Θεοδόσης Π. Τάσιος, Ανάλυση και πρόληψη ατυχημάτων: Συστημική θεώρηση 2ο μέρος

Θεοδόσης Π. Τάσιος, ομότιμος καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Ειδικότερα, για τα μεγάλα τεχνικά έργα (Φράγματα, Γέφυρες, Σήραγγες, κ.ά.), απαιτούνται τα ακόλουθα μέσα, προικοδοτούμενα με ουσιώδεις πιστώσεις:

  • Αντίστοιχες ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές
  • Εθνικά Μητρώα (πλήρως λογισμητοποιημένα)
  • Κανονισμοί Επιθεώρησης
  • Κανονισμοί Συντήρησης
  • Υποχρεωτικώς δημοσιοποιούμενοι ετήσιοι απολογισμοί.

Έχουν γίνει ορθά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά είμαστε ακόμη μακριά απ’ την απαιτούμενη πληρότητα

Ο ομότιμος καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Θεοδόσης Π. Τάσιος
παρουσιάζει στο νέο τεύχος το δεύτερο μέρος του σεμιναρίου ΕΜΠ
που επικεντρώνεται σε παράγοντες που αποτελούν
αιτίες πιθανής αστοχίας σε τεχνικά έργα

3.ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Ούτε η φύση ούτε η έκταση αυτού του κειμένου επιτρέπουν την εμβάθυνση στον ρόλο που παίζουν οι Συντελεστές της Παραγωγής στην αύξηση της πιθανότητας εκδήλωσης αστοχιών. Ωστόσο, μόνον και μόνον για να υποπτευθούμε τη σημασία καί αυτής της πλευράς του προβλήματος, θα καταγράψουμε απλώς εδώ αυτούς τους Συντελεστές.

  • Ο Κύριος του Έργου, και ο βαθμός επαγγελματικής ανεξαρτησίας των τεχνικών-του Υπηρεσιών.
  • Ο Μελετητής, η οργάνωσή του, και η ανάθεση Μελετών στην… φθηνότερη προσφορά.
  • Οι Προμηθευτές (υλικών, προϊόντων, μηχανημάτων, λογισμικών) και η ειδική ανάγκη επεμβατικότερων κρατικών ελέγχων.
  • Οι Κατασκευαστές, και η αναγνώριση της ειδικής περίπτωσης της «νομαδικής» Βιομηχανίας των τεχνικών Έργων: Οικονομική επάρκεια, Περι κέρδους αντιλήψεις, Ασφάλιση έργων, Τί αφορά η «μειοδοσία»;
  • Η Εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού, Πανεπιστημιακή, Επαγγελματική και, κυρίως, δια-Βίου εκπαίδευση, Η σημασία των δεξιοτήτων.

Είναι επικίνδυνη η κοινωνικοπολιτική αδιαφορία για την εύρωστη λειτουργία αυτού του κυκλώματος Συντελεστών της Παραγωγής. Είναι τόσο μεγάλη καί η έκτασή-του καί οι δυνητικές συνέπειες της δυσλειτουργίας-του, ώστε καθόλου δέν δικαιολογούν την κατα διαστήματα έκπληξή-μας «άχ, πώς είναι δυνατόν να έχει συμβεί αυτό το τεχνικό ατύχημα»…

4.ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Ανάμεσα στο «σκοπούμενο» και στο «πραγματοποιούμενο», επιθυμούμε να μην υπάρχουν διαφορές. Και κατα έναν απλοποιημένον ορισμό, θα ονομάζομε «διασφάλιση ποιότητας» (quality assurance) το σύνολο των μέτρων που λαμβάνομε για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Υπενθυμίζεται δέ οτι αυτή η διαδικασία οφείλει να εφαρμόζεται σε όλες τις επιμέρους φάσεις παραγωγής (όπως το είδαμε στο κεφ. 2), με τις αναγκαίες προσαρμογές.

Εμείς εδώ, πάντως, θέλομε να δώσουμε περισσότερη έμφαση στις ηθοπολιτικές συνιστώσες της Διευθυντικής της Ποιότητας (quality management), διότι έχομε την εντύπωση οτι είναι οι ολιγότερο αναγνωρισμένες – και επομένως οι δυνητικώς πιό επικίνδυνες να αυξήσουν την πιθανότητα εκδήλωσης αστοχιών[1].

