Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου: Σήμερα συγκρούονται δύο διακριτές στρατηγικές για το μέλλον της χώρας

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΑ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑ

Η Τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, αναλύει στο ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΟΝ ΒΗΜΑ τις αδυναμίες του σημερινού πλαισίου προστασίας των εργαζομένων τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΡΙΛΙΖΑ ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΤΟΜΕΑΡΧΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΚΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_125 της ΠΕΣΕΔΕ

Η νομοθεσία της ΕΕ για την ΑΥΕ καλύπτει ήδη πολλούς από τους κινδύνους που προκύπτουν λόγω των αλλαγών σε κλάδους, εξοπλισμό και χώρους εργασίας. Επίσης, τα τελευταία χρόνια, έχουν εκδοθεί τέσσερις οδηγίες για την ΑΥΕ, που αφορούν τα μέσα ατομικής προστασίας, την ιατρική περίθαλψη στα πλοία, τους βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία και την έκθεση σε χημικούς παράγοντες. Σε τι βαθμό έχει προσαρμοσθεί η ελληνική νομοθεσία στις παραπάνω οδηγίες;  Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που έχετε θέσει όσον αφορά την ασφάλεια και την υγεία στους χώρους εργασίας; 

Παρότι οι ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας έχουν ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία, τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα έχουν απομείνει σε μεγάλο βαθμό κενό γράμμα, καθώς μετά την δημοσίευση τους δεν ακολούθησαν οι αναγκαίες δράσεις υλοποίησης τους. Σύστημα διάγνωσης, καταγραφής και αναφοράς επαγγελματικών ασθενειών  δεν υπάρχει στη χώρα μας. Χαρακτηριστικό και επίκαιρο παράδειγμα αποτελεί η πανδημία covid-19. Ενώ έχει επικαιροποιηθεί το ΠΔ με το οποίο αναγνωρίζεται η νόσος ως κίνδυνος στους χώρους εργασίας, δεν υπάρχει καταγραφή των κρουσμάτων στους χώρους εργασίας, ούτε αναγνωρίζεται η νόσος ώς εργατικό ατυχημα ή επαγγελματική νόσος. Αυτήν τη στιγμή σε όλη την ΕΕ μόνο δύο χώρες δεν έχουν αποφασίσει ακόμα αν ο covid-19 είναι εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια, η Ελλάδα και η Ιρλανδία. Όλες οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ τον έχουν κατατάξει είτε ως εργατικό ατύχημα είτε ως επαγγελματική ασθένεια, ανάλογα με την περίπτωση, τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας και το φορέα ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου για τα ατυχήματα και τις ασθένειες που υπάρχει στην κάθε χώρα. Σήμερα απαιτείται ριζικός ανασχεδιασμός του θεσμικού πλαισίου για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία με έμφαση στην πρόληψη και την ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων. Καθιέρωση Εθνικού Συστήματος Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ) και δημιουργία ειδικού φορέα για την ασφάλιση του επαγγελματικού κινδύνου, για να καλύψει το κόστος των ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών, ώστε να τεθεί στο επίκεντρο η προαγωγή της  υγείας και της ασφάλειας στην εργασία και η εφαρμογή των αρχών ΥΑΕ στο Δημόσιο και την τοπική αυτοδιοίκηση.

Πέρα από την υγεία, υπάρχει και ένα ισχυρό οικονομικό επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης υψηλού επιπέδου προστασίας των εργαζομένων που αφορά στο κόστος που προκύπτει, για την εθνική μας οικονομία από τα ατυχήματα και τις ασθένειες που σχετίζονται με την εργασία. Ποιος είναι ο σχεδιασμός και το πλάνο του ΣΥΡΙΖΑ ώστε να αυξηθεί το επίπεδο πρόληψης σε θέματα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στην χώρα μας;

 Αποτελεσματικός ελεγχος για συμμόρφωση των επιχειρήσεων και πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων, καθώς και καμπάνιες ενημέρωσης για την πρόληψη με συνεχείς δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης εργοδοτών και εργαζομένων. Οι βασικές αρχές υγείας και ασφάλειας θα πρέπει να ενταχθούν σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, ώστε να αναπτυχθεί η αντίληψη της πρόληψης.

Με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ο εργοληπτικός κόσμος παρακολουθεί τις εξελίξεις στα εργασιακά θέματα, όπως η ίδρυση της  Ανεξάρτητης Αρχής «Επιθεώρηση Εργασίας». Ποιες θα πρέπει να είναι, κατά την γνώμη σας, οι αρμοδιότητες της Αρχής αυτής και ποια κρίσιμα ζητήματα θα πρέπει να κληθεί να διαχειριστεί;

Ασκήσαμε κριτική στην κυβέρνηση, γιατί στην πραγματικότητα το ΣΕΠΕ καταργήθηκε μέσω της υποτιθέμενης «αναβάθμισης» του σε Ανεξάρτητη Αρχή. Δυστυχώς, η ρύθμιση αυτή αποτελεί συνέχεια της πλήρους υποβάθμισης του ελεγκτικού, συμβουλευτικού, ενημερωτικού και συμφιλιωτικού έργου του ΣΕΠΕ από την κυβέρνηση της ΝΔ, που ξεκίνησε αμέσως μετά τις εκλογές του 2019, και της επιδιωκόμενης ανεξέλεγκτης απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων.

Η δική μας πρόταση και δέσμευση είναι η αναβάθμιση του  ΣΕΠΕ σε αυτοτελή Γενική Γραμματεία με ενισχυμένο ρόλο και θέσπιση αποτελεσματικών κυρώσεων για εργοδοτικές παραβάσεις. Βελτίωση, ενίσχυση και εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για την ταχεία διεκπεραίωση θεμάτων εργατικών διαφορών. Διεύρυνση του πλαισίου προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες μορφές εργασίας και επαναφορά των εργατικών διαφορών στο ΣΕΠΕ. Κυρίως, όμως, απαιτείται πολιτική βούληση επιβολής κανόνων στην αγορά εργασίας, εργατική νομοθεσία που να προστατευει τους εργαζόμενους και διασφάλιση ότι το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας έχει επάρκεια προσωπικού και πόρων. Σε αυτήν την κατεύθυνση κρίνουμε αναγκαίες τις προσλήψεις για την αύξηση του προσωπικού του ΣΕΠΕ στα 1500 στελέχη.

Η πανδημία επιδείνωσε το πρόβλημα της ανεργίας των νέων σε όλη την Ευρώπη ενώ επέφερε σημαντικό «χτύπημα» στις γυναίκες που έχασαν έδαφος» σαν εργαζόμενες αλλά και ως επιχειρηματίες. Ποιες είναι οι πολιτικές και πρωτοβουλίες που θα έπρεπε να αναλάβει η Πολιτεία προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων στην αγορά εργασίας, ακόμα και σε συνθήκες ακραίας κρίσης;

Τα στοιχεία της ανεργίας είναι δραματικά. Οι εγγεγραμένοι άνεργοι είναι σταθερά πάνω από ένα εκατομμύριο, οι μακροχρόνια ανέργοι είναι 58,30%, η ανεργία στις γυναίκες ανέρχεται σε 66,77% και ο αριθμός των ανέργων που λαμβάνει επίδομα είναι μόλις 8,5%, ενώ χιλιάδες άνεργοι είναι πλέον αόρατοι καθώς έχουν οδηγηθεί πλήρως στο περιθώριο και δεν καταγράφονται από το σύστημα. Η πολιτική της κυβέρνησης προωθεί την φθηνή και ελαστική εργασία. Η εφαρμογή του νόμου Χατζηδάκη προωθεί την εντατικοποίηση της εργασίας με μείωση αποδοχών και λειτουργεί ως αντικίνητρο για νέες προσλήψεις. Υπολογίζεται απώλεια έως και 40.000 νέων θέσεων εργασίας.

Σήμερα απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις ενεργούς απασχόλησης. Μαζικό πρόγραμμα επιδότησης της διατήρησης θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα. Αναβάθμιση και αύξηση της κλίμακας των προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας στο δημόσιο τομέα. Μείωση του νομίμου ορίου των υπερωριών και αύξηση του ύψους των προασαυξήσεων υπερεργασίας και υπερωρίας. Στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με ρύθμιση και μερική διαγραφή των χρεών της πανδημίας προς το δημόσιο και τις τράπεζες, οικονομικές ενισχύσεις και δάνεια με κρατική εγγύηση για την προσαρμογή τους στο νέο περιβάλλον. Ειδικά προγράμματα εργασίας νέων πτυχιούχων στο δημόσιο τομέα προς υλοποίηση συγκεκριμένων έργων και στον ιδιωτικό τομέα σε κλάδους αιχμής για απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Προγράμματα κοινωφελούς εργασίας σε δήμους και περιφέρειες της χώρας δωδεκάμηνης διάρκειας με παράλληλη κατάρτιση και επανακατάρτιση. Προγράμματα υποστήριξης της γυναικείας και νεανικής επιχειρηματικότητας και δραστηριοποίησης στον τομέα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, καθώς και καταπολέμησης του ψηφιακού αναλφαβητισμού για τις γυναίκες. Ενίσχυση προγραμμάτων για τους νέους επιστήμονες σε κλάδους αιχμής.

Μετά από μία δεκαετή οικονομική κρίση, με επενδυτικό κενό και χαμηλά ποσοστά ανάπτυξης που εκτόξευσαν την ανεργία, η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει και τους κραδασμούς από την υγειονομική κρίση. Ποια η εκτίμησή σας για την «αυριανή» εικόνα χώρας αλλά και για την ίδια την ανθεκτικότητα του κοινωνικού ιστού;

Σήμερα συγκρούονται δύο διακριτές στρατηγικές για το μέλλον της χώρας μας. Η στρατηγική της ΝΔ, που και με πρόφαση την πανδημία, επιδιώκει την επιστροφή στις πολιτικές λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης με τη μείωση των μισθών, την περαιτέρω αποδυνάμωση της εργασίας και των μικρομεσαίων στρωμάτων. Μία επιλογή που πλήττει τη ζήτηση και την κοινωνική συνοχή και τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο της ύφεσης.

Η στρατηγική που προβάλλει ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία επικεντρώνεται στη βιώσιμη ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση, στην ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στη στήριξη της εργασίας, στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, στη μείωση των ανισοτήτων, στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και στην ενίσχυση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων.

Η χώρα μας χρειάζεται να αναπτύξει μια παραγωγική και τεχνολογική οικονομία, αξιοποιώντας το καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό και τις δεξιότητες και ικανότητες των εργαζομένων. Να επενδύσει στις μεγάλες δυνατότητες που διαθέτει στον βιομηχανικό και αγροδιατροφικό τομέα, να αναβιώσει «παρηκμασμένους» βιομηχανικούς κλάδους, και να αποκτήσει προνομιακή θέση στις πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες.

Η ειδοποιός διαφορά μας από τη ΝΔ είναι ότι θεωρούμε την εργασία παραγωγική δύναμη, και ότι η στήριξη των μισθών, η διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η μείωση των ανισοτήτων συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Γι’αυτόν τον λόγο είναι αναγκαία η λειτουργία της αγοράς εργασίας με κανόνες και αυστηρό έλεγχο.

Δέσμευση μας είναι η αποκατάσταση και η κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, και η αξιοποίηση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της χώρας. Ταυτόχρονα, αποτελεί βασική μας κατεύθυνση η στήριξη και η ενίσχυση του ρόλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων στην παραγωγική διαδικασία και ο αναπροσανατολισμός της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας. Στόχος είναι μια ισχυρή οικονομία σε μια δίκαιη κοινωνία. Αυτή η προοπτική αφορά τη μεγάλη πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς, και προϋποθέτει τη συμβολή και συμμετοχή των εργαζομένων, της υγιούς επιχειρηματικότητας, της επιστημονικής κοινότητας και των φορέων της Αυτοδιοίκησης.