Μονάδες Διαχείρισης Απορριμμάτων Ζωντανός ο στόχος της επιτάχυνσης το 2020 με προορισμό το 2030!

πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_119 της ΠΕΣΕΔΕ

Ένα πλέγμα από Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων, βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδιασμού της κυβέρνησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων πανελλαδικά στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι  μέσα στο 2020 να έχουν δημοπρατηθεί σε όλη την Ελλάδα 17 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων και συγκεκριμένα στις εξής περιοχές: 

• Δυτική Θεσσαλονίκη
• Πάτρα     
• Βόλος 
• Λαμία  
• Βόρειος Έβρος       
• Λέσβος      
• Χαλκίδα   
• Λάρισα    
• Ηράκλειο     
• Αγρίνιο     
• Σητεία    
• Χερσόνησος     
• Μύκονος    
• Φωκίδα     
• Άνδρος  
• Τήνος       
• Κεφαλονιά

Πρόταγμα της πολιτικής του Υπουργείου είναι να έχουν δημιουργηθεί μέσα στα επόμενα 5 χρόνια 45 μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, με στόχο τα ποσοστά ταφής των απορριμμάτων να πέσουν στο 10% μέχρι το 2030.

Παρά τις καθυστερήσεις που προκάλεσε η πανδημία, ένα νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, βάζει ως στόχο η Ελλάδα να αποκτήσει ένα νέο, ρεαλιστικό, σύγχρονο και φιλόδοξο Σχεδιασμό. Ταυτόχρονα, σε συντονισμό με την Κομισιόν, το Υπουργείο θα παράσχει την απαραίτητη βοήθεια στους ΦοΔΣΑ για τη σύνταξη των Περιφερειακών Σχεδιασμών, ώστε οι Φορείς να είναι εναρμονισμένοι με το Εθνικό Σχέδιο και ευθυγραμμισμένοι με τις χρηματοδοτικές δυνατότητες από την ΕΕ.

Παράλληλα απλοποιείται το περιεχόμενο των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Απορριμμάτων, ώστε να απαλλαγούν οι Δήμοι από περιττές επιβαρύνσεις και γραφειοκρατία, ενώ ήδη δρομολογούνται πιλοτικά προγράμματα που θα επιβραβεύουν τους Δήμους και τους πολίτες που κάνουν ανακύκλωση. Αντιστρόφως, με γνώμονα τη λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει», ο κ. Χατζηδάκης προανήγγειλε ότι θα  στοιχίζει ακριβότερα η μη ανακύκλωση συσκευασιών και βιοαποβλήτων

Σε όλη την Επικράτεια, αυτήν την στιγμή λειτουργούν μόνον 4 σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας, στην Κοζάνη, τις Σέρρες, τα Γιάννενα και τα Χανιά και 2 πεπαλαιωμένες που χρήζουν αναβάθμισης, στην Αττική (Φυλή) και στην Κρήτη.

Εκεί βρέθηκε προ πανδημίας στις αρχές Φεβρουαρίου ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Μανώλης Γραφάκος, με στόχο την επίσπευση όλων των απαιτούμενων διαδικασιών για τη δημοπράτηση εντός του 2020 τριών σύγχρονων μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων στο Ηράκλειο, τη Χερσόνησο και τη Σητεία. Ο κ. Γραφάκος πραγματοποίησε αυτοψία στην υπό κατασκευή νέα μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων, στην περιοχή Αμάρι Ρεθύμνης. Συνοδευόμενος στις εγκαταστάσεις από τον Δήμαρχο Αμαρίου, κ. Παντελή Μουρτζανό, ο γενικός γραμματέας έλαβε τη διαβεβαίωση ότι η αποπεράτωση του έργου θα έχει γίνει το πρώτο εξάμηνο του 2021. Παράλληλα, ο κ. Γραφάκος πραγματοποίησε αυτοψία στον ΧΥΤΑ Ηρακλείου, στην περιοχή “Πέρα Γαλήνους” και στον ΧΥΤΑ Χερσονήσου, εντός του οποίου θα κατασκευαστεί η μία από τις τρεις νέες μονάδες επεξεργασίας.

Βγαίνοντας από το lockdown που έφερε η πανδημία, μετά τα μέσα Μαΐου, δημοπρατήθηκαν άλλες δύό σύγχρονες Μονάδες μία στην Κέρκυρα και μία στα Τρίκαλα.

Οπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΥΠΕΝ, οι δύο μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης περιλαμβάνουν σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας, ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης.

Η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων στην Κέρκυρα προϋπολογισμού κατασκευής 24 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξηςμέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ, από ίδιους πόρους του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού Κέρκυρας και από πιστώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων θα καταλαμβάνει έκταση 24 στρεμμάτων στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ)120,3.