[1] Πράγματι, απ’ το ιστορικόν διαφόρων δραματικών τεχνικών ατυχημάτων στη Χώρα μας, φαίνεται οτι η τυχαία αφορμή που τα προκάλεσε εκάστοτε, δέν θα μπορούσε να έχει το ίδιο αποτέλεσμα αν δέν είχαν συμβεί κάμποσες αδιόρατες παραλείψεις σ’ όλο το εύρος λειτουργίας του αστοχήσαντος τεχνήματος – παραλείψεις προκαλούμενες πολλάκις απο κοινωνικούς-πολιτικούς παράγοντες.

4.1 Εισαγωγή

Άς επιτραπεί πρώτα μια στοιχειώδης υπενθύμιση βασικών εννοιών.Στην §2.2 υπενθυμίσαμε τις επιθυμητές (Pr) ιδιότητες («επιτελεστικότητες», performances) του παραγομένου τεχνικού αγαθού.Μετά την κατασκευή-του και κατα τη διάρκεια της χρήσης του, η πραγματική τιμή (Pα) της επιτελεστικότητάς-του οφείλει να είναι μεγαλύτερη της επιθυμητής.

Αναμένομε δηλαδή θετικές τιμές της διαφοράς

«Ποιότητα» είναι ο λεκτικός χαρακτηρισμός του Προϊόντος που ικανοποιεί αυτήν την ανίσωση.

Κατα την μεταξύ Παραγωγού και Χρήστη συναλλαγή, έκαστος των συναλλασσομένων ελέγχει το λαμβανόμενο είδος: Κι ο μέν Παραγωγός μετράει απλώς το πλήθος των χαρτονομισμάτων που λαμβάνει, ο Χρήστης όμως έχει ανάγκη να εκτιμήσει την ποσότητα Pα: Αυτός θα είναι ο Ποιοτικός Έλεγχος (quality control), ο οποίος ενδέχεται να χρειασθεί να αναφερθεί και σε μή-ποσοτικές συνθήκες παραγωγής του προϊόντος.

Εν όψει της πολύ μεγάλης έκτασης των αιτίων σφάλματος, η ικανοποίηση της πιοπάνω ανίσωσης απαιτεί (εκμέρους του Παραγωγού) τη λήψη μεγάλου εύρους μέτρων, τα οποία συνιστούν τη Διασφάλιση Ποιότητας (quality assurance), όπως:

  • ο σεβασμός όλων των Κανονιστικών Κειμένων
  • και η άσκηση Ποιοτικού Ελέγχου

κατα τη διάρκεια της Παραγωγής, καί για την αποφυγή κακοτεχνιών, καί για την επαρκή μείωση του στατιστικού σκεδασμού των ιδιοτήτων (βλ. §4.2).

Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να γίνεται χρήση μιας Σύμμικτης Επιτελεστικότητας (P0), η οποία λαμβάνει υπόψιν τις ειδικές προτεραιότητες αναγκών σε ορισμένες χρήσεις ή περιστάσεις. Η τιμή «P0» προκύπτει μέσω συντελεστών βαρύτητας (ki) οι οποίοι πολλαπλασιάζουν τις τιμές των επιμέρους επιτελεστικοτήτων (Pi).

P0 = Σi (ki Pi),             όπου Σiki = 1

Μέσω της έννοιας της σύμμικτης επιτελεστικότητας συντελείται μια ειδική βελτιστοποίηση, δίνοντας έμφαση σε ειδικές μόνον ιδιότητες του προϊόντος:

  • υπέρ της ασφαλείας και της λειτουργικότητας, υποβαθμίζοντας τις άλλες ιδιότητες (ο «φονκσιοναλιστής»)
  • υπέρ της ωμορφιάς (ο «εστέτ»)
  • υπέρ του περιβάλλοντος κυρίως (ο «βαθύς οικολόγος»).

Τέτοιες ειδικές προτεραιότητες, ισοδυναμούν με ανεκτικότητα έναντι αστοχιών εξαιτίας των ιδιοτήτων που υποβαθμίσθηκαν – παρ’ όλον ότι αυτό το ενδεχόμενο δέν ομολογείται ρητώς…

Στην ίδια κατηγορία θα υπαγόταν κι ενας μυωπικός πολιτικός, ο οποίος θέλοντας να βοηθήσει άμεσα τους φτωχότερους πολίτες, θα επέλεγε έναν δυσανάλογα υψηλό συντελεστή βαρύτητας στην «Οικονομικότητα», αδιαφορώντας για την αυριανή δυσανάλογη επιβάρυνση των φτωχότερων εξαιτίας της συντομότερης αστοχίας του προϊόντος.

