Στοίχημα Ανάπτυξης: «Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027»
πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_118 της ΠΕΣΕΔΕ
To Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων,προσκάλεσε την ΠΕΣΕΔΕ και το «Εργοληπτικόν βήμα» το έντυπο της ΠΕΣΕΔΕ, στο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027, την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2020, στο Μέγαρο Μουσικής.
Αποφασισμένος να αξιοποιηθούν οι διαθέσιμοι πόροι των ευρωπαϊκών ταμείων για να σχηματιστεί ένα «στιβαρό υπόβαθρο» και να καλυφθεί το χαμένο έδαφος περασμένων δεκαετιών, εμφανίστηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία που απηύθυνε στο «Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027», στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας.
Κοινή διαπίστωση των συμμετεχόντων ήταν, πως ήδη η ελληνική οικονομία εμφανίζει ενθαρρυντικά σημεία δυναμισμού και εξασφάλισης προϋποθέσεων αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης. Οι βασικές στρατηγικές προτεραιότητες της χώρας μας για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027 θα εστιάσουν:
Στο πλαίσιο του διατυπωμένου κοινού ευρωπαϊκού Στόχου Πολιτικής 1 για «Μια εξυπνότερη Ευρώπη μέσω της προώθησης του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού»: δηλαδή στη διασύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, στην ενδυνάμωση της καινοτομικής ικανότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση και στην διεύρυνση του εύρους των χρηματοδοτικών εργαλείων και στον ψηφιακό μετασχηματισμό, σε μια προσπάθεια αναστροφής του brain drain.
Στο πλαίσιο του Στόχου Πολιτικής 2 για «Μια πιο πράσινη και ανθεκτική Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές άνθρακα μέσω της προώθησης της δίκαιης μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, των πράσινων και μπλε επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων»: θα εστιάσουν στην αντιμετώπιση των κινδύνων και στην ανθεκτικότητα σε καταστροφές κυρίως όσον αφορά την εμφάνιση πλημμυρών και πυρκαγιών, στην ανάπτυξη έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, δικτύων και εξοπλισμού αποθήκευσης σε τοπικό επίπεδο, στην ενεργειακή απόδοση του κτιριακού αποθέματος, στην προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καθώς και στην κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών, οι οποίες θα προκύψουν από τη μετάβαση της Χώρας στη μεταλιγνιτική περίοδο.
Στο πλαίσιο του Στόχου Πολιτικής 3 για «Μία πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη μέσω της ενίσχυσης της κινητικότητας και των περιφερειακών διασυνδέσεων των ΤΠΕ»: οι βασικές επιδιώξεις για τον τομέα των Μεταφορών θα εστιάσουν, με βάση μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική μεταφορών, στηνολοκλήρωση των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) με την άρση των εμποδίων και τη συμπλήρωση των κενών, στην ανάπτυξη ενός ασφαλούς, συνεκτικού και διαλειτουργικού συστήματος σιδηροδρομικών μεταφορών υψηλής ποιότητας, στην εξασφάλιση προσβασιμότητας και στη βέλτιστη χρήση των αυτοκινητοδρόμων, των θαλάσσιων λιμένων και των αεροδρομίων της Ελλάδας με την κατασκευή τμημάτων και συνδέσεων που λείπουν από το δίκτυο. Θα επιδιωχθεί κατά προτεραιότητα η βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ενώ ως κύριες στρατηγικές επιλογές θα προωθηθούν η πολυτροπικότητα των εμπορευματικών μεταφορών, οι πλατφόρμες εφοδιαστικής αλυσίδας και οι επιχειρηματικοί κόμβοι. Παράλληλα, θα αναπτυχθούν οι λιμενικές υποδομές με γνώμονα τη βελτίωση της προσβασιμότητας στα νησιά, τη μείωση του κόστους, την αύξηση της ποιότητας υπηρεσιών και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Θα προωθηθεί επίσης στοχευμένα και με ολοκληρωμένη προσέγγιση, η βιώσιμη κινητικότητα εντός των αστικών κόμβων και των περιφερειακών αστικών κέντρων και θα επιδιωχθεί η αναβάθμιση λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών και των υποδομών τους. Στο πλαίσιο του ίδιου στόχου πολιτικής, περιλαμβάνονται και προτεραιότητες κυβερνητικές που αναφέρονται στην Ψηφιακή Διασύνδεση.
Στο πλαίσιο του Στόχου Πολιτικής 4 για «Μια πιο κοινωνική Ευρώπη μέσω της υλοποίησης του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων»: οι προτεραιότητες της χώρας μας θα εστιάσουν στις ίσες ευκαιρίες και στην ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας (ιδίως γυναικών, νέων και μακροχρόνιων ανέργων) και στην κοινωνική σύγκλιση, στην ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, στην κατάρτιση και δια βίου μάθηση, στη κοινωνική προστασία και ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, στην αντιμετώπιση της υλικής στέρησης και στον συστημικό εκσυγχρονισμό των αντίστοιχων θεσμών.
