Παύλος Χατζηαγγελίδης:Η κατοικία του μέλλοντος θα μοιάζει με ένα επαυξημένο σύστημα κατοίκισης
Ο Αρχιτέκτονας και ιδρυτής του Αρχιτεκτονικού Γραφείου Studio 314 Παύλος Χατζηαγγελίδης μιλάει στο Εργοληπτικόν βήμα No_133 για τα υπέρ και τα κατά των υπόσκαφων κατασκευών, για το μέλλον της κατοικίας και τις νέες ανάγκες του σήμερα καθώς και για την εικόνα της ελληνικής αγοράς.
Ποια τα προτερήματα και ποια τα μειονεκτήματα των υπόσκαφων κτισμάτων; Υπό ποιες συνθήκες αποτελούν την ιδανική επιλογή;
Τα πλεονεκτήματα των υποσκαφών κτηρίων όπως οι μικρές μεταβολές της θερμοκρασίας, η προστασία από έντονες καιρικές μεταβολές κλπ. είναι γνωστά. Τα τελευταία χρόνια όμως με την ισχύ του νέου κτηριοδομικού κανονισμού, βλέπουμε όλο και περισσότερες αρχιτεκτονικές μελέτες να στρέφονται σε υποσκαφές αρχιτεκτονικές προστάσεις. Ο νέος κανονισμός με το κίνητρο της περιβαλλοντικής προστασίας προχωρεί σε αύξηση της επιτρεπόμενης δόμησης, εντός και εκτός σχεδίου στις περιπτώσεις υποσκαφών κτήριών. Δυστυχώς είναι γεγονός πως τα κίνητρα αυτά έχουν οδηγήσει σε πολλές περιπτώσεις τοπίων με μεγάλη κλίση όπως στις Κυκλάδες, σε καταχρήσεις και υπερεκμετάλευση, και σε προτάσεις που απαιτούν μεγάλης έκτασης και μη αναστρέψιμες εκσκαφές που σε καμία περίπτωση δεν ωφελούν το περιβάλλον παρά τα όποια οφέλη των υποσκαφών κτηρίων. Οι Σύλλογοι Αρχιτεκτόνων έχουν εντοπίσει αυτό το ζήτημα και έχουν προτείνει αλλαγές στη νομοθεσία για τα υπόσκαφα κτήρια όπως η μείωσης των Bonus Δόμησης προκειμένου να προστατευθεί τη τοπογραφία και το ανάγλυφο των περιοχών με έντονες κλίσεις. Το studio μας διατηρεί μια πολύ επιφυλακτική στάση απέναντι στη λύση των υποσκαφών κτηρίων και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις έχουμε προτείνει υποσκαφές λύσεις. Μια από αυτές τις περιπτώσεις είναι η πρόταση μας Gods and Dreams Resort στην Επίδαυρο. Στην συγκεκριμένη πρόταση πραγματοποιήσαμε εκτεταμένη έρευνα πάνω στη τοπογραφία αλλά και στο σχεδιασμό μας διασφαλίσαμε την ελάχιστή δυνατή εκσκαφή, προκειμένου να προστατεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το τοπίο. Δεν θα σας κρύψουμε πως η επιφυλακτικότητά μας και η συγκρατημένη στάση μας, έχει στοιχίσει project στην ομάδα. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν θεωρούμε τα υπόσκαφα κτήρια μια λύση που μπορεί να εφαρμόζεται εκτεταμένα με το πρόσχημά της έντονης κλίσης του οικοπέδου και της προστασίας του περιβάλλοντος. Από τη προσωπική μας έρευνα γνωρίζουμε ότι τα υπόσκαφα κτήρια απαιτούν ειδικές μελέτες και εκτεταμένη γεωτεχνική έρευνα, για να παρθεί η απόφαση να προχωρήσει κανείς στη λύση ενός υποσκάφου κτηρίου. Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κατασκευών είναι μια παράμετρος που πρέπει να έχουμε κατά νου όταν σχεδιάζουμε και προτείνουμε λύσεις.