Ωστόσο, διεθνής πείρα, καθώς και σχετικές μικροοικονομικές μελέτες δείχνουν  οτι είναι σκόπιμη η θέσπιση «Κλάσεων Αρτιότητας» (Excellence) ενος προϊόντος[1], προκειμένου να ληφθούν (αδρομερώς έστω) υπόψιν οι ακόλουθοι παράγοντες:

  • Προκειμένου περι προϊόντων ατομικής χρήσεως, είναι θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης η συμβατότητα της εμπορικής τιμής προϊόντων αφενός, και του διαθέσιμου εισοδήματος ορισμένων Καταναλωτών αφετέρου. Οπότε τις παράπλευρες συνέπειες αυτού του βραχύβιου ή ευτελέστερου προϊόντος τις «ανέχεται» ο Καταναλωτής. Οι Κλάσεις Αρτιότητας πάντως θέτουν και απαράβατα κάτω όρια επιτελεστικότητας, μέσω των οποίων διασφαλίζονται σε σημαντικό βαθμό η ασφάλεια και η υγεία των Καταναλωτών.

Έτσι λ.χ. μπορώ να χαίρομαι τον καλό φθηνό επιτραπέζιο οίνο, χωρίς να έχω την δυνατότητα του πλούσιου θείου-μου που πίνει μόνο πανάκριβα παλιά γαλλικά κρασιά.

  • Προκειμένου περι αγαθών ευρύτερης κοινωνικής σημασίας, οι Κλάσεις Αρτιότητας αναγνωρίζουν την προσαρμογή προς την «ένταση» της σχετικής κοινωνικής ανάγκης (λ.χ. επαρχιακό οδικό δίκτυο, κι όχι αυτοκινητόδρομος) ή την προσαρμογή στις δυνατότητες της σύγχρονης τοπικής κοινωνίας για χρηματοδότηση («αυτό μπορούμε σήμερα, αυτό θα φιάσομε»).

Και, προσοχή: Σ’ αμφότερες τις περιπτώσεις, είναι λάθος να ’πείτε

  • πίνω ενα κρασί χαμηλής ποιότητας, ή
  • το επαρχιακό-μου δίκτυο είναι χαμηλής ποιότητας.

Διότι καί στις δύο περιπτώσεις, η Ποιότητα είναι εξασφαλισμένη, αφού τηρήθηκαν οι απαιτήσεις παραγωγής του τεχνήματος.  Εσείς, θέλατε να ’πείτε «είναι χαμηλότερης Επιτελεστικότητας» (ή έστω κατα το συνηθέστερον, αλλά λιγότερο ακριβές, «χαμηλότερων Προδιαγραφών»).Αναλόγως, όταν οι εξωτερικές δράσεις θα ξεπερνάνε τις (όντως χαμηλότερες) δράσεις Σχεδιασμού, ΔΕΝ θα πρόκειται για αστοχία, αλλα για υπέρβαση συνθηκών χρήσης της Κλάσεως Αρτιότητας που είχε επιλεγεί.

[1] ISO 8402, § 2.2

συνεχίστε παρακάτω την ανάγνωση…

4.2 Αιτίες απόρριψης και μέτρα θεραπείας

Τελικώς, είναι σκόπιμο να συγκεφαλαιώσομε εδώ τις ποικίλες (και πολυπληθείς, φεύ) αιτίες που ενδέχεται να οδηγήσουν σε απόρριψη του προϊόντος κατα τον Ποιοτικό Έλεγχο.

α) Χοντρά σφάλματα κατα την Κατασκευή:

  • Απο προηγηθείσες ανεπάρκειες (ασαφείς οδηγίες, λανθασμένος σχεδιασμός, πλημμελείς προμηθευτές)
  • Ηθολογία / Ψυχολογία Προσωπικού (έλλειψη αφοσίωσης, δυσχέρειες επικοινωνίας των επικεφαλής)

β) Ο στατιστικός σκεδασμός ιδιοτήτων του προϊόντος:

Ως γνωστόν, κατα τον ποσοτικό έλεγχο Ποιότητας μιας ιδιότητας, ελέγχεται μια χαρακτηριστική τιμή (xk). Χαμηλότερες τιμές έχουν πολύ  μικρή πιθανότητα[1] (λ.χ. 5% ή 2%) να εμφανισθούν. Υπολογίζεται δε πρακτικώς απ’ τη μέση τιμή (xm), μείον κάμποσες φορές (λ) την τυπική απόκλιση (σ) η οποία εκφράζει τον σκεδασμό των τιμών που μετρήθηκαν:

                      xk=xm – λ ∙ σ

(όπου λ.χ. λ=1,65 για πιθανότητα 5%)

Γίνεται έτσι εναργέστερος ο πολύ δυσμενής ρόλος του σκεδασμού στην αποδοχή προϊόντος κατα τον ποιοτικό έλεγχο, δηλαδή η αύξηση του κινδύνου αστοχίας εξαιτίας μεγάλης διασποράς στις τιμές μιας ιδιότητας του προϊόντος.

Τα αντίστοιχα μέτρα αποφυγής της απόρριψης προϊόντος κατα τον Ποιοτικό Έλεγχο, ισοδυναμούν με μέτρα μείωσης της πιθανότητας εμφάνισης αστοχιών:

  • Για το Προσωπικό: Εκπαίδευση, άσκηση ή και αντικατάσταση (θέματα ηθοπολιτικού χαρακτήρα επίσης).
  • Άν ενοχοποιείται ο εξοπλισμός για χαμηλή επιτελεστικότητα (ή και πρόκληση αυξημένου σκεδασμού), θα ανακύψουν ηθο-οικονομικά διλήμματα έναντι της Επιχείρησης αφενός και της Κοινωνίας αφετέρου. Τότε, η λύση είναι η απόκτηση εξοπλισμού με αυτόματες «αντισφαλματικές» κατασκευαστικές ικανότητες, ή εξαντλητική έμφαση στην αφιέρωση και την τιμιότητα του Προσωπικού.

[1] Γι’ άλλη μιά φορά, η επιλογή αυτής της κοινωνικώς αποδεκτής πιθανότητας αστοχίας, υπαγορεύεται απο ηθοπολιτικά κριτήρια εν τόπω και χρόνω (βλ. § 4.3)

συνεχίστε παρακάτω την ανάγνωση…

4.3 Αποδεκτή πιθανότητα αστοχίας

α) Υπενθυμίζεται ο κοινός τόπος οτι τίποτε δέν κατασκευάζεται (ούτε κάν υπάρχει) με μηδενική πιθανότητα αστοχίας. Στην παραδοσιακή Τεχνολογία, οι συνθήκες

  • γνώσεων και δεξιοτήτων του Παραγωγού, και
  • οικονομίας των Χρηστών,

διαμόρφωναν εκ των πραγμάτων κάποιαν σχετικώς χαμηλή πιθανότητα αστοχίας.

Στη σύγχρονη Τεχνολογία, διευρύνονται όλο και περισσότερο οι φάσεις παραγωγής όπου προαποφασίζεται μια κοινωνικώς αποδεκτή πιθανότητα αστοχίας, η οποία λαμβάνεται υπόψιν στην παραγωγική διαδικασία – ειδυνατόν και ποσοτικώς.

Έτσι, στη φάση του Σχεδιασμού, η εκάστοτε επιλογή μιας τιμής σχεδιασμού των δράσεων[1] (design values of actions), στηρίζεται σε μια (ρητώς ή εμμέσως) αποδεκτή πιθανότητα υπέρβασης της τιμής αυτής, κατα την σκοπούμενη διάρκεια ζωής του τεχνήματος. Ανάλογα, είδαμε προηγουμένως (§ 4.2β) τον πιθανοτικό χειρισμό για τη χαρακτηριστική τιμή επιτελεστικότητας τεχνικού προϊόντος.

β) Ωστόσο, σε πάρα πολλές φάσεις σχεδιασμού, κατασκευής και συντήρησης ενος τεχνήματος, δέν είναι καθόλου σαφής μια τέτοια ποσοτική διάκριση πιθανοτήτων. Έτσι, κατα την περιγραφή των φάσεων Παραγωγής (2) κατανοήσαμε τον ρόλο πλήθους παραγόντων για την επίτευξη των επιθυμητών ιδιοτήτων ενος τεχνικού έργου, χωρίς πάντοτε τη δυνατότητα ρητής επιρροής αποδεκτής πιθανότητας αστοχίας. Επομένως, στο σημείο αυτό, οι ακόλουθες δύο παρατηρήσεις μπορούν να γίνουν:

(i) Ελπίζεται οτι οι λεγόμενοι «νόμοι της Αγοράς» θα επιτρέψουν τη διαμόρφωση κοινωνικής γνώμης για τη σχέση κόστους / επιτελεστικότητας ενος τεχνήματος, κι έτσι θα διαμορφωθούν άτυπες Κλάσεις Αρτιότητας.

