Απολιγνιτοποίηση: Γιατί τώρα;
Απολιγνιτοποίηση: Γιατί τώρα; ΣΩΤΗΡΙΟΣ Ν. ΜΠΡΕΓΙΑΝΝΟΣ ΔΙΚΗΓΌΡΟΣ Αθηνών παρ’ Αρείω Πάγω NOMIKOΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ της ΠΕΣΕΔΕ
πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_123 της ΠΕΣΕΔΕ
Η Κυβέρνηση στις πρώτες εξαγγελίες-δεσμεύσεις της μετά τις τελευταίες εκλογές περιέλαβε την απολιγνιτοποίηση της χώρας, δηλαδή την διακοπή της χρήσεως του λιγνίτη ως καύσιμης ύλης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενεργείας.
Σύμφωνα με την εν λόγω κυβερνητική εξαγγελία-δέσμευση, τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας από λιγνίτη στην χώρα μας θα διακόψουν την λειτουργία τους μέχρι το έτος 2028.
Η εξαγγελία αυτή αιφνιδίασε τόσο τους παράγοντες της αγοράς ενεργείας της χώρας μας όσο και τους πολίτες, πολύ δε περισσότερο από όλους αιφνιδίασε τους εργαζομένους στα εργοστάσια αυτά, αφού η απολιγνιτοποίηση θα επιφέρει αυτοθρόως απώλεια πολλών θέσεων εργασίας κυρίως στις περιοχές της χώρας, οι οποίες εξ αντικειμένου είναι εξαρτημένες από την λειτουργία των εργοστασίων και των ορυχείων της ΔΕΗ, στην οποία ανήκουν όλα τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας από λιγνίτη.
Εν όψει αυτών ευλόγως γεννώνται τα ακόλουθα ερωτήματα:
Γιατί η Κυβέρνηση επέλεξε τώρα να εξαγγείλει την δέσμευση αυτή για διακοπή της λειτουργίας των εργοστασίων αυτών και δεν μεριμνούσε για την παράταση των αδειών λειτουργίας αυτών μέχρι το έτος 2032 ή μέχρι το έτος 2035, όπως συνέβη σε άλλες χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία κλπ);
Γιατί η Κυβέρνηση επέλεξε τώρα σε μία δύσκολη για την χώρα οικονομική συγκυρία να εξαγγείλει το κλείσιμο εργοστασίων;
Γιατί η Κυβέρνηση προτίμησε να εξαγγείλει το μέτρο αυτό τώρα, ενώ τα εργοστάσια θα κλείσουν, σύμφωνα με την δέσμευσή της, το έτος 2028;
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα της ΄΄ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ΄΄:
- Ο λιγνίτης υπήρξε διαχρονικώς μία φθηνή πηγή ενεργείας και υπάρχει στην Ελλάδα σε αφθονία,
- Όμως, η απόδοσή του είναι εξαιρετικά χαμηλή και αποτελεί μια καύσιμη ύλη, που ρυπαίνει πολύ περισσότερο από κάθε άλλη,
- Κατά την περίοδο 1990-2017 η καύση του λιγνίτη προκαλούσε το 34% των παραγομένων εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου ολόκληρης της χώρας,
- Εξαιτίας των τιμών δικαιωμάτων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όπως αυτές διαμορφώνονται στο σύστημα, που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η παραγωγή ηλεκτρικής ενεργείας από λιγνίτη κατέστη εξαιρετικά ασύμφορη,
- Η 8.6.2020 ήταν η πρώτη ημέρα από την δεκαετία του 1950, κατά την οποία ο λιγνίτης είχε μηδενική συνεισφορά στην κάλυψη της ζητήσεως ηλεκτρικής ενεργείας στην Ελλάδα και
- Όλες οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ είναι ζημιογόνες.
Υπό τα ουσιώδη αυτά δεδομένα η Κυβέρνηση είχε δύο επιλογές: Η πρώτη ήταν να σιωπήσει, να διατηρήσει την ζημιογόνο λειτουργία των εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας με λιγνίτη μέχρι το 2032 ή μέχρι το 2035, να διαιωνίσει μια πολλαπλώς απαράδεκτη κατάσταση ΄΄χαϊδεύοντας΄΄τους εργαζομένους στα εργοστάσια της ΔΕΗ και υιοθετώντας τις πολλαπλώς ατυχείς επιλογές των διοικήσεων της εν λόγω εταιρίας κρύβοντας το πρόβλημα κάτω από το ΄΄χαλί΄΄ και μεταθέτοντας την λύση του στο μέλλον (όπως δυστυχώς έκαναν πολλές Κυβερνήσεις μέχρι σήμερα για πολλά σοβαρά προβλήματα σ’ αυτή την χώρα). Η δεύτερη επιλογή ήταν να πάρει τώρα την δύσκολη πρωτοβουλία για το κλείσιμο των ζημιογόνων και ρυπογόνων εργοστασίων.