Αντίστοιχα, η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων στα Τρίκαλα χρηματοδοτείται το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το Ταμείο Συνοχής μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΥΜΕΠΕΡΑΑ, αλλά και από ίδιος πόρους της εταιρείας Περιβαλλοντική Αναπτυξιακή Δυτικής Θεσσαλίας. Είναι έργο προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ και θα εξυπηρετεί τις ανάγκες διαχείρισης απορριμμάτων και του Νομού Τρικάλων και της Καρδίτσας. Στην ίδια έκταση 73 στρεμμάτων στα Τρίκαλα βρίσκεται και συνδέεται και ο εν λειτουργία ΧΥΤΑ της περιοχής.

Το έργο θα διαθέτει μονάδες υποδοχής, μηχανικής διαλογής σύμμεικτων αστικών στερεών αποβλήτων και ανάκτησης από αυτά ανακυκλώσιμων υλικών, μηχανικής επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων, κομποστοποίησης αναερόβιας χώνευσης προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων, μετακομποστοποίησης και ωρίμανσης του χωνεμένου υλικού από προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα και βιοαερίου. Η μονάδα θα επιτρέπει την παραγωγή κομπόστ και ενέργειας μέσω της αξιοποίησης του βιοαερίου καιανακυκλώσιμων υλικών.

Σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή της νέας Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ηλείας.

Παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις ο συντονισμός των αρμόδιων φορέων, από τον τοπικό ΦΟΔΣΑ μέχρι την Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ, που «έτρεξαν» τις απαιτούμενες διαδικασίες και έδωσαν τη δική τους μάχη ενάντια στο χρόνο, υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός για την υπέρβαση και των τελευταίων δυσκολιών (μεταξύ των οποίων και η εμπλοκή της σύμβασης στο ΣτΕ μέχρι τις αρχές του έτους) που οδήγησαν τελικά στις υπογραφές του περσινού Μαρτίου.

Η νέα ΜΕΑ είναι χωροθετημένη στην περιοχή της Τριανταφυλλιάς, στα διοικητικά όρια του Δήμου Ήλιδας. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 39 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 22 εκατ. θα προέλθουν από ιδιωτικά κεφάλαια και τα υπόλοιπα 17 εκατ. από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.

Η ΜΕΑ σχεδιάζεται να εξυπηρετεί αποκλειστικά το Νομό Ηλείας και θα έχει μέγιστη δυναμικότητα επεξεργασίας 80 χιλ. τόνων απορριμμάτων ετησίως. Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου έχει οριστεί σε 18 μήνες από την έναρξη των εργασιών κατασκευής, δηλαδή θα χρειαστούν περίπου 2 χρόνια για την πλήρη λειτουργία της νέας μονάδας ενώ ο ανάδοχος θα αναλάβει την εκμετάλλευση και λειτουργία της για περίοδο 27 ετών.

Στην Αττική, ο Περιφερειάρχης κ. Γιώργος Πατούλης προανήγγειλε τρεις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων, που εντάσσονται στον συνολικό κυβερνητικό σχεδιασμό: Μία στη Φυλή, μία στο Γραμματικό και μία στο Σχιστό, οι οποίες θα προχωρήσουν με ΣΔΙΤ και οι οποίες θα είχαν προχωρήσει αν η προκάτοχός του, κ. Δούρου δεν είχε ακυρώσει το σχέδιο του κ. Σγουρού.

Στερεά Ελλάδα

Το αργότερο μέχρι το Φθινόπωρο του 2020, αναμένεται η ολοκλήρωση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων της Θήβας, η οποία θα εξυπηρετεί τη 2η Δ.Ε. του Νομού Βοιωτίας, καθότι η καταληκτική ημερομηνία για την παράδοση του έργου έχει οριστεί -το αργότερο- για τις αρχές Οκτωβρίου.

Το έργο που είχε υπογραφεί στις 17 Ιουλίου 2017 μεταξύ της κοινοπραξίας ΙΝΤΡΑΚΑΤ–WATT και του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας έλαβε χρονική παράταση  λόγω των έντονων κακοκαιριών που καθυστέρησαν την κατασκευαστική φάση, ωστόσο σήμερα βρίσκεται υπό ολοκλήρωση.

Για τη συγκεκριμένη Μονάδα Επεξεργασίας που έρχεται να προστεθεί στο  νέο «παζλ» των σύγχρονων περιβαλλοντικών υποδομών που επιτέλους αποκτά η χώρα, οι ιδιωτικές εταιρείες θα συμμετάσχουν μόνο στο κατασκευαστικό σκέλος ενώ τη μετέπειτα διαχείριση θα αναλάβει ο ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας.

Ο προϋπολογισμός του έργου, το οποίο θα εξυπηρετεί τους Δήμους Θηβαίων, Αλιάρτου και Τανάγρας, με συνολική ετήσια δυναμικότητα 35.000 τόνων αστικών στερεών αποβλήτων ετησίως (+7.000 τόνους λυματολάσπης), ανέρχεται σε 16,3 εκατ. ευρώ.