Σπεύδω όμως να ’πώ οτι αυτός ο μηχανισμός είναι απολύτως αδύνατος σε περιπτώσεις όπως τα τεχνικά έργα μέσης και μεγάλης κλίμακας: Η μεγάλη χρονική διάρκεια εκδήλωσης σφαλμάτων, καθώς και η αδυναμία προσφυγής σε προϊόν ανταγωνισμού, ακυρώνουν κάθε αυτοματισμό του νόμου της Αγοράς. Και επομένως απαιτούν την εκ προοιμίου παρέμβαση της Κοινότητας.

(ii) Ωστόσο, ο ποιοτικός έλεγχος στις επιμέρους φάσεις Παραγωγής, απομένει ενα αποδοτικό εργαλείο αποφυγής αστοχιών, όπου μπορεί να εφαρμοσθεί:

  • Αριθμητικώς μέν, μέσω της ανίσωσης

                                    xk ≮ xr

(xr = η απαιτούμενη χαρακτηριστική τιμή)

  • Προδιαγραφικώς δέ, σε πλείστες άλλες περιπτώσεις. Γι’ αυτό κι οι Τεχνικές Προδιαγραφές κι η Γενική Συγγραφή Υποχρεώσεων οφείλουν να γίνονται τα «ευαγγέλια» της νέας αναβαθμισμένης Επίβλεψης. Με αυτό το πνεύμα, θα προτιμούσα να λέμε ότι η επίβλεψη των συνιστωσών της Διασφάλισης Ποιότητας, είναι τμήμα του ποιοτικού ελέγχου – και θά ’πρεπε να συντελείται μέσω αντίστοιχων πρωτοκόλλων.

γ) Ενα ειδικότερο δίλημμα μπορεί να ανακύψει τη μέση τιμή (xm) της ελεγχόμενης ιδιότητας του προϊόντος; Συνήθως όμως, κάτι τέτοιο συνεπάγεται σημαντική αύξηση κόστους. Ή να προσπαθήσει να μειώσει την έκταση διασποράς των επιμέρους τιμών, ώστε μειωθεί η τυπική απόκλιση (σ); Μερικές φορές, κάτι τέτοιο είναι οικονομικότερη λύση, αφού θα μπορούσε να επιτευχθεί με μιαν αύξηση της παραγωγικής πειθαρχίας, όπως η βελτίωση των ανθρωπικών υπηρεσιών στην Παραγωγή, όπως περίπου αυτές που μνημονεύθηκαν κυρίως στην 4.2α.

δ) Τέλος, ενας τρόπος αποφυγής αστοχίας είναι και η μείωση των εν χρόνω απωλειών ικανότητας του προϊόντος. Είναι μ’ άλλα λόγια η αύξηση της ανθεκτικότητάς-του σε διάρκεια (Durability), για την οποία οι σύγχρονοι Κανονισμοί Σχεδιασμού περιλαμβάνουν πλέον χωριστά κεφάλαιο, προσφέροντας σχετικές υπολογιστικές ή προδιαγραφικές μεθόδους σχεδιασμού.

Ομολογείται όμως οτι δέν διατίθενται πάντοτε πλήρεις μέθοδοι εκ προοιμίου ποιοτικού ελέγχου Ανθεκτικότητας. Γι’ αυτό και ισχύει ακόμη στην Αγορά, ο θεσμός της «Εγγύησης» που προσφέρει ο Κατασκευαστής στον Καταναλωτή – ενα θέμα που σχετίζεται με την «τεχνική διάρκεια ζωής» του προϊόντος (εντός της οποίας δηλαδή, ο ποιοτικός έλεγχος θα αποβαίνει θετικός, αποφεύγοντας την αστοχία). Εδώ όμως, ξαναμένουμε έκθετοι σε ηθολογικά χαρακτηριστικά των οικονομικών συναλλαγών, των οποίων δέν είναι πάντοτε εφικτός ο «αυτόματος» έλεγχος με τους μηχανισμούς της Αγοράς.

