Ποιες οι εκκρεμότητες στη νομοθεσία των Δημόσιων Συμβάσεων Μελετών

Ο Σύλλογος Μελετητών Δημοσίων Έργων Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΜΕΔΕΚΕΜ) αναλύει στο Εργοληπτικόν Βήμα Νο_134 τα προβλήματα των μελετητών  που «τρέχουν» και συσσωρεύονται και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να υπάρξουν άμεσες λύσεις.

Η τελευταία ευρεία τροποποίηση/συμπλήρωσητου ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)», που έγινε με τον ν. 4782/2021, κωδικοποίησε τον νόμο καιενσωμάτωσε αρκετές από τις βελτιώσεις που είχαν προταθεί και ζητηθεί από τους συλλογικούς φορείς των μελετητών και των εργοληπτών, στην κατεύθυνση της απλοποίησης και διασαφήνισης των διατάξεων του νόμου, της μείωσης της γραφειοκρατίας, της αύξησης της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών προετοιμασίας, ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων, της επέκτασης της χρήσης των ηλεκτρονικών εργαλείων, και, γενικότερα, της αντιμετώπισης των παθογενειών του νόμου.

Π.δ. 71/2019 «Μητρώα συντελεστών παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων, μελετών, τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών (ΜΗ.Τ.Ε)»

Παρά το γεγονός ότι στο άρθρο 139 του ν. 4782/2021 συγκεντρώνονται όλες οι εφαρμοστικές υπουργικές αποφάσεις που πρέπει να εκδοθούν για την πλήρη εφαρμογή του νόμου, αλλά και ότι τους τελευταίους μήνες του 2021 οι ομάδες εργασίας του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών επεξεργάστηκαντο σημαντικότερο από τα εκκρεμή ζητήματα, που είναιτο ΗλεκτρονικόΜητρώο των συντελεστών παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων, μελετών, τεχνικών & λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών του άρθρου 118 ν. 4472/2017, τον τελευταίο1,5 χρόνο δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος.

Υπενθυμίζεται ότι το π.δ. 71/2019, το οποίο αφορά στο πολύ σημαντικό ζήτημα της πιστοποίησης των Μελετητικών και Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (δημοσίων και ιδιωτικών έργων), και το οποίο περιλαμβάνει δύο νέα Μητρώα, το Μητρώο των Επιχειρήσεων Συμβούλων Διοίκησης και Διαχείρισης Έργων, καθώς και το Μητρώο εμπειρίας τεχνιτών & λοιπών τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων, είχε δημοσιευθεί βιαστικά, μέσα σε μια νύχτα, και χωρίς καμία διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς, πέντε ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές του 2019!

Η υπόσχεση της τότε νέας Κυβέρνησης, σε συνέχεια των επιφυλάξεων που διατυπώθηκαν από τις Μελετητικές και Εργοληπτικές οργανώσεις, να αποσυρθεί και να τεθεί σε διαβούλευση το π.δ. ως προς τα κρίσιμα στοιχεία του, ξεκίνησε να υλοποιείται, χωρίς ποτέ, όπως προαναφέρθηκε να ολοκληρωθεί.Έτσι, επί τέσσερα χρόνια, γύρω από τη λειτουργία των Μητρώων υπάρχει ένα θολό τοπίο, δίνονται ετήσιες παρατάσεις της ισχύος των μελετητικών και εργοληπτικών πτυχίων και δεν μπορούν να εφαρμοστούν ή εφαρμόζονται με στρεβλό τρόπο, διατάξεις που εξαρτώνται από το π.δ. 71/2019.

Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι, με τον ν. 4782/2021 τέθηκαν προϋποθέσεις για την εισαγωγή σε διακηρύξεις αυξημένων κριτηρίων επιλογής (απαιτήσεις οικονομικής & χρηματοοικονομικής επάρκειας και τεχνικής & επαγγελματικής ικανότητας), που σχετίζονται με τις προϋποθέσεις εγγραφής και κατάταξης των μελετητικών επιχειρήσεων στα οικεία Μητρώα. Η παραπομπή στις διατάξεις του π.δ. 71/2019 είναι άνευ αντικειμένου και δεν μπορεί να εφαρμοστεί ή εφαρμόζεται με προβλήματα και υποκειμενικές ερμηνείες των υπαλλήλων των αναθετουσών Αρχών, παραβιάζοντας τις αρχές της διαφάνειας και τις ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων.