Στο πλαίσιο του Στόχου Πολιτικής 5 «Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της μέσω της προώθησης της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, καθώς και μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών»: δίδεται προτεραιότητα στην ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης με έμφαση στη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του τουρισμού, της αναζωογόνησης δημόσιων χώρων και της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών και των παράκτιων περιοχών μέσω της τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων.
«Το νέο ΕΣΠΑ μετατρέπεται και σε ένα μεγάλο στοίχημα, γιατί είναι το πρώτο βήμα για τον οριστικό μετασχηματισμό της οικονομίας και τη γόνιμη μετάβαση σε μία βιώσιμη, κυκλική και πράσινη ανάπτυξη» τόνισε στην ομιλία του ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Σημείωσε πως αν και ο απολογισμός είναι θετικός «δεν έλειψαν οι στιγμές που οι ευρωπαϊκοί πόροι αντιμετωπίστηκαν επιπόλαια και κοντόφθαλμα ως ευκαιριακές επιδοτήσεις και όχι ως μακρόπνοα χρηματοδοτικά εργαλεία». Και μεταξύ άλλων πρόσθεσε: «Η λογική αυτή αλλάζει. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς κάτω από το συντονισμό του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, όλοι οι φορείς στην κυβέρνηση, στη δημόσια διοίκηση, στην αποκεντρωμένη διοίκηση, στις Περιφέρειες βρίσκονται πλέον σε συντονισμό. Μάρτυρας η σημαντική επιτάχυνση την οποία έχουμε ήδη πετύχει τους τελευταίους μήνες. Απλοποιούμε διαδικασίες στην αξιολόγηση και υλοποίηση σημαντικών συγχρηματοδοτούμενων έργων. Σχέδια που δεν προχωρούν απεντάσσονται και στη θέση τους εντάσσονται άλλα με βάση τις πραγματικές προτεραιότητες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Έτσι μέχρι το τέλος της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, το 2023, θεωρώ ότι το σύνολο των πιστώσεων θα έχει απορροφηθεί σε δράσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας». Και πρόσθεσε ο πρωθυπουργός: «Ύστερα από χρόνια στασιμότητας και μεταρρυθμιστικής άπνοιας, η οικονομία εισέρχεται σε μια νέα εποχή διατηρήσιμης, ισχυρής, βιώσιμης ανάπτυξης. Η κυβέρνηση -νομίζω όλοι το έχετε διαπιστώσει, κυρίως οι φορείς και οι παράγοντες της αγοράς- μεταβάλλει καθημερινά το επενδυτικό περιβάλλον, μειώνει την υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων, διευκολύνει τη δράση τους με ένα πλέγμα διαρθρωτικών παρεμβάσεων, που βελτιώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, προωθώντας ταυτόχρονα σημαντικές κρίσιμες επενδύσεις σε νέες υποδομές και δίκτυα. Το θετικό κλίμα το οποίο διαμορφώνεται για την ελληνική οικονομία είναι αναμφισβήτητο. Ανακλάται ήδη στην αποκλιμάκωση των κρατικών ομολόγων, αλλά και σε ακόμα πιο σημαντικούς δείκτες ως προς την απόδοση της εγχώριας οικονομίας, που δεν είναι άλλοι από τους δείκτες της καταναλωτικής και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης.
Ένας αέρας αισιοδοξίας πνέει σήμερα, και πάλι μετά από μια δεκαετία, στην ελληνική οικονομία. Και διεθνώς το διαπιστώνουμε σε κάθε ευκαιρία και σε κάθε επίσκεψη δική μου, αλλά και των υπουργών μας στο εξωτερικό, όπου η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως αξιόπιστος εταίρος, αλλά και ως ένας δυναμικός επενδυτικός προορισμός. Απόδειξη, πολλά από τα νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα τα οποία ήδη δρομολογούνται αυτούς τους έξι μήνες. Έφερε, λοιπόν, αυτό το εξάμηνο δημιουργικής ανάτασης αισιοδοξία. Έφερε όμως και κάτι ακόμα. Υψηλές προσδοκίες, στις οποίες οφείλουμε όλοι να ανταποκριθούμε. Αυτός ο επιταχυντής της ανάπτυξης δεν θα μας περιμένει ούτε και θα κινητοποιηθεί αυτόματα. Για να τον αξιοποιήσουμε χρειάζονται συγκεκριμένες παρεμβάσεις, αλλά και ρεαλισμός».