Πόσο επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον αλλά και οι νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή τον σχεδιασμό των κατοικιών; Παρατηρείτε ή προτείνετε αλλαγές στον τομέα των υλικών;
Πλέον ο όγκος των δεδομένων και των προβλέψεων που είναι διαθέσιμες πάνω στην κλιματική αλλαγή επιβάλλουν την αναθεώρησή των μηχανισμών σχεδιασμού. Στο studio προσπαθούμε να διαχειριστούμε τα ανθρώπινα συστήματα και τις ανάγκες τους παράλληλα με μια δυναμική αρχιτεκτονική, ευέλικτη στις κλιματικές αλλαγές. Μέθοδοι όπως η γεωθερμία εντάσσονται όλο και περισσότερο στο σχεδιασμό μας, συστήματα ελέγχου θερμοκρασίας και των μεταβολών της εντάσσονται στις περισσότερες προτάσεις μας, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δίνουμε στα υλικά και στις μεθόδους παραγωγής τους. Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμαι υλικά που παράγονται σε μικρή απόσταση από τον τόπο εφαρμογής τους και με μεγάλη αντοχή στο χρόνο και στις καιρικές συνθήκες ώστε να αποτρέψουμε την συνεχή αντικατάσταση τους. Το φυσικό περιβάλλον είναι μια σημαντική παράμετρος στο σχεδιασμό μας. Προσπαθούμε πάντα να σχεδιάζουμε παράλληλα με το τοπίο αστικό ή μη και να διασφαλίζουμε πάντα την μικρότερη δυνατή επέμβαση, ακόμη και σε προτάσεις που πραγματοποιούνται σε πυκνά αστικά περιβάλλοντα διασφαλίζουμε πάντα μέθοδούς φυσικής απορροής και τις μέγιστες δυνατές φυτεμένες επιφάνειες.
Πώς οραματίζεστε την κατοικία του μέλλοντος;
Η κατοικία του μέλλοντος θα μοιάζει λιγότερο με μια τυπική κατοικία και περισσότερο με ένα επαυξημένο σύστημα κατοίκισης. Η επιρροή της τεχνολογίας είναι ήδη τεράστια στο πως αντιλαμβανόμαστε, οργανώνουμε την καθημερινότητα μας, πως αξιολογούμε και οργανώνουμε την κατοίκιση, που πλέον δεν αφορά μόνο σε ένα προσωπικό χώρο αλλά και σε ένα ευέλικτο σύστημα που τη μία στιγμή είναι κατοικία, την επόμενη χώρος εργασίας και την επόμενη προσωπικός χώρος απομόνωσης. Η λύση στις νέες ανάγκες που θα προκύπτουν δεν είναι απαραίτητα η προσθήκη χώρων, δωματίων, χώρων ψυχαγωγίας κλπ. Αλλά ο επαναπροσδιορισμός των υπάρχοντών χώρων σε δυνητικά συστήματα.
Πώς βλέπετε την ελληνική αγορά κατοικιών; Ποιες είναι οι κυρίαρχες τάσεις και τι είναι αυτό που αναζητά περισσότερο το κοινό;
Η ελληνική αγορά παρουσιάζει ένα μεγάλο χάσμα. Από την μια μεριά έχουμε τις μεγάλες αστικές αναπλάσεις και προτάσεις όπως στη περίπτωση του ελληνικού που πραγματικά ανανεώνουν την αγορά και την επιχειρηματικότητα προσφέροντας κίνητρα και ένα πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη, που ήταν απών για τουλάχιστον μια δεκαετία από την ελληνική αγορά και πόλη . Πλέον η ελληνική πόλη έχει ένα διεθνές portfolio και φέρει μια εξωστρέφεια που θα έχει μόνο θετικά αποτελέσματα για την εξέλιξη της. Από την άλλη μεριά το κόστος διαβίωσης και το κόστος στέγασης αυξάνεται με φρενήρεις ρυθμούς δημιουργώντας πολύ σημαντικά προβλήματα στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, που είτε μέχρι πρόσφατά αντιμετώπιζέ είτε και αντιμετωπίζει ακόμη τη σκληρή πραγματικότητα μιας οικονομική κρίσης, με αποτέλεσμα να προκύπτουν νέα μοντέλα κατοίκισης, όπως για παράδειγμα η συγκατοίκηση. Παρότι διαδεδομένη στο εξωτερικό μέχρι πρόσφατα δεν ήταν σύνηθες μοντέλο στέγασης και διαβίωσης στην Ελλάδα. Αυτή η πραγματικότητα προβάλει μια διαφορετική κλίμακα και ένα διαφορετικό μοντέλο σχεδιασμού, με διαφορετικές λειτουργίες. Μεγαλύτεροι κοινόχρηστοι χώροι , κοινόχρηστες κουζίνες , η ίδια μικρόκλιμάκα του δωμάτιου είναι μόνο μερικές από τις παραμέτρους που θα πρέπει να επανορίσουμε και να εντάξουμε στα νέα μοντέλα κατοίκισης και σχεδιασμού. Η ελληνική πόλη βρίσκεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον μεταβατικό στάδιο μεταξύ επούλωσης και ανάπτυξης. Η αρχιτεκτονική οφείλει να ανταποκριθεί σε όλες τις κλίμακες των αναγκών και της αγοράς και πιστεύω πως τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικά για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα της ελληνικής πόλης.
Ο πειραματισμός και η πρωτοποριακή αισθητική χαρακτηρίζουν τα έργα σας. Πώς θα χαρακτηρίζατε εσείς την αισθητική σας και ποια είναι τα ερεθίσματα που έχουν διαμορφώσει την οπτική σας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό;
Σε γενικό πλαίσιο, τα ερεθίσματα μας και οι αναφορές μας συνήθως εντοπίζονται στην ιαπωνική αρχιτεκτονική και τις καθαρές γραμμές που στη συνέχεια μεταβάλλονται και μεταλλάσσονται. Ωστόσο, η γενικότερη αισθητική του γραφείου δεν είναι σταθερή και αυτό διότι πειραματιζόμαστε συνεχώς με διαφορετικές κλίμακες και δεδομένα. Η ογκοπλασία, οι γεωμετρικές μορφές, οι αρθρώσεις τους είναι πάντα στο κέντρο των προβληματισμών μας και των πειραματισμών μας, και προσπαθούμε να εξελίξουμε συνεχώς τις εφαρμογές και τις λύσεις μας. Σίγουρα στον εξωτερικό παρατηρητή εντοπίζονται κοινά μεταξύ των προτάσεων μας, ως προς την παρουσίαση και εκπροσώπηση των προτάσεων μας, στην βάση τους όμως οι προτάσεις είναι ένα περισσότερο ένα σύστημα, σχετικά ασταθές, που στο κάθε project πραγματεύεται κάτι διαφορετικό για παράδειγμα στο tore della nostalgia πραγματευτήκαμε το κέλυφος της κατασκευής, το μπαλκόνι της αθηναϊκής πόλης στο The Seashore Rise, τη διαφάνεια στο project για τα κτήριά γραφείων του 314 Architecture Studio offices και το κτήριο Κλινικής στη Ρόδο, την κλίμακα και το υπερμέγεθες αντικείμενο στο The Chrysalis, την εξαφάνιση στο gods and dreams resort, τη διαβάθμιση στο The fern και τη megastructure κατασκευή στο domes of eternity. Ωστόσο, η εξέλιξη της βιωσιμότητας τόσο περιβαλλοντικής όσο και κοινωνικής (sustainability) των έργων μας είναι ένας από του άμεσους στόχους που έχουμε θέσει για την επόμενη πενταετία, στόχος που θα επηρεάσει τον χαρακτήρα των έργων μας.
Έχετε αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας για πολλά έργα που φέρουν την υπογραφή σας. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την επιτυχημένη πορεία σας και ποια είναι τα έργα που εσείς ξεχωρίζετε;
Είμαστε πολύ προσεκτικοί σχετικά με το portfolio του studio. Προσπαθούμε να επιλέγουμε projects με διαφορετικά και προκλητικά δεδομένα, επιδιώκοντας ένα diverse portfolio που μας δίνει την δυνατότητα και ευελιξία να πειραματιζόμαστε σε διαφορετικές κλίμακες, τοπία, υλικότητες και να συνεργαζόμαστε με διαφορετικούς πελάτες με διαφορετικές αρχές και επιδιώξεις. Η ομάδα το σημαντικότερο των συστατικών του Studio αποτελείται από αρχιτέκτονες, Designers και πολιτικούς μηχανικούς με διαφορετικά ακαδημαϊκά backgrounds όπου ο καθένας έχει μια μοναδική προσωπική έρευνα. Κοινός γνώμονας είναι η εξέλιξη που έρχεται πάντα μέσα από τον πειραματισμό. Το studio είναι ένα χυτήριο προβληματισμών και ερωτημάτων που διαχειριζόμαστε καθημερινά μέσα από τα projects μας. Όλα τα project μας έχουν κάτι μοναδικό, το Η3 και το Η34 υπήρξαν project σταθμοί στη πορεία του γραφείου. Το H195_La Torre de la Nostalgia είναι ίσως το project στο οποίο ανατρέχουμε και οι σχεδιαστικές αρχές του οποίου προσπαθούμε να εξελίξουμε συνεχώς. Το Chrysalis είναι ίσως το πιο αντιπροσωπευτικό των μελλοντικών επιδιώξεων μας και μας χαροποιεί ιδιαίτερα που η ανταπόκριση του κοινού ήταν τόσο μεγάλη απέναντί στην έργο. Το τελευταίο ολοκληρωμένο residential projects μας το The Seashore Rise ήταν μια από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές προκλήσεις του γραφείου και αποτέλεσε πραγματική σπουδή την ομάδα μας.
