Share
Το κράτος δικαίου είναι μία από τις θεμελιώδεις αξίες των περισσότερων κρατών του σύγχρονου κόσμου. Στο πλαίσιο της λειτουργίας ενός κράτους δικαίου όλες οι δημόσιες αρχές ενεργούν πάντοτε με βάση τους περιορισμούς που θέτει ο νόμος, σύμφωνα με τις αξίες της δημοκρατίας και τα θεμελιώδη δικαιώματα, και υπό τον έλεγχο ανεξάρτητων και αμερόληπτων δικαστηρίων. Ο ορισμός του κράτους δικαίου προϋποθέτει την ισχύ έξι βασικών αρχών: νομιμότητα, η οποία συνεπάγεται διαφανή, υπεύθυνη, δημοκρατική και πλουραλιστική διαδικασία για τη θέσπιση νόμων· ασφάλεια δικαίου· απαγόρευση της αυθαίρετης άσκησης εκτελεστικής εξουσίας· αποτελεσματική δικαστική προστασία από ανεξάρτητα και αμερόληπτα δικαστήρια, με αποτελεσματικό δικαστικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων· διάκριση των εξουσιών· και ισότητα έναντι του νόμου.
Η πρόσφατη διαμάχη για την συνταγματικότητα ή όχι του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) έφερε για ακόμη μία φορά στο προσκήνιο την σημασία της ασφάλειας δικαίου. Είναι, δε, αξιοσημείωτο ότι και οι δύο πλευρές την επικαλούνται. Οι διαφωνούντες προβάλουν ισχυρά επιχειρήματα στην προάσπιση των θέσεων τους και νομοτελειακά η υπόθεση αυτή κατέληξε στην κρίση του ΣτΕ. Οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ δημιούργησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, μία νέα σειρά αντιπαραθέσεων και διαφωνιών από τους ενδιαφερόμενους. Θα πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι το αρμόδιο υπουργείο συμμορφώθηκε άμεσα με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Σύμφωνα με δήλωση του τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θ.Σκυλακάκη : «Υπήρχε προφανές σφάλμα στον τρόπο που λειτουργούσε ο κανονισμός και το διορθώσαμε άμεσα, χωρίς καμία καθυστέρηση».
Αυτό που τελικά αναδεικνύεται, από όλη αυτή την διαμάχη, είναι η δυσκολία που υπάρχει στην συνεννόηση μεταξύ των πολιτών, ιδιαίτερα όταν συγκρούονται τα συμφέροντά τους και ο ρόλος-κλειδί της αποτελεσματικής και ισόρροπης άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας. Οι πολύ κακές συνέπειες αυτής της σύγκρουσης συμφερόντων, όσο αφορά τον ΝΟΚ, θα ήταν πολύ μικρότερες εφόσον η εκτελεστική εξουσία ήταν πιο προσεκτική. Η επιπολαιότητα, η προχειρότητα και η επιφανειακή προσέγγιση ενός τόσο σημαντικού θέματος, όπως το περιβάλλον vs ανάπτυξη, είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική παρέμβαση του ΣτΕ και την έκδοση μίας απόφασης που ευνοεί το περιβάλλον αλλά δημιουργεί τεράστια αναστάτωση στην αγορά της ιδιωτικής κατασκευής, σε μία εποχή που, μετά από πολλές δεκαετίες, επιτέλους είχε αποκτήσει έναν ανοδικό ρυθμό ανάπτυξης.
Τελικά, η λειτουργία του κράτους δικαίου δεν έχει να κάνει τόσο με την νομοθεσία και την νομιμότητα. Έχει να κάνει με τον τρόπο που πολιτεύονται κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι και με τον τρόπο που οι ίδιοι οι πολίτες προσεγγίζουν τα κέντρα εξουσίας. Για ακόμη μία φορά, μέσα από αυτή την στήλη που έχω την τιμή έξι χρόνια να «υπηρετώ», θα επισημάνουμε ότι όλα τα προβλήματα της Χώρας μας προέρχονται από τις παθογένειες που κουβαλάει το Κράτος και εμείς οι Πολίτες του. Η μικροπολιτική διαχείριση και οι ψηφοθηρικές πρακτικές μας οδήγησαν στην ελληνική οικονομική κρίση. Η παθογένεια αυτή δεν έχει, δυστυχώς, ακόμη ξεριζωθεί από το τρόπο που κινείται και λειτουργεί η ελληνική κοινωνία. Η αποκατάσταση της αξίας της Πολιτικής αλλά και του Πολίτη αναδεικνύεται σε βασική προτεραιότητα, ιδιαίτερα με τα όσα παρακολουθούμε να διαδραματίζονται στη διεθνή σκηνή και, φυσικά, δεν είναι κανείς από εμάς άμοιρος ευθυνών.
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_143 της ΠΕΣΕΔΕ
Αφιέρωμα: ΝΟΚ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