Με αναφορά σε επίσημα στοιχεία τόνισε πως «οι επενδύσεις των επιχειρήσεων -όχι όλες οι επενδύσεις συνολικά- στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν μόλις το 6% του Α.Ε.Π., όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι κοντά στο 13. Και δυστυχώς αυτή η αποεπένδυση στην ελληνική οικονομία χτύπησε την καρδιά της παραγωγής, επηρέασε όχι μόνο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στη χώρα. Όμως, δεν φτάνει να μιλάμε γενικά και αόριστα για επενδύσεις. Χρειαζόμαστε επενδύσεις που θα συμβάλλουν ουσιαστικά στη μεγέθυνση της οικονομίας με ισχυρούς πολλαπλασιαστές και αντανάκλαση στην βελτίωση της παραγωγικότητάς μας. Επενδύσεις και υψηλούς ρυθμούς σχηματισμού κεφαλαίου είχαμε και στο παρελθόν. Το σχήμα αυτό δυστυχώς κατέρρευσε τα χρόνια της κρίσης διότι τελικά δεν στηρίχθηκε σε στέρεες βάσεις. Εξάλλου οι υψηλοί ρυθμοί επένδυσης δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκη και ανάλογη πορεία στο Α.Ε.Π.».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο πρωθυπουργός έκανε ξεχωριστή αναφορά σε ζητήματα περιφερειακών ανισοτήτων και στην ανάγκη ανάδειξης των ζητημάτων «της ενεργειακής μετάβασης σε μια Περιφέρεια της χώρας, στη Δυτική Μακεδονία, και σε έναν Δήμο της χώρας που είναι ο Δήμος της Μεγαλόπολης. Η κυβερνητική επιτροπή για την δίκαιη μετάβαση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και του Δήμου Μεγαλόπολης στη μεταλιγνιτική εποχή έχει σήμερα την πρώτη της συνεδρίαση. Περιμένω πολλά από αυτή την επιτροπή, αλλά περιμένω πολλά όπως είπα και πριν, και από την έμπρακτη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτές τις πολιτικές.
Όταν, κυρία Επίτροπε, η Ελλάδα έρχεται και λέει ότι εμείς θα κλείσουμε όλες τις λιγνιτοπαραγωγικές μας μονάδες μέχρι το 2023 με μια εξαίρεση η οποία θα κλείσει το 2028, αυτό σημαίνει ότι μια ολόκληρη Περιφέρεια της χώρας η οποία ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τη λιγνιτοπαραγωγή και από τις δραστηριότητες στα ορυχεία της περιοχής πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση, να αλλάξει προσανατολισμό. Πρέπει να σκεφτούμε πολύ έξυπνα ποιες νέες βιομηχανικές δράσεις μπορούμε να εγκαταστήσουμε στη Δυτική Μακεδονία, αλλά πως μπορούμε ταυτόχρονα να μετατρέψουμε και αυτές τις Περιφέρειες σε νέα οχήματα αναπτυξιακά δίνοντας άλλες διεξόδους στους ανθρώπους οι οποίοι σήμερα ατενίζουν αυτή τη μετάβαση με ένα λογικό σκεπτικισμό.»
Απευθυνόμενος δε στους υπουργούς του κατέληξε: «Κύριοι Υπουργοί, ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν μπορεί να πάει ούτε ένα ευρώ χαμένο από κοινοτικούς πόρους σε κοντόθωρες δράσεις που σβήνουν χωρίς αποτέλεσμα όταν σημάνει το τέλος του χρονοδιαγράμματός τους. Και σε αυτή την πρόκληση ανταποκρινόμαστε με ενθουσιασμό, αλλά και με αίσθημα ευθύνης. Θεωρώ ότι έχουμε πια και τη γνώση και την εμπειρία και στο Υπουργείο Επενδύσεων και Ανάπτυξης έχει δημιουργηθεί μία ομάδα η οποία έχει φέρει δεξιότητες από πολλά διαφορετικά σημεία αφετηρίας. Έχουμε, λοιπόν, και τη γνώση και την όρεξη και τους ανθρώπους για να πετύχουμε αυτό που λέει και ο τίτλος της σημερινής μας συνάντησης, ένα σχέδιο πραγματικά αναπτυξιακό, ένα σχέδιο πραγματικά εθνικό.»
Ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Άδωνις Γεωργιάδης, μεταξύ άλλων τόνισε:
«Η Κυβέρνηση τους τελευταίους 6 μήνες έκανε μεγάλη προσπάθεια για να ξεκολλήσουμε στην απορροφητικότητα των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Πρόσθεσε ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στη μείωση της γραφειοκρατίας που διέπει τα κοινοτικά προγράμματα, ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και προανήγγειλε ότι στο επόμενο διάστημα θα υπάρξουν συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία από την Αναπτυξιακή Τράπεζα. Αύξηση κονδυλίων.»