Πλην των κριτηρίων της πιστοποίησης, αναφορικά με το Μητρώο των Μελετητών, πρέπει να συζητηθεί η ομόφωνη πρόταση μείωσης του αριθμού των κατηγοριών μελετητικών πτυχίων ανά μελετητή, καθώς και τα κωλύματα εγγραφής και παραμονής στα Μητρώα.

 Λοιπά εκκρεμή θέματα του θεσμικού πλαισίου δημοσίων συμβάσεων

Η πιο σημαντική από τις νέες διατάξεις για τον έλεγχο της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς, δηλαδή η υποχρεωτική αναζήτηση εξηγήσεων από τον προσφέροντα του οποίου η οικονομική προσφορά αποκλίνει πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο των υποβληθεισών παραδεκτών προσφορών, έχει καταλήξει να είναι προσχηματική,χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα, δηλαδή μια καθαρά τυπική διαδικασία, που «γίνεται για να γίνει, επειδή το προβλέπει ο νόμος».

Το ζήτημα της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς, το οποίο αν μελετηθεί σε έκταση και βάθος θα αναδειχθεί η παθογένεια των μεγάλων εκπτώσεων σε σχέση με την ποιότητα και το τελικό οικονομικό κόστος των μελετών και των έργων, πρέπει να αντιμετωπιστεί με περισσότερο αυστηρά και μονοσήμαντα μέτρα, π.χ. με απόρριψη της ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς και όχι με αναζήτηση εξηγήσεων.

Επόμενο, πολύ σημαντικό (εκκρεμές) θέμα είναι η διοίκηση των συμβάσεων μελετών και έργων, που περιλαμβάνει την παρακολούθηση και επίβλεψη αυτών από ιδιωτικούς πιστοποιημένους οικονομικούς φορείς. Έχουν εκδοθεί τέσσερις υπουργικές αποφάσεις που αφορούν στην επίβλεψη των μελετών και έργων άνω και κάτω των ορίων, με στόχο τη διευκόλυνση των αναθετουσών Αρχών που δεν διαθέτουν επαρκές, σε αριθμό και ειδικότητες, τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό. Και αυτές οι αποφάσεις συντάχθηκαν χωρίς καμία διαβούλευση με τις μελετητικές και εργοληπτικές οργανώσεις και πάσχουν σε κρίσιμα θέματα, όπως η επιλογή των ιδιωτικών φορέων επίβλεψης, η διασφάλιση της αντικειμενικότητας της διαδικασίας, οι αμοιβές των ιδιωτικών φορέων επίβλεψης, και άλλα δευτερεύοντα ζητήματα.

Ένα πολύ σημαντικό θέμα, που ανέκυψε μετά τις εξελίξεις των τελευταίων 2 ετών (ενεργειακή κρίση, πόλεμος στην Ουκρανία), είναι η αναθεώρηση των αμοιβών των μελετών. Η πολιτεία έχει προβλέψει μεθοδολογία και συντελεστές για την αναθεώρηση των αμοιβών των δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και γενικών υπηρεσιών, ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η αύξηση του κόστους των υλικών, των υπηρεσιών και των αμοιβών του προσωπικού επηρεάζει άμεσα το κόστος λειτουργίας των μελετητικών επιχειρήσεων, δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη, πλην του συντελεστή τιμαριθμικής αναπροσαρμογής (τκ).

Η χώρα έχει εισέλθει στον ρυθμό των επικείμενων εθνικών εκλογών του Μαΐου 2023. Όμως, τα προβλήματα των μελετητών «τρέχουν» και συσσωρεύονται.

Ο ΣΜΕΔΕΚΕΜ έχει την πεποίθηση ότι δεν πρέπει να αφεθεί ανεκμετάλλευτο το χρονικό διάστημα από τώρα μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων της νέας Κυβέρνησης, η οποία μπορεί και να καθυστερήσει μέχρι το φθινόπωρο.

Τα εκκρεμή ζητήματα πρέπει να συζητηθούν με τη σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών, και αν δεν είναι η ίδια μετά τις εκλογές, τουλάχιστον να υπάρχουν καταγεγραμμένες προτάσεις και λύσεις ζητημάτων, που θα διευκολύνουν την περαιτέρω διαδικασία.

πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_134 της ΠΕΣΕΔΕ

Αυτά και άλλα πολλά άκρως ενδιαφέροντα στο περιοδικό της ΠΕΣΕΔΕ που κυκλοφορεί – ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ! Καλή ανάγνωση!
Διαβάστε επίσης

Η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για λόγους επισκεψιμότητας και στατιστικών. Συνεχίζοντας την περιήγηση, αποδέχεστε τη χρήση αυτών των cookies Αποδοχή Περισσότερα