις τιμές των προμηθειών, των (γενικών) υπηρεσιών και των δημοσίων έργων.
Στην περίπτωση των προμηθειών, προστέθηκε διάταξη στο άρθρο 53 του ν. 4412/2016 («Περιεχόμενο εγγράφων της σύμβασης»), με βάση την οποία δίνεται η δυνατότητα για πρόβλεψη αναπροσαρμογής της τιμής των υλικών, όταν η διάρκεια της σύμβασης είναι μεγαλύτερη των 12 μηνών. Η αναπροσαρμογή γίνεται με εφαρμογή εξίσωσης που λαμβάνει υπόψη, για κάθε κατηγορία αγαθών, τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος ανακοινώνεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή κάθε μήνα. Η διάταξη αυτή ισχύει και για την παροχή (γενικών) υπηρεσιών, με ιδιαίτερη αναφορά και πρόβλεψη για τις υπηρεσίες καθαριότητας και φύλαξης κτιρίων.
Οι παραπάνω αυξήσεις των τιμών υπόκεινται σε περιορισμούς σε σχέση με το ποσοστό της αύξησης του συμβατικού ποσού, το ύψος της διαφοροποίησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, και, φυσικά, τη διαθεσιμότητα των απαραίτητων πιστώσεων από την αναθέτουσα Αρχή.
Αντίστοιχα, στην περίπτωση των συμβάσεων δημοσίων έργων, το Υπουργείο Υποδομών επανέφερε τον μηχανισμό της αναθεώρησης των τιμών, προκειμένου να προστατευθεί ο ανάδοχος του έργου από τον πληθωρισμό της αγοράς. Οι ρήτρες αναθεώρησης των τιμών των δημοσίων έργων αποτελούν επιτρεπτή τροποποίηση της σύμβασης κατά τη διάρκεια εκτέλεσης αυτής (άρθρα 132 και 153 του ν. 4412/2016). Έτσι, τον Οκτώβριο του 2022 καθορίστηκαν συντελεστές αναθεώρησης τιμών για το Α’ τρίμηνο του 2022, για τα εν εξελίξει έργα, οι οποίοι ισχύουν και ως προσωρινοί για τα επόμενα αναθεωρητικά τρίμηνα, μέχρι την έκδοση οριστικών συντελεστών. Επίσης, για νέες εργασίες ή για εργασίες εγκεκριμένων τιμολογίων που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τους συντελεστές αναθεώρησης, προβλέπεται ότι θα χρησιμοποιούνται συντελεστές ομοειδών εργασιών.
Τέλος, ειδικά για τα δημόσια έργα, και για όσο χρονικό διάστημα εξακολουθεί να υφίσταται η ενεργειακή κρίση, δόθηκε η δυνατότητα να γίνεται απολογιστικά ο υπολογισμός της αξίας της ασφάλτου, του PVC και του HDPE, απορροφώντας με τον τρόπο αυτό τις αντίστοιχες αυξήσεις των τιμών.
Οι προαναφερόμενες διατάξεις έχουν διευκολύνει την εξέλιξη των δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και γενικών υπηρεσιών.
Παρά το γεγονός ότι οι αυξήσεις των υλικών και υπηρεσιών έχουν επίπτωση και στο κόστος παραγωγής των μελετών και παροχής τεχνικών & λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών,μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για αναθεώρηση των αμοιβών των μελετητών και τεχνικών/επιστημονικών συμβούλων.
Είναι προφανές ότι η αναγκαιότητα αναθεώρησης των αμοιβών των μελετών και τεχνικών/επιστημονικών υπηρεσιών θεμελιώνεται από τα επιμέρους λειτουργικά κόστη των γραφείων μελετών/συμβούλων, τα οποία αποτελούνται από:
- τις αμοιβές του προσωπικού (επιστημονικού, τεχνικού, διοικητικού, βοηθητικού),
- το κόστος των αναλωσίμων, του εξοπλισμού, του λογισμικού κ.λπ. που είναι απαραίτητα για την εκπόνηση της μελέτης ή την παροχή των υπηρεσιών,
- το ενεργειακό κόστος (θέρμανση, ψύξη, φωτισμός κ.λπ.),
- το κόστος των μεταφορών/μετακινήσεων,
- το κόστος των γενικών υπηρεσιών (λογιστικές, νομικές, καθαριότητας, ασφάλισης κ.λπ.), και
- το κόστος της εγκατάστασης (ενοίκιο, κοινόχρηστα κ.λπ.).
Για όλα τα παραπάνω έχουν προβλεφθεί αναθεωρήσεις τιμών, για τις περιπτώσεις δημοσίων συμβάσεων προμηθειών, γενικών υπηρεσιών και έργων.
Ο άπαξ, ετησίως, καθορισμός του συντελεστή τκ του άρθρου ΓΕΝ.4 της υπουργικής απόφασης με αριθ. ΔΝΣγ/32129/ΦΝ466/16.5.2019 (2519 Β) «Έγκριση Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κατά τη διαδικασία της παρ. 8δ του άρθρου 53 του ν. 4412/2016» δεν επαρκεί, προφανώς, για να καλύψει τις αναπροσαρμογές των τιμών, αφού δεν μεταβάλλει τις αμοιβές μετά την υπογραφή της συμβάσεως.
Τρεις προτάσεις
Για την αντιμετώπιση του παραπάνω ελλείμματος και της δυσμενούς μεταχείρισης του κλάδου των μελετητών και παρόχων υπηρεσιών σε σχέση με τους λοιπούς επαγγελματίες που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο ελληνικό δημόσιο, παρουσιάζονται οι ακόλουθες τρειςεναλλακτικές προτάσεις:
Α. Αναθεώρηση με τον συντελεστή τιμαριθμικής αναπροσαρμογής τκ, ο οποίος θα εκδίδεται ανά εξάμηνο, δηλαδή 2 φορές ετησίως. Οι αμοιβές των μελετών και τεχνικών/επιστημονικών υπηρεσιών θα αναπροσαρμόζονται κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων, με τον τρόπο που εφαρμοζόταν ο συντελεστής λ, δηλαδή με τον λόγο του συντελεστή τκ της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των προσφορών προς τον συντελεστή της ημερομηνίας υποβολής του εκάστοτε λογαριασμού.
Β. Αναθεώρηση των αμοιβών των μελετών λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό αύξησης του κατώτατου μισθού εργαζομένου σε σχέση με αυτόν που ίσχυε κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών, όπως προβλέπει η παράγραφος 10α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 για αναπροσαρμογή των τιμών των συμβάσεων παροχής (γενικών) υπηρεσιών.
Γ. Με χρήση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που ορίζεται με την εγκύκλιο με αριθ .πρωτ. 98498/13.10.2022, καθώς και της μεθοδολογίας της παραγράφου 9α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, αφού μελετηθεί και καθοριστεί το ποσοστό συμμετοχής κάθε κατηγορίας εξόδων στα συνολικά έξοδα της επιχείρησης, ανάλογα με το είδος και το μέγεθος αυτής.
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_135 της ΠΕΣΕΔΕ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ ΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΕΣ ΤΙΜΕΣ
