Share
Δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ το Προεδρικό Διάταγμα που καθορίζει που καθορίζει τη διαδικασία έγκρισης Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ), για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και άλλων λεπτομερειών για την υλοποίηση οικοδομικών αδειών.
Να σημειώσουμε ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ως νόμιμο τον μηχανισμό του Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου, αναγνωρίζοντάς τον ως συνταγματικά θεμελιωμένη και θεσμικά ισορροπημένη λύση για τη συνέχιση των οικοδομικών αδειών και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ισορροπίας.
ΤΟ Π.Δ.
Καθορισμός διαδικασίας έγκρισης Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων για την αντιστάθμιση της χρήσης κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και άλλων λεπτομερειών για την υλοποίηση οικοδομικών αδειών.
Άρθρο 1
Μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου
1.Ως μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025 καθορίζονται τα εξής:
α) Η κατά προτεραιότητα απόκτηση από το Δημόσιο ακινήτων με αγορά ή αναγκαστική απαλλοτρίωση για τον καθορισμό κοινόχρηστων χώρων για την εξασφάλιση μέγιστης περιβαλλοντικής ποιότητας σε αναλογία ίση ή μεγαλύτερη του ποσοστού που προκύπτει από τα πολεοδομικά πρότυπα, κατ’ αντιστοιχία του ποσοστού του συντελεστή δόμησης που έχει επιτραπεί καθ’ υπέρβαση των όρων δόμησης της κάθε περιοχής,
β) η διαμόρφωση νέων και η αναδιαμόρφωση, βελτίωση και αναβάθμιση υφιστάμενων κοινόχρηστων χώρων στον αστικό ιστό, περιλαμβανόμενης και της δυνατότητας εξοπλισμού τους με υπόγειους χώρους στάθμευσης οχημάτων,
γ) η δημιουργία, συμπλήρωση, διαμόρφωση και βελτίωση δικτύων κοινόχρηστων χώρων και δικτύων πράσινων παρεμβάσεων στον αστικό ιστό,
δ) η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή και επικίνδυνων (ετοιμορρόπων) κτισμάτων.
ε) ολοκληρωμένες παρεμβάσεις ανάπλασης σε περιβαλλοντικά και πολεοδομικά υποβαθμισμένες ή κορεσμένες περιοχές, καθώς και σε περιοχές που χρήζουν ειδικής προστασίας, με σκοπό την ανάδειξη και προστασία των περιοχών, τη διεύρυνση του αδόμητου – ελεύθερου χώρου και την αύξηση της αστικής βιωσιμότητας των περιοχών,
στ) η χρηματοδότηση δράσεων που περιλαμβάνονται στο από 3 Φεβρουαρίου 2023 Μνημόνιο συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αποδοχή πρόσκλησης ενδιαφέροντος προς υποστήριξη της ευρωπαϊκής αποστολής των εκατό (100) κλιματικά ουδέτερων και έξυπνων πόλεων,
ζ) η χρηματοδότηση της απόκτησης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από τον οικείο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού, καθώς και η αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων,
η) ο καθαρισμός και η οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης και ανάδειξης αυτών,
θ) η χρηματοδότηση της δημιουργίας χώρων πρασίνου.
2.Τα μέτρα περιβαλλοντικού ισοδυνάμου εφαρμόζονται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας εκτός από τις περιπτώσεις των μητροπολιτικών συγκροτημάτων Αττικής και Θεσσαλονίκης που εφαρμόζονται σε επίπεδο δήμου.
3.Για την επιλογή των καταλληλότερων μέτρων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου ανά δημοτική ενότητα ή δήμο κατά την παρ. 2 εκπονείται Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π.) από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή από τον οικείο Δήμο με χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου ή δια δωρεάς της μελέτης προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
4.Τα Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π. εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατόπιν γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων της παρ. 2 του άρθρου 24 του ν. 4495/2017 (Α’ 167). Για τα Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π. ακολουθείται η διαδικασία φακέλου περιβαλλοντικού προελέγχου. Η επανέκδοση των οικοδομικών αδειών της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025 χωρεί είτε μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας περιβαλλοντικού προελέγχου, με την έκδοση και δημοσιοποίηση της, κατά το άρθρο 5 παρ. 9 της 107017/28.8.2006 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’ 1225), όπως ισχύει, διοικητικής πράξης είτε μετά την έγκριση του Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π. στην περίπτωση που έχει προηγηθεί η τήρηση διαδικασίας «στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης» και η έγκριση της οικείας στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κατά το άρθρο 7 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει.
5.Ως εκκίνηση εκπόνησης του Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π., κατά την έννοια της υποπερ. αα της περ. α της παρ. 4 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025, νοείται η ολοκλήρωση της διαδικασίας περιβαλλοντικού προελέγχου, κατά το άρθρο 5 παρ. 9 της 107017/28.8.2006 κοινής υπουργικής απόφασης, με την έκδοση και δημοσιοποίηση της σχετικής διοικητικής πράξης, με την οποία κρίνεται ότι δεν απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας «στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης». Στην περίπτωση που απαιτείται η τήρηση διαδικασίας «στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης» και η έγκριση της οικείας στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κατά το άρθρο 7 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει, η επανέκδοση των οικοδομικών αδειών γίνεται μετά την έγκριση του Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π.
Άρθρο 2
Ύψος περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, διαδικασία και υπόχρεοι καταβολής
1.Το ύψος του ποσού του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025, που αντιστοιχεί στη δόμηση από την εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων των άρθρων 66 έως 71 του ν. 5197/2025, υπολογίζεται ως εξής: α) για τις περιπτώσεις της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025 το οκτώ τοις εκατό (8%) της αξίας της δόμησης από την εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 125ΙΓ του ν. 4495/2017, β) για τις περιπτώσεις της περ. β της παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025 το δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της αξίας της δόμησης από την εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 125ΙΓ του ν. 4495/2017. Ως Τιμή Ζώνης για τον υπολογισμό του τέλους λαμβάνεται η ισχύουσα κατά την 12.2024.
2.Το ποσό περιβαλλοντικού ισοδυνάμου της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025 καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και διατίθεται αποκλειστικά στον δικαιούχο δήμο για την υλοποίηση των δράσεων περιβαλλοντικού ισοδυνάμου του άρθρου 1.
Άρθρο 3
Όροι και προϋποθέσεις εκκίνησης εργασιών
Ως εκκίνηση των οικοδομικών εργασιών νοούνται:
α) Η πραγματοποίηση εργασιών εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής (ενδεικτικά εργασίες εκσκαφής για αντιστήριξη πρανών ή θεμελίωση) ή σε περίπτωση προσθήκης (για την οποία δεν απαιτείται εκσκαφή) η πραγματοποίηση εργασιών σκυροδέτησης, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, ιδίως με: αα) τη γνωστοποίηση της έναρξης των εργασιών σε οποιαδήποτε διοικητική αρχή, αβ) την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων έχει λάβει χώρα εμπροθέσμως, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αγ) αεροφωτογραφίες που έχουν ληφθεί από δημόσιο ή άλλον τυχόν εγκεκριμένο φορέα, ώστε να καθίσταται βεβαία η σχετική ημερομηνία, αδ) συμβάσεις με βέβαιη χρονολογία που αφορούν στην εκκίνηση οικοδομικών εργασιών ή και σε μεταγενέστερο στάδιο αυτής,
β) η κατεδάφιση προϋφιστάμενων κτισμάτων εντός του ιδίου ακινήτου, εφόσον δεν είναι προγενέστερη των έξι (6) μηνών από την 11η Δεκεμβρίου 2024,
γ) η διενέργεια έως την 11η Δεκεμβρίου 2024 ανασκαφικών εργασιών της αρχαιολογικής υπηρεσίας στο πλαίσιο υφιστάμενης οικοδομικής άδειας, η οποία αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως και η διενέργεια δοκιμαστικών τομών της αρχαιολογικής υπηρεσίας, στο πλαίσιο υφιστάμενης οικοδομικής άδειας.
Άρθρο 4
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς του παρόντος διατάγματος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος διατάγματος.