Αίτημα για αύξηση κατά 20% των κονδυλίων που θα λάβει η Ελλάδα τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ έχει καταθέσει η χώρα, όπως ανέφεραν πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων στο περιθώριο της εκδήλωσης. Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές για την Ελλάδα προκρίνεται το ποσό των 19,2 δισ. ευρώ αλλά οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται περί το καλοκαίρι.
Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς, εξέφρασε την εκτίμησή του ότι είναι ρεαλιστικός ο στόχος να λάβει η Ελλάδα το ποσό των 21 δισ. ευρώ εν όψει της προγραμματικής περιόδου 2021 – 2027.
Ο ίδιος έκανε δε ιδιαίτερη μνεία στην ενεργειακή μετάβαση, η οποία θίγει την περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας και τη Μεγαλόπολη, λέγοντας ότι μέσω των ευρωπαϊκών πολιτικών και του ειδικού Ταμείου για Δίκαιη Μετάβαση, η Ελλάδα αναμένεται να αποκομίσει 4 δισ. ευρώ και να δημιουργήσει 7000 στοχευμένες θέσεις εργασίας.
«Η περιφέρεια Αττικής, παίρνοντας τη σκυτάλη από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, δρομολογεί στο προσεχές διάστημα το Πρώτο Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο της Αττικής, όπου μαζί με τους δήμους, τους κοινωνικούς και οικονομικούς μας εταίρους θα συζητήσουμε τις ανάγκες, τις προοπτικές και τις δυνατότητες του νέου ΠΕΠ Αττικής» ανέφερε ο περιφερειάρχης Αττικής και Αντιπρόεδρος της ΕΝΠΕ Γ. Πατούλης.
Να έχει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση πρωταγωνιστικό ρόλο στην αξιοποίηση των πόρων του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 μέσα από συνολική αλλαγή του υφιστάμενου μοντέλου, ζήτησε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας. Επίσης ζήτησε την απλοποίηση όλων των διαδικασιών για την υλοποίηση των προγραμμάτων, να αυξηθεί η προγραμματική αυτονομία των Περιφερειών και να ενισχυθεί η προγραμματική και διαχειριστική ικανότητα τους όπως και των δήμων.
Ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, τόνισε πως «μόνο με προτεραιότητα τη διαφάνεια, την ενεργοποίηση όλων των διαύλων επικοινωνίας και τη συνεχή και ουσιαστική συνεργασία των φορέων, αλλά και με πολλή δουλειά, θα καταφέρουμε την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική υλοποίηση των αναπτυξιακών παρεμβάσεων που έχει ανάγκη η χώρα, με κάθε ευρώ της νέας Προγραμματικής Περιόδου να διοχετεύεται στην πραγματική οικονομία και την κοινωνία».
Τέλος η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων της Ε.Ε., κ. Elisa Ferreira έκανε λόγο για μια νέα ευκαιρία με πολλές απαιτήσεις και στην Ελλάδα: «Το κλείσιμο των λιγνιτωρυχείων αποτελεί μια πολύ μεγάλη πρόκληση και πρέπει να βρεθούν εναλλακτικές μορφές ενέργειας αλλά και εναλλακτικές μορφές απασχόλησης. Και για αυτό δεν υπάρχει εύκολος τρόπος. Μπορούμε να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να μειώσουμε τις κοινωνικές και τις οικονομικές επιπτώσεις αλλά δεν γίνεται να μην βιώσουμε αυτή τη μετάβαση. Και για αυτό ακριβώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εδώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης το οποίο αποσκοπεί ακριβώς στο να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις αυτής της ενεργειακής αλλαγής από τη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτωρυχείων στις πλέον δύσκολες περιοχές όπως για παράδειγμα η Μεγαλόπολη. Η δεύτερη πρότασή μου είναι ότι θα πρέπει να είμαστε αποτελεσματικοί. Εδώ και 4 χρόνια έχουμε επενδύσει δισεκατομμύρια ευρώ στα στερεά απόβλητα, στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και όλες αυτές οι επενδύσεις έχουν επιφέρει σαφέστατες βελτιώσεις στον τρόπο συναλλαγής και διαβίωσης των πολιτών.
Αλλά είναι πάρα πολλά εκείνα τα ζητήματα τα οποία δεν έχουν κλείσει, πάρα πολλοί στόχοι οι οποίοι δεν έχουν επιτευχθεί και στο θέμα των αποβλήτων και στο θέμα των βιώσιμων συστημάτων μεταφοράς και στο θέμα της γενικής και οικονομικής πρόσβασης σε συστήματα πρόσβασης στο διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων. Πρέπει λοιπόν βεβαίως να έχουμε ξεκάθαρους στόχους και για το μέλλον, όπως προσπαθήσαμε να το κάνουμε ως τώρα, αλλά και με συγκεκριμένες διαδικασίες, έτσι ώστε να μπορέσουμε να τους πετύχουμε.»