[1] Δυνάμεων, επιβαλλομένων παραμορφώσεων, φυσικοχημικών επιρροών

5.Η ΕΤΕΡΟΔΟΣΟΛΗΨΙΑ

Είναι μάλλον προφανές οτι η δωροδοκία, καθώς αμβλύνει ή ακυρώνει τους κανόνες Παραγωγής, αυξάνει δυσπροβλέπτως το ενδεχόμενον αστοχίας ενος προϊόντος ή (πολύ περισσότερο) ενος τεχνικού έργου μεγάλης κλίμακας. Η «Ετεροδοσοληψία»[1], όπως την ονομάζω, είναι μια ιστορική δύναμη τεράστιας κοινωνικής δυναμικής, την οποίαν μου φαίνεται οτι δέν την περιλαμβάνει στα προσομοιώματά-της η Επιστήμη της Οικονομίας.

Παρά την καταλυτική σημασία που το φαινόμενο αυτό έχει, σε πλήθος περιπτώσεων αστοχίας (ιδίως στον δημόσιο τομέα, αλλ’ όχι μόνον), δέν πρόκειται να επεκταθούμε εδώ στην ανάλυσή του. Την έχω κάνει αλλού[2]. Ωστόσο, επειδή οι ενδεχόμενοι Αναγνώστες αυτής εδώ της Μονογραφίας είναι Τεχνικοί, πήρα το θάρρος να επισυνάψω τουλάχιστον μια εμπειρική φόρμουλα που είχα προ δεκαετίας προτείνει για την ποσοτικοποίηση του ρόλου που παίζουν διάφοροι παράγοντες της Ετεροδοσοληψίας.

Ιδού λοιπόν ο «νόμος» της Έντασης Ροής Αμαρτωλού Χρήματος (ΕΡΑΧ) – απομίμηση του νόμου του Όμ στον ηλεκτρισμό. Αχρείαστο νά ’ναι.

[1] Πρόκειται είτε για «δώσε» είτε για «λάβε» παροχήν, η οποία μάλιστα ουσιαστικώς ανήκει σε «έτερον» Πρόσωπο (τον Κύριο του Έργου συνήθως).

[2] Θ. Π. Τάσιος: «Ηθο-Οικονομικά», ΠΕΚ, 2016, (σελ. 211-233).

συνεχίστε παρακάτω την ανάγνωση…

Ο ΝΟΜΟΣ του ΕΡΑΧ

(ένταση ροής αμαρτωλού χρήματος)

όπου

ko (ιστορικός δείκτης διαφθοράς):

0,1 σπάνια

0,5 συχνή

0,9 γενικευμένη

C = το αναμενόμενο παράνομο έσοδο

S = οι σύννομες απολαβές του δωροδοκουμένου

u = (δείκτης βαθμού επείγοντος του έργου):

υπερεπείγον 1,5

επείγον          1,0

κανονικό         0,5

                                      πολιτισμική βάση

RM (ηθική αντίσταση) = r0 ∙ rs

                                                   κοινωνική αναγνώριση δωροδοκουμένου

                                             ελεγκτικοί μηχανισμοί

RL (νομική αντίσταση) = li ∙ lp

                                                      δυνητικές ποινές

R0 (πληρότητα και ορθότητα της

Διακήρυξης του έργου) =    σχεδιασμός  

                                      = rd ∙ ri ∙ rc

                                                                       επίβλεψη   σύμβαση 

μ = μέγεθος του Έργου και μέγεθος του Κυρίου του Έργου

Γλωσσική σημείωση

Το σύστημα τονισμού σ’ αυτή τη μονογραφία ακολουθεί τις απόψεις της ανακοίνωσης του Θ. Π. Τάσιου: «Για ενα ορθολογικότερο μονοτονικό σύστημα», Πρακτικά Συνεδρίου για την ελληνική γλώσσα, ΕΚΠΑ, Τομέας Γλωσσολογίας, Αθήνα, 1999.

πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_140 της ΠΕΣΕΔΕ

 Ακολουθήστε το gobhma.gr στο Google News για να έχετε έγκαιρη & έγκυρη τεχνική ενημέρωση

Αυτά και άλλα πολλά άκρως ενδιαφέροντα στο περιοδικό της ΠΕΣΕΔΕ που κυκλοφορεί – ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ! Καλή ανάγνωση!
Διαβάστε επίσης

Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για λόγους επισκεψιμότητας και στατιστικών. Συνεχίζοντας την περιήγηση, αποδέχεστε τη χρήση αυτών των cookies Αποδοχή Περισσότερα