ΒΗΔΑΠ ή Ε12 ή …ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ; Χρήστος Βέντζιος, Φοροτεχνικός Σύμβουλος της ΠΕΣΕΔΕ
πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_118 της ΠΕΣΕΔΕ
Ο αρχικός νόμος ψηφίστηκε το 1989 (1836/1989 , άρθρο 33 και ΥΑ 1081/89), και όριζε ότι όλοι οι εργοδότες οποίοι εκτελούν οικοδομικές εργασίες ή τεχνικά έργα -πλην των εξαιρέσεων που αναφέρονται- είναι υποχρεωμένοι να τηρούν το Βιβλίο Ημερήσιων Δελτίων Απασχολούμενου Προσωπικού, (ΒΗΔΑΠ) σ’ αυτά τα έργα.
Στο ΒΗΔΑΠ εκτός των απασχολούμενων στο έργο οικοδόμων, καταχωρούνταν και οι απασχολούμενοι στις μη οικοδομικές εργασίες (πχ ηλεκτρολογικά, υδραυλικά κ.λπ.), οι οποίοι είναι μόνιμο προσωπικό στεγασμένων επιχειρήσεων και ασφαλίζονται απ’ αυτές (γιατί άραγε?).
Αυτό δεν αναιρεί την υποχρέωση των επιχειρήσεων αυτών για την ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων του μόνιμου προσωπικού τους μέσω του ΠΣ«ΕΡΓΑΝΗ».
Το βιβλίο θεωρούνταν επί σειρά ετών, από την αρμόδια υπηρεσία(Επιθεώρηση εργασίας ,ΣΕΠΕ), ενώ από το 2012 τηρείται αθεώρητο(Ν.4093/2012).
Με το άρθρο 37 του Ν. 4488/2017 το οποίο αντικατέστησε το άρθρο 33 του Ν. 1836/1989, έγινε υποχρεωτική η ηλεκτρονική υποβολή στο ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστηµα του ΣΕΠΕ(ΟΠΣ-ΣΕΠΕ) του απασχολούμενου προσωπικού σε οικοδομικές εργασίες ή τεχνικά έργα , πριν από την έναρξη κάθε ημερήσιας απασχόλησης. Ορίστηκε επίσης ότι ως εργοδότης θεωρείται ο εργολάβος και ο υπεργολάβος που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της οικοδοµικής εργασίας ή του τεχνικού έργου.
Αναμέναμε την έκδοση υπουργικής απόφασης για την έναρξη ισχύος της διάταξης, η οποία ποτέ δεν εκδόθηκε. Παρέμενε επομένως η υποχρέωση για χειρόγραφη τήρηση του βιβλίου.
Με το άρθρο 59 του ν.4611/2019 νομοθετείται πλέον, η υποχρέωση της αναγγελίας ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του απασχολούμενου προσωπικού, πριν από την έναρξη κάθε ημερήσιας απασχόλησης.
Με την εγκύκλιο Αριθμ. 40331/Δ1.13521/20-9-2019 εισάγεται το νέο έντυπο Ε12: : Ημερήσιο Δελτίο Απασχολούμενου Προσωπικού στην εκτέλεση οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου, για υποβολή στο ΠΣ Εργάνη. Υπόχρεοι εργοδότες για την υποβολή του εντύπου Ε12, είναι αυτοί που καθορίζονται από τις οικείες διατάξεις του ΕΦΚΑ για την απογραφή οικοδομοτεχνικού έργου, την υποβολή της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ), και την καταβολή των εισφορών που είναι κάτοχοι ΑΜΟΕ, καθώς και οι εργολάβοι και υπεργολάβοι που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της οικοδομικής εργασίας ή του τεχνικού έργου. Οι ανωτέρω εργοδότες ΔΕΝ υποχρεούνται σε υποβολή πίνακα προσωπικού (έντυπο Ε4) για το απασχολούμενο προσωπικό που αναγγέλλουν με το έντυπο Ε12.
ΥΠΑΡΧΕΙ όμως υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικά στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και για τους εργαζομένους σε οικοδομικά και τεχνικά έργα-εφ’ όσον δεν τους εξαιρεί η απόφαση όπως γίνεται με το έντυπο Ε4- του εντύπου Ε3 για την πρόσληψη και του εντύπου Ε7 για την λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου ή έργου ( άρθρο 2 της εγκυκλίου -υποβαλλόμενα έντυπα που αφορούν εργαζομένους ).
Στην παράγραφο 5.23 ορίζεται ότι το έντυπο Ε12 υποβάλλεται πριν από την ανάληψη υπηρεσίας του προσωπικού στο έργο και σε κάθε περίπτωση πριν από την έναρξη της ημερήσιας απασχόλησης του εν λόγω προσωπικού.
Όμως στην πράξη, το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ δεν είναι ακόμη έτοιμο να υποδεχθεί την ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Ε12, και ενημερώνονται οι ενδιαφερόμενοι, με απλή ανάρτηση ενός δελτίου τύπου, ότι το Ε12 θα υποβάλλεται χειρόγραφα στις αρμόδιες υπηρεσίες ,μέχρι τον ηλεκτρονικό συγχρονισμό των συστημάτων ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και ΕΦΚΑ”.
Στην συνέχεια ακολουθεί και η απόφαση 44568/Δ1.14795/2019, η οποία ορίζει ότι μέχρι τη νομοθετική επαναρρύθμιση του άρθρου 33, και σε κάθε περίπτωση μέχρι 30-11-2019 θα μπορεί να τηρείται το Β.Η.ΔΑ.Π. χειρόγραφα , με την υποχρέωση για υποβολή αντιγράφου συγκεντρωτικά και απογραφικά στην αρμόδια Υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.
Και καταλήγουμε στην τροποποίηση με τον ν.4635/30-10-2019 (το αναμενόμενο πολυαναπτυξιακό νομοσχέδιο), στο οποίο τροποποιείται εκ νέου το δύσμοιρο άρθρο 33, το οποίο πλέον έχει ως εξής.
Άρθρο 214 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄ ΝΟΜΟΣ 4635/2019
Το άρθρο 33 του ν. 1836/1989 (Α΄ 79), όπως ισχύει, τροποποιείται και διαμορφώνεται ως εξής:
1. Εργοδότης που απασχολεί προσωπικό για την εκτέλεση οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου, υποχρεούται να αναγγέλλει στις υπηρεσίες του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων το απασχολούμενο προσωπικό, πριν την έναρξη κάθε ημερήσιας απασχόλησης. Η ως άνω αναγγελία αντικαθιστά τον πίνακα προσωπικού και ωρών εργασίας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 (A΄ 130), όπως ισχύει.
2. Αντίγραφο του εντύπου της ως άνω αναγγελίας, για κάθε ημέρα απασχόλησης τηρείται στον τόπο εκτέλεσης του έργου με ευθύνη του εργοδότη και τίθεται στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων, προς έλεγχο, οσάκις ζητείται. Σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης αυτής επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 24 του ν. 3996/2011 (A΄ 170), όπως ισχύει.
3. Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζονται ιδίως ο υπόχρεος εργοδότης για την αναγγελία, η διαδικασία υποβολής της αναγγελίας, τα στοιχεία που περιλαμβάνει, τυχόν εξαιρέσεις και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
4. Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει από τη δημοσίευση των αποφάσεων της παραγράφου 3.
5. Από την έναρξη ισχύος του άρθρου αυτού, κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη ή ρυθμίζει διαφορετικά τα θέματα του παρόντος καταργείται.
Και σε εφαρμογή του άρθρου 4 εκδίδεται η απόφαση οικ.51524/1262/2019 η οποία καθορίζει τα σχετικά με την αναγγελία του απασχολούμενου προσωπικού. Ολόκληρη η απόφαση έχει αναρτηθεί στο site της ΠΕΣΕΔΕ.
Συνοπτικά ισχύουν πλέον τα εξής:
Η ισχύς της απόφασης αρχίζει από 1 Δεκεμβρίου 2019.
Η αναγγελία γίνεται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Υπόχρεο για την αναγγελία είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπεύθυνο για την απογραφή του οικοδομοτεχνικού έργου , για την υποβολή της ΑΠΔ ,καθώς και για την καταβολή των εισφορών. (Επί λέξει στο άρθρο 8 του Ν.1846/1951 αναφέρεται: Διά τας οικοδομικάς εργασίας ως εργοδόται θεωρούνται, αλληλεγγύως ο κύριος του ανεγειρομένου, συμπληρουμένου, μεταρρυθμιζομένου, επισκευαζομένου ή κατεδαφιζομένου κτίσματος και οι οικείοι εργολάβοι).
Τα στοιχεία που περιλαμβάνει η αναγγελία είναι τα στοιχεία του έργου , του υποχρέου αναγγελίας και του απασχολούμενου προσωπικού.
Η αναγγελία μπορεί να γίνεται μία φορά για όλη την διάρκεια της αποσχόλησης στο έργο ή για μικρότερα διαστήματα , και σε κάθε περίπτωση πριν την έναρξη των εργασιών.
Απασχολούμενοι σε δύο ή περισσότερα έργα την ίδια μέρα αναγγέλλονται σε όλα τα έργα.
Γίνεται ειδική μνεία για τους εργαζόμενους στις μάντρες για την κοπή κ.λ.π. του σιδηρού οπλισμού , οι οποίο αν δεν ασφαλίζονται σαν μόνιμο προσωπικό της μάντρας, αναγγέλλονται κανονικά έστω και αν απασχολούνται εκτός του έργου.
Για τους απασχολούμενους σε όλα τα τεχνικά έργα , δημόσια και ιδιωτικά , σε μη οικοδομικές εργασίες στο έργο (όπως ηλεκτρολογικές, υδραυλικές κ.α.), εφόσον αυτοί είναι μόνιμο προσωπικό στεγασμένων επιχειρήσεων από τις οποίες και ασφαλίζονται εφαρμογή έχει η παράγραφος 8 του άρθρου 16 του ν. 2874/2000 η οποίο ορίζει ότι ο εργοδότης υποχρεούται να εφοδιάζει τους εργαζόμενους με αντίγραφο της κατάστασης προσωπικού ή απόσπασμα αυτής όταν απασχολούνται εκτός της έδρας ή του παραρτήματος της επιχείρησης.
Εξαιρούνται τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα τα οποία εκτελούνται με αυτεπιστασία ή με το σύστημα της αντιπαροχής και για τα οποία ισχύει το αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού των κατ ’ελάχιστον απαιτούμενων ημερών εργασίας. Εκεί τηρείται ΒΗΔΑΠ στον τόπο του έργου , και αναγγέλλεται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ μέχρι και την τελευταία ημέρα του επομένου μήνα της απασχόλησης.
Το «Βιβλίο Ημερήσιων Δελτίων Απασχολούμενου Προσωπικού στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων» αποτελείται:
Α. Από ένα φύλλο στο οποίο αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του έργου και του υπόχρεου και
Β. Από τριάντα ένα (31) τουλάχιστον διπλά φύλλα που φέρουν τις ενδείξεις οι οποίες αναφέρονται αναλυτικά στην απόφαση.
Το Βιβλίο τηρείται στον τόπο εκτέλεσης του έργου με ευθύνη του υπόχρεου και τίθεται στη διάθεση των αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όταν ζητείται.
Δεν υποχρεούνται στην τήρηση του εν λόγω Βιβλίου οι εργοδότες – ιδιοκτήτες, για μικροεπισκευές των κατοικιών τους, όταν δεν απαιτείται άδεια οικοδομικών εργασιών και εφόσον δεν απασχολούν περισσότερους των δυο εργαζομένων.
Η μη Αναγγελία των απασχολουμένων του άρθρου 1 της απόφασης συνιστά ευθέως αποδεικνυόμενη παράβαση και επιβάλλονται σε βάρος του υπόχρεου Αναγγελίας της παρ. 1ii. του άρθρου 1, οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 (Α~ 130), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 65 του ν. 4635/2019 (δηλαδή το γνωστό για τις κοινές επιχειρήσεις 10.500,00 ευρώ).
Σε κάθε υπόχρεο Αναγγελίας που δεν τηρεί στον τόπο εκτέλεσης του έργου ή δεν επιδεικνύει, για οποιονδήποτε λόγο, στα αρμόδια όργανα ελέγχου, οσάκις ζητείται, το αντίγραφο του εντύπου της ως άνω Αναγγελίας για κάθε ημέρα απασχόλησης του προσωπικού, επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 24 του ν. 3996/2011 (Α~ 170), όπως ισχύει.
Σε κάθε υπόχρεο τήρησης του «Βιβλίου Ημερήσιων Δελτίων Απασχολούμενου Προσωπικού στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων» που δεν τηρεί τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 2 της απόφασης, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 3996/2011, όπως ισχύει.
Δεν αναφέρεται στην απόφαση τι γίνεται για το χρονικό διάστημα μέχρι την 30Η Νοεμβρίου. ΑΡΑ μέχρι την ημερομηνία αυτή ισχύει η τελευταία απόφαση που ορίζει την χειρόγραφη τήρηση του εντύπου Ε12 και την υποβολή αντιγράφου συνολικά και απογραφικά στην αρμόδια Υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας μέχρι την 30Η Νοεμβρίου 2019;
Επειδή επίσης δεν γίνεται αναφορά σε περιπτώσεις αδυναμίας υποβολής της αναγγελίας λόγω ανωτέρας βίας (πχ καιρικά φαινόμενα), αδυναμίας σύνδεσης με το διαδίκτυο ή λόγω προβλημάτων στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ,προφανώς θα ισχύουν τα ίδια που ισχύουν και για τις κοινές επιχειρήσεις και τα έντυπα που υποβάλλουν στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Δεν μπορώ να μην παρατηρήσω όμως ότι στην απόφαση γίνεται αναφορά σε νόμους και αποφάσεις του 1951,του 1965 και του 2000. Μήπως κάτι πρέπει να διδαχθούν και οι σύγχρονοι νομοθέτες και υπηρεσιακοί παράγοντες για την προσοχή με την οποία πρέπει να γράφουν και να ψηφίζουν νόμους και αποφάσεις;
Μετά από τριάντα χρόνια από την πρώτη ψήφιση της σχετικής διάταξης , και μετά από τόσους τρόπους υπολογισμού της ελάχιστης απαιτούμενης εργατικής δαπάνης στα ιδιωτικά και στα δημόσια έργα (τετραγωνικά μέτρα, μελέτες, προυπολογισμοί κ.λ.π.), επιβαρύνονται με γραφειοκρατικές διαδικασίες οι τεχνικές επιχειρήσεις οι οποίες διαδικασίες τίποτα επί πλέον δεν έχουν να προσφέρουν στον τομέα της είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών. Γιατί σε ότι αφορά τις αποδοχές των εργαζομένων, υπάρχουν οι σχετικές διατάξεις οι οποίες διασφαλίζουν την καταβολή των αποδοχών τους. Και είναι γενικώς γνωστό στον κατασκευαστικό κλάδο ότι το μικρότερο πρόβλημα από όλα είναι η είσπραξη των αποδοχών των εργαζομένων στα τεχνικά έργα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΘ. ΒΕΝΤΖΙΟΣ, ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ 29 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ, Τ.: .2310.451108 – 6974494303 Email : ventziosx@gmail.com