Project name: The Seashore Rise
Project type: Residential
Design Team: PavlosChatziangelidis, GiotaChala, AndriannaTriantafyllopoulou, AlkisVasalios, Eirini Bouliou, Caterina Palantzi, Giannis Dimitrelis.DimitrisPanagiotou, Antonis Sarris, Alexandros Papadopoulos, Anna Stagaki, IroDermitzaki, PopiPapachristou, TimotheosKopsidas, Harris Grivokostopoulos, AngelikiRagava, George Ouzounis, Sofia Stavrou, Eva Sofoulaki, AngelosSotiriou, ChritinnaIlliopoulou, Caterina Papoutsa, Caterina Tsili.
Structural analysis:FoteiniKaragianni,
Electromechanical Analysis: SKV Consulting Engineers, Stefanos Karagiannis
Landscape Design: 314 Architecture Studio
Location: Glyfada, Greece
Site area: 592.29 m2
Developer: Euphoria Residences
Design year: 2019
Year of Completion: 2022
Photo Credits: VoumvakisArchitecturePhotography
To Seashore Rise είναισχεδιάστηκεαπότο 314 Architecture Studio καιαναπτύχθηκεαπότην Euphoria Residencies. Είναι χτισμένο σε οικόπεδο 592,29m2 και αφορά σετέσσερις κατοικίες που αναπτύσσονται σε έξι επίπεδα.
Το project αποτελεί ένα πείραμα της ομάδας, τόσο ως προς την κατασκευή όσο ως προς την θέση των αρχιτεκτονικών μορφών στη πόλη.
Με αναφορά τη θάλασσά και τη κίνηση των κυμάτων, προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε τις έννοιες της κίνησης και της ροής στη κλίμακα της κατοικίας.Σκεπτόμενοι πάνω στο αρχιτεκτονικό στοιχείο του μπαλκονιού της αθηναϊκής πολυκατοικίας προβληματιστήκαμε πάνω στη έννοια του χώρου του, του όγκου και της διάστασης του ορίου αυτού με την πόλη.
Ο μηχανισμός των πετάλων, των γεωμετρικών μομφών στους οποίους καταλήξαν οι προβληματισμοί μας, αναδιαμορφώνεται σε κάθε επίπεδο, με τον κάθε όγκο ναπροκύπτει από την μετάλλαξη και την αντίδραση με το προηγούμενο, παρουσιάζοντας εξάρσεις στα σημεία όπου κρίνουμε στον σχεδιασμό μας πως πρέπει να διασφαλιστεί η ιδιωτικότητα των εσωτερικών χώρων των κατοικιών, και ελάττωσες στα πιο εξωστρεφή σημεία.Το όριο με την πόλη που συνήθως διατυπώνεται με ένα κιγκλίδωμα, αποκτά σώμα , υλικότητα και όγκο. Αυξάνεται, επεκτείνεται και ενεργοποιείται σε ένα δυναμικό στοιχείο.
To διπλό ύψος της ισόγειας κατοικίας αποδεσμεύει τους όγκους από το έδαφος.
Η υλικότητα του εσωτερικού και του εξωτερικού συγκεντρώνεται γύρω από την εφαρμογήτων επικαλυμμένων σε λευκό αντανακλαστικό φινίρισμα των οργανικών στοιχείων.
Ισπανικά πλακάκια Benadresa, με μεγάλο βαθμό ανάκλασης, χρησιμοποιήθηκαν για τα δάπεδα και τα μπάνια σε cararrastatarario. Για τα υπνοδωμάτια δημιουργήθηκαν ειδικά κατασκευασμένες ντουλάπες βελανιδιάς. Οι χώροι της κουζίνας κατασκευάστηκαν και σχεδιάστηκαν από την ιταλική εταιρεία Miton. Πισίνες και τεχνητές λίμνες είναι ενσωματωμένες στα μπαλκόνια, καμουφλαρισμένα από τους οργανικούς όγκους.
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_133 της ΠΕΣΕΔΕ
ΥΠΟΣΚΑΦΗ ΔΟΜΗΣΗ