Η Κυβέρνηση παραδόξως, αλλά προς τιμήν της, δεν ακολούθησε την εύκολη πρώτη λύση, όπως γίνεται συνήθως, αλλά προτίμησε να ακολουθήσει την δεύτερη επιλογή, η οποία είναι έντιμη, καθαρή, συνετή και, όπως δείχνουν οι σχετικές δημοσκοπήσεις, είναι αντίθετη προς το λαϊκό ΄΄αίσθημα΄΄.
Όμως, γιατί η Κυβέρνηση προτίμησε αυτή την δεύτερη δύσκολη επιλογή; Γιατί:
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και ορθολογικά επιβεβλημένο οι πολίτες και οι εργαζόμενοι να γνωρίζουν εγκαίρως αυτό που πρόκειται να συμβεί και να μην αφήνονται στην νάρκη της ψευδαισθήσεως και της αυταπάτης.
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και ορθολογικά επιβεβλημένο να προετοιμασθούν εγκαίρως όλοι (κράτος, δημόσια διοίκηση, ΔΕΗ, επιχειρήσεις, εργαζόμενοι, καταναλωτές), για το επικείμενο και να καθορίσουν την στάση τους και το μέλλον τους.
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και ορθολογικά επιβεβλημένο και μοναδική ευκαιρία να γίνει έγκαιρη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου των πλητομμένων περιοχών με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, η οποία μετά από κάποια χρόνια θα είναι αμφίβολη, αν όχι ανύπαρκτη.
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και ορθολογικά επιβεβλημένο να υλοποιηθούν εγκαίρως σοβαρές και μεγάλες επενδύσεις στις πληττόμενες περιοχές σε συνάρτηση με το διαμορφωμένο ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα και με την συνεχώς διευρυνομένη εθνική αξιοπιστία, ώστε να γίνει εγκαίρως η παραγωγική υποκατάσταση και να μην απωλεσθούν θέσεις εργασίας.
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και ορθολογικά επιβεβλημένο να ληφθούν αμέσως μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, της ποιότητος της ατμόσφαιρας, της δημοσίας υγείας και της ποιότητος ζωής στις πληττόμενες περιοχές και σε ολόκληρη την χώρα και στο ζήτημα αυτό η Ελλάδα να γίνει πρωτοπόρος.
ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ και ορθολογικά επιβεβλημένο να σταλεί μήνυμα στις διεθνείς αγορές και στους επενδυτές για τον προοδευτικό προσανατολισμό της χώρας με την υιοθέτηση μέτρων, που βοηθούν στην κλιματική αλλαγή, στην υπέρβαση του ζημιογόνου οικονομικού αποτελέσματος και στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας χωρίς φληναφήματα και πομφόλυγες.
Όμως, η έγκαιρη υλοποίηση των κυβερνητικών αποφάσεων για την απολιγνιτοποίηση της χώρας απαιτούν επιτελικό σχέδιο και συντονισμένη δράση για την προσέλκυση επενδύσεων στις πληττόμενες περιοχές. Και αυτό αποτελεί το πρώτο μεγάλο στοίχημα για την Κυβέρνηση. Ένα στοίχημα που θα πρέπει να συνδυασθή με την ενδυνάμωση της εγχώριας παραγωγικής δραστηριότητος, με έμφαση στην μεταποίηση και στην πληροφορική, με την ίδρυση βιομηχανικών μονάδων παραγωγής εξαρτημάτων και εξοπλισμού φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, μονάδων παραγωγής υδρογόνου, άλλων βιομηχανιών, σοβαρών γεωργικών επιχειρήσεων. Αυτή πλέον είναι η πρόκληση για την Κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να υλοποιήσει την απόφασή της χωρίς να επηρεάζεται από πάσης φύσεως συντεχνιακά, μικροκομματικά ή άλλα συμφέροντα, που το μόνο πράγμα, το οποίο διαχρονικώς επιδιώκουν, είναι η αποβιομηχάνηση και η αποεπένδυση της χώρας, όπως έγινε στο παρελθόν, και η εγκαθίδρυση ενός συγκεντρωτικού οπισθοδρομικού κράτους. Κι’ αυτό είναι το δεύτερο μεγάλο στοίχημα για την Κυβέρνηση, ώστε η σπουδαία αυτή πρωτοβουλία να μην μείνει απλώς μία εξαγγελία.