Μέχρι το τέλος του 2023, που εκπνέει χρονικά και η προθεσμία του ν+3 της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, θα έχουν ενταχθεί στη «δύναμη» της Περιφέρειας οι μεγάλες Μονάδες της Λαμίας, της Χαλκίδας, με κόστος 30 εκατ. ευρώ έκαστη και η αναβαθμισμένη μονάδα της Φωκίδας, με την προσθήκη μηχανικής διαλογής και προϋπολογισμό 5 εκατ. ευρώ.

Οι χρόνοι δημοπράτησης των παραπάνω έργων πάντως αναμένεται να συμπτυχθούν σημαντικά, ύστερα από την υιοθέτηση ευρηματική λύση για ένταξη του έργου παράλληλα με την αξιολόγησή του, δεδομένου ότι «τρέχουν» οι αδειοδοτήσεις και οι μελέτες.

Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου στη Θήβα αναπτύχθηκε ο προγραμματισμός του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, που περιλαμβάνει επίσης την ολοκλήρωση και λειτουργία της μονάδας κομποστοποίησης & ΧΥΤΥ Άμφισσας, εντός του 2020, ενώ εκπονούνται οι μελέτες ωρίμανσης των έργων: α) Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων & ΧΥΤΥ Χαλκίδας,  β) Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (& ΧΥΤΥ Λαμίας, γ) αναβάθμιση της μονάδας κομποστοποίησης Φωκίδας, δ) αναβάθμιση της ΜΕΑ Θήβας και ε) κατασκευή νέου Χώρου Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ) Θήβας.

Επιπλέον έχουν υποβληθεί προτάσεις στην Περιφέρεια για την  χρηματοδότηση των παρακάτω έργων : αναβάθμιση ΧΥΤΑ Ιστιαίας και κατασκευή 2 νέων Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων & Ανακυκλωσίμων υλικών (ΣΜΑ/ΣΜΑΥ) στους Δήμους Δωρίδας & Καμένων Βούρλων.

Τέλος ολοκληρώνεται η κατασκευή και τίθενται σε λειτουργία, εντός του έτους, 2 νέοι ΣΜΑ στον Δήμο Κύμης – Αλιβερίου.

Κεντρική Μακεδονία

Για την Κεντρική Μακεδονία, πρόσφατα εγκρίθηκαν από το ΥΠΕΝ οι περιβαλλοντικοί όροι για τη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Ανατολικού Τομέα της Περιφέρειας, στην οποία εντάσσεται και η 1η Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) Ανατολικού Τομέα Π.Ε. Θεσ/νίκης, που θα αναπτυχθεί στο Δήμο Θέρμης με φορέα υλοποίησης τον οικείο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας.

Η μέγιστη δυναμικότητα της ΜΕΑ ανέρχεται σε 160.000 τόνους/έτος σύμμεικτων ΑΣΑ, με εκτιμώμενες πραγματικές εισροές περί τα 128.200 τόνους/έτος.Οι εισροές συνίστανται από το 36% περίπου των σύμμεικτων ΑΣΑ της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, τα σύμμεικτα ΑΣΑ της Π.Ε. Χαλκιδικής, τα υπολείμματα των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) των Π.Ε. Χαλκιδικής και Ανατολικής Θεσσαλονίκης, τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων της Π.Ε. Χαλκιδικής και της Ανατολικής Θεσσαλονίκης.

Στην εγκατάσταση προβλέπεται και ΜΕΒΑ, η οποία συνιστά τμήμα της ΜΕΑ, και αποτελεί την 1η ΜΕΒΑ του Ανατολικού Τομέα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης. Η ονομαστική δυναμικότητα της ανέρχεται σε 22.000 tn/έτος περίπου, και εξυπηρετεί το Δήμο Θέρμης και το 65% του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Στη νέα μονάδα θα πραγματοποιείται ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών από τα σύμμεικτα στερεά απόβλητα που προκύπτουν μετά τη διαλογή στην πηγή, μέσω κατάλληλων διαχωριστών (οπτικών, μαγνητικών, βαλλιστικών κ.ά.), παραγωγή απορριμματογενούς καυσίμου (SRF ή RDF) και κομπόστ (χαμηλότερης και πιο υψηλής ποιότητας).

Το επόμενο διάστημα, εξελίξεις αναμένονται και για το διαγωνισμό του έργου για τον Δυτικό Τομέα Θεσσαλονίκης, το οποίο θα αναπτυχθεί μέσω ΣΔΙΤ.

Η ΜΕΑ του Δυτικού Τομέα θα είναι δυναμικότητας περίπου 300.000 τόνων/έτος και θα εξυπηρετεί 10 Δήμους που θα αποτελούν το 64% των παραγόμενων σύμμεικτων απορριμμάτων της Θεσσαλονίκης, ερχόμενη να καλύψει πληθυσμιακά το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας, σε συνδυασμό με την Μονάδα του Ανατολικού Τομέα για την οποία ήδη εγκρίθηκε η ΜΠΕ. Ο προϋπολογισμός του έργου του Δυτικού Τομέα ανέρχεται σε 118 εκατ. ευρώ.